Hội chứng Sjogren là một tình trạng gây đau khớp, khô mắt và miệng và một số ảnh hưởng trên khắp cơ thể. Đây là một bệnh tự miễn mãn tính thường ảnh hưởng đến người lớn. Có một số dấu hiệu viêm có thể được xác định bằng xét nghiệm máu. Cùng với các triệu chứng của người bệnh, sự hiện diện của những dấu hiệu này có thể giúp chẩn đoán hội chứng Sjogren.
Điều trị thường bao gồm thuốc ức chế miễn dịch, chẳng hạn như steroid. Người bệnh cũng có thể cần điều trị triệu chứng để có cảm giác thoải mái, chẳng hạn như thuốc nhỏ mắt.
Tình trạng này là một trong những rối loạn tự miễn dịch phổ biến nhất. Ngoài ra, Hội chứng Sjogren phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới và khoảng 90% những người mắc chứng bệnh này là phụ nữ. Tuổi khởi phát trung bình là trên 40 tuổi — nhưng đàn ông, phụ nữ và trẻ em có thể phát triển hội chứng Sjogren ở mọi lứa tuổi.
1. Các triệu chứng Hội chứng Sjogren
Hội chứng Sjogren có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu. Đây là một tình trạng mãn tính và các triệu chứng có thể xuất hiện và biến mất, nhưng chúng có xu hướng bùng phát và xuất hiện lại trong nhiều năm.
Những ảnh hưởng của Hội chứng Sjogren có vẻ không liên quan đến nhau – nhiều người trì hoãn việc nói chuyện với bác sĩ của họ vì nó tạo ra những tác động nhẹ, nghe có vẻ mơ hồ. Một số tác động tương tự như đối với viêm khớp dạng thấp và lupus – trên thực tế, khoảng một nửa số người mắc Hội chứng Sjogren cũng có một tình trạng tự miễn dịch khác.
Các triệu chứng phổ biến của Hội chứng Sjogren bao gồm:
- Khô mắt, có thể cảm thấy cộm hoặc bỏng rát
- Kích ứng và đỏ mắt
- Khô miệng
- Khó nhai, nuốt và nói chuyện
- Nứt hoặc đau lưỡi
- Khô, rát cổ họng
- Thay đổi vị giác hoặc khứu giác của bạn
- Sâu răng
- Nhiễm trùng nấm men trong miệng của bạn
- Cứng khớp, sưng và đau
- Vấn đề về tiêu hóa
- Da mũi khô
- Ho mãn tính
- Sưng các tuyến xung quanh mặt, hàm và tai
- Khô âm đạo
- Mệt mỏi
- Các hạch bạch huyết mở rộng
Hãy nhớ rằng sốt, đau dữ dội, đỏ hoặc sưng mắt, miệng, khớp hoặc cổ họng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng — những triệu chứng này cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.
Hội chứng Sjogren có thể gây ra một số tác động hiếm gặp hoặc nghiêm trọng với nhiều triệu chứng như đau, sốt, nhiễm trùng, ho, khó thở, giảm lượng nước tiểu và lú lẫn.
Các biến chứng hiếm gặp của hội chứng Sjogren bao gồm:
- Nhiễm trùng mắt hoặc miệng
- Phát ban trên tay và chân
- Viêm mạch là tình trạng viêm các mạch máu (có thể góp phần gây phát ban)
- Viêm phổi, gan và thận
- Các vấn đề về thần kinh, dẫn đến tê, ngứa ran và suy nhược
- Lymphoma
2. Nguyên nhân
Nguyên nhân của Hội chứng Sjogren vẫn chưa được biết rõ. Đây là một tình trạng viêm tự miễn dịch. Điều này có nghĩa là bệnh xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể tự tấn công, tạo ra viêm và tổn thương mô. Hội chứng Sjogren cũng có đặc điểm là giảm sản xuất nước mắt, nước bọt và chất nhầy – dẫn đến khô màng của cơ thể.
2.1 Hội chứng Sjogren nguyên phát và thứ phát
Hội chứng Sjogren – được đặt theo tên của bác sĩ người Thụy Điển, Henrik Sjögren, người đã phát hiện ra nó vào đầu những năm 1900 – có thể xảy ra như một tình trạng chính hoặc là một tình trạng phụ. Hội chứng Sjogren nguyên phát được chẩn đoán nếu bạn không mắc bệnh tự miễn dịch khác.
Hội chứng Sjogren được coi là một tình trạng thứ phát khi nó xảy ra cùng với một bệnh tự miễn dịch khác.
2.2 Các yếu tố rủi ro
Nếu bạn bị viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống, xơ cứng bì, viêm đa cơ hoặc viêm da cơ, bạn cũng có nhiều khả năng mắc Hội chứng Sjogren. Đây là các tình trạng tự miễn dịch và các chuyên gia cho rằng chính tác nhân gây ra các tình trạng tự miễn dịch khác cũng gây ra Hội chứng Sjogren.
Các yếu tố di truyền, yếu tố nội tiết tố hoặc nhiễm virus đã được coi là nguyên nhân gốc rễ của bệnh tự miễn, nhưng không có bằng chứng chắc chắn rằng một nguyên nhân cụ thể nào đó gây ra Hội chứng Sjogren.
2.3 Hội chứng Sjogren phát triển như thế nào
Các tế bào và protein bị viêm có thể làm hỏng các tuyến nhầy và nước mắt, làm suy giảm chức năng của chúng. Một số protein miễn dịch được gọi là cytokine tăng cao trong Hội chứng Sjogren, đặc biệt là các cytokine Th-1, Th-2 và Th-17.
3. Điều trị
Mặc dù không có cách chữa khỏi tình trạng này, nhưng nhiều tác động của Hội chứng Sjogren có thể được kiểm soát. Điều trị triệu chứng được điều chỉnh cho phù hợp với từng người, tùy thuộc vào vùng nào trên cơ thể bị ảnh hưởng và mức độ khó chịu của các triệu chứng. Ví dụ, đau khớp hay đau cơ có thể điều trị bằng thuốc không steroid chống viêm (NSAIDs), trong khi các biến chứng nghiêm trọng như u lympho cần phải được điều trị bằng hóa trị liệu.
Liệu pháp ức chế miễn dịch thường được sử dụng để giảm quá trình viêm làm tổn thương các tuyến, khớp và các cơ quan trong Hội chứng Sjogren – phương pháp này thường được gọi là liệu pháp điều chỉnh bệnh.
3.1 Giảm các triệu chứng răng miệng
Nước súc miệng, son dưỡng môi, chất thay thế nước bọt, thuốc xịt, gel và kẹo cao su có thể làm giảm chứng khô miệng và đau của bạn. Các lựa chọn thuốc có thể bao gồm thuốc kích thích tiết nước bọt và chất nhầy, chẳng hạn như:
- Salagen (Pilocarpine hydrochloride)
- Evoxac (Cevimeline HCI)
3.2 Giảm các triệu chứng về mắt
Có một số cách thực tế để kiểm soát chứng khô mắt. Kính râm có thể bảo vệ mắt bạn khỏi gió và gió lùa ngoài trời, đồng thời máy tạo độ ẩm có thể làm giảm không khí khô trong nhà để giúp giảm bớt các triệu chứng. Trang điểm mắt có thể gây khó chịu và nên tránh.
Nước mắt nhân tạo và thuốc mỡ tra mắt có thể giúp giảm khô mắt mãn tính. Các lựa chọn thuốc cho bệnh khô mắt liên quan đến hội chứng Sjogren có thể bao gồm:
- Restasis (Cyclosporine Ophthalmic Emulsion)
- Hydroxypropyl Cellulose (Thuốc nhỏ mắt và viên nén)
3.3 Liệu pháp điều chỉnh bệnh
Các vấn đề về phổi, thận, mạch máu hoặc hệ thần kinh có thể được giảm bớt nhờ các loại thuốc ức chế hệ miễn dịch. Những loại thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm cả khuynh hướng nhiễm trùng, vì vậy chúng không nhất thiết là lựa chọn phù hợp cho những người chỉ mắc Hội chứng Sjogren hoặc những người dễ bị nhiễm trùng.
Các phương pháp điều chỉnh bệnh bao gồm:
- Corticosteroid
- DMARDs (thuốc chống đau bụng điều chỉnh bệnh)
- Thuốc ức chế miễn dịch
Lời kết
Thời gian trung bình từ khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đến khi chẩn đoán Hội chứng Sjogren được cho là khoảng ba năm. Khô miệng và khô mắt là những tác động phổ biến nhất liên quan đến Hội chứng Sjogren, nhưng có nhiều nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng này.
Hội chứng Sjogren là một tình trạng có thể điều trị được. Với phương pháp điều trị hiệu quả, hầu hết mọi người đều sống khỏe mạnh.
Xem thêm: Lupus ban đỏ hệ thống và 7 biến chứng của nó
Nguồn: An Overview of Sjogren’s Syndrome