HỘI CHỨNG PICK: NGUYÊN NHÂN VÀ TRIỆU CHỨNG

1. Hội chứng Pick là gì?

Hội chứng Pick là một bệnh lý hiếm gặp, gây ra chứng mất trí nhớ tiến triển và không thể hồi phục. Đây là một trong nhiều loại mất trí được gọi chung là chứng sa sút trí tuệ trán – thái dương (frontotemporal dementia – FTD).

Nếu mắc phải chứng mất trí nhớ hay sa sút trí tuệ, não sẽ không còn hoạt động bình thường. Khi đó, bạn sẽ gặp khó khăn trong sử dụng ngôn ngữ, hành vi, suy nghĩ, phán đoán và cả trí nhớ thông thường. Tương tự như những chứng mất trí nhớ khác, bạn sẽ trải qua những thay đổi mạnh về tính cách.

Rất nhiều tính trạng bệnh có thể gây ra chứng mất trí nhớ, bao gồm cả bệnh Alzheimer. Trong khi Alzheimer có thể gây ảnh hưởng đến nhiều vùng khác nhau trong não bộ, bệnh Pick đường như chỉ tác động ở một số khu vực nhất định.

Hội chứng Pick là một loại của chứng sa sút trí tuệ trán – thái dương (FTD) vì cũng ảnh hưởng đến thùy trán và thái dương trong não. Thùy trán giúp điều khiển nhiều chức năng quan trọng như lập kế hoạch, phán đoán, kiểm soát cảm xúc, hành vi, ức chế, chức năng điều hành và đa nhiệm. Thùy thái dương thì chủ yếu ảnh hưởng đến ngôn ngữ cùng phản ứng về mặt cảm xúc và hành vi.

2. Triệu chứng hội chứng pick

Các triệu chứng hội chứng Pick thường sẽ nặng dần lên theo thời gian. Nhiều triệu chứng có thể gây cản trở đến giao tiếp xã hội, như thay đổi hành vi. Thay đổi hành vi và tính cách là những dấu hiệu đầu tiên thường thấy ở người hội chứng Pick.

Bạn có thể có các triệu chứng liên quan đến hành vi và cảm xúc, như:

• Thay đổi tâm trạng đột ngột
• Có hành vi cưỡng chế hoặc không phù hợp
• Có triệu chứng giống trầm cảm, như không còn hứng thú trong các hoạt động hàng ngày
• Không có tương tác trong xã hội
• Khó duy trì được công việc đang làm
• Kỹ năng xã hội kém
• Vệ sinh cá nhân kém
• Có các hành vi lặp đi lặp lại

Một số thay đổi về ngôn ngữ và thần kinh có thể xảy ra như:

• Giảm kỹ năng viết hoặc đọc
• Lặp lại những gì đã nói
• Gặp khó khăn khi nói hoặc khó hiểu được thông tin người khác truyền đạt
• Quên mất từ vựng
• Mất trí nhớ nhanh chóng
• Thể chất yếu đi

Sự khởi phát sớm những thay đổi trong tính cách ở người bệnh Pick cũng giúp bác sĩ phân biệt với bệnh Alzheimer. Hội chứng Pick cũng có thể xảy ra ở nhóm đối tượng có độ tuổi trẻ hơn so với Alzheimer, có trường hợp ghi nhận bệnh ở những người khoảng 20 tuổi.

Thông thường, các triệu chứng bắt đầu ở những người trong độ tuổi từ 40–60. Khoảng 60% người mắc chứng sa sút trí tuệ trán – thái dương nằm trong độ tuổi 45–64.

3. Nguyên nhân hội chứng pick

Hội chứng Pick, cũng như các chứng sa sút trí tuệ trán – thái dương, xuất hiện do có bất thường về số lượng hoặc các loại protein tau trong tế bào thần kinh. Những protein này được tìm thấy trong tất cả các tế bào thần kinh.

Trong hội chứng Pick, protein tau thường tích tụ thành các khối hình cầu và được gọi là tế bào Pick (Pick bodies/Pick cells). Khi sự tích tụ hình thành ở các tế bào thần kinh của thùy trán và thái dương của não bộ sẽ khiến các tế bào chết đi. Từ đó, mô não co lại và dẫn đến các triệu chứng sa sút trí tuệ hay mất trí nhớ.

Các nhà khoa học vẫn chưa biết nguyên nhân do đâu mà các protein tau bất thường này lại hình thành. Tuy nhiên, họ đã tìm thấy một số gene bất thường liên quan đến bệnh Pick và các chứng sa sút trí tuệ khác. Căn bệnh này cũng được ghi nhận là có thể di truyền cho các thế hệ.

4. Điều trị hội chứng pic

Không có một xét nghiệm chẩn đoán riêng lẻ nào giúp bác sĩ chẩn đoán bạn có mắc hội chứng Pick hay không. Bác sĩ sẽ cần xem xét bệnh sử, làm xét nghiệm hình ảnh đặc biệt và một số công cụ khác để giúp xác định bệnh.

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị nào được biết có thể làm chậm tiến triển của hội chứng Pick. Bác sĩ có thể kê đơn một số thuốc giúp giảm bớt triệu chứng bệnh, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm và thuốc chống loạn thần để điều trị những thay đổi về cảm xúc và hành vi.

Bác sĩ cũng kiểm tra và điều trị các vấn đề có thể làm cho triệu chứng trở nên trầm trọng hơn, chẳng hạn như:

• Trầm cảm và các rối loạn tâm trạng khác
• Thiếu máu, có thể gây mệt mỏi, đau đầu, ủ rũ và khó tập trung
• Rối loạn dinh dưỡng
• Rối loạn tuyến giáp
• Giảm nồng độ oxy
• Suy thận hoặc suy gan
• Suy tim

Trong giai đoạn bệnh tiến triển nặng, người bệnh cần nhận được chăm sóc 24/7. Người bệnh có thể gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động cơ bản như di chuyển, kiểm soát bàng quang, thậm chí là nuốt thức ăn. Cuối cùng, nguyên nhân dẫn đến tử vong thường là nhiễm trùng phổi, đường tiết niệu hay da.