Cùng Medplus tìm hiểu về hội chứng suy hô hấp cấp có nguy hiểm không bạn đọc nhé!
1. Hội chứng suy hô hấp cấp là gì?
Hội chứng suy hô hấp cấp là hội chứng lâm sàng với biểu hiện nặng và khởi phát nhanh. Tình trạng này xảy ra khi quá trình trao đổi O2 và CO2 trong phổi bị gián đoạn, dẫn đến sự thiếu hụt O2 lên tim, não và các cơ quan khác của cơ thể. Hậu quả là, người bị suy hô hấp cấp khó thở, xanh tím, vã mồ hôi. Nếu không được cứu chữa kịp thời, suy hô hấp cấp có thể dẫn đến tử vong.
Viêm phổi là hội chứng lâm sàng với biểu hiện nặng và khởi phát nhanh
Tỷ lệ mắc mới suy hô hấp cấp hàng năm tại Hoa Kỳ là hơn 140.000 trường hợp, tỷ lệ tử vong do suy hô hấp cấp hàng năm là khoảng 40% trong 200 ngàn trường hợp nặng. Trong những năm gần đây, tỷ lệ tử vong do suy hô hấp cấp đã được cải thiện đáng kể nhờ vào những tiến bộ trong công tác chăm sóc bệnh nhân nặng.
2. Triệu chứng hội chứng suy hô hấp cấp
Triệu chứng ban đầu khi mắc hội chứng suy hô hấp cấp là khó thở hoặc thở nhanh. Nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển trầm trọng và gây nguy hiểm cho bệnh nhân.
Nguyên nhân gây bệnh khác nhau sẽ có những triệu chứng suy hô hấp cấp khác nhau:
Nguyên nhân gây bệnh do thiếu O2, người bệnh có thể gặp những triệu chứng sau:
- Khó thở hoặc thở nhanh;
- Mệt mỏi, cản trở các hoạt động thường ngày của người bệnh;
- Luôn trong trạng thái buồn ngủ;
- Người bệnh xanh xao, nhợt nhạt.
Khó thở, mệt mỏi là triệu chứng ban đầu thường gặp của suy hô hấp
Nguyên nhân gây bệnh do nồng độ CO2 trong máu tăng cao, người bệnh có thể gặp những triệu chứng sau:
- Nhịp tim nhanh, thở nhanh;
- Đau đầu, lú lẫn;
- Giảm sút thị lực.
- Bất tỉnh
Trong một số trường hợp suy hô hấp cấp, người bệnh có thể gặp những triệu chứng do thiếu O2 và CO2 trong cùng một thời điểm.
Suy hô hấp cấp được phân ra làm 4 loại:
Loại 1
Là tình trạng suy hô hấp thiếu Oxy, xảy ra do rối loạn trao đổi khí ở phổi. Người bị suy hô hấp cấp loại 1 có thể bắt nguồn từ nguyên nhân sưng phù hoặc tổn thương phổi. Đặc điểm của tình trạng suy hô hấp cấp loại 1 là nồng độ Oxy trong máu thấp.
Loại 2
Phổi của người bị suy hô hấp cấp loại 2 không thải loại đủ CO2. Nguyên nhân dẫn đến suy hô hấp cấp loại 2 có thể do dùng thuốc quá liều, hoặc tổn thương phổi do hút thuốc tiến triển thành phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Loại 3
Suy hô hấp cấp loại 3 thường gặp ở bệnh nhân có các đường dẫn khí nhỏ trong phổi bị đóng lại sau phẫu thuật, với số lượng lớn hơn bình thường. Ngoài ra, người bị chấn thương phổi hoặc phẫu thuật dạ dày cũng có nguy cơ mắc suy hô hấp loại 3.
Loại 4
Xảy ra khi mắc bệnh nghiêm trọng hoặc chấn thương mất nhiều máu. Suy hô hấp loại 4 là khi cơ thể không thể tự cung cấp đầy đủ O2 và duy trì huyết áp.
3. Nguyên nhân hội chứng suy hô hấp cấp
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy hô hấp cấp có thể được chia làm: nguyên nhân tại phổi và nguyên nhân ngoài phổi.
Nguyên nhân tại phổi
Những bệnh phổi nhiễm trùng
Suy hô hấp cấp chỉ xảy ra khi nhiễm trùng phổi lan rộng ra nhiều thùy, viêm phổi nặng với nguyên nhân thường gặp nhất, viêm phổi do vi khuẩn (ví dụ như: phế cầu, liên cầu,Influenzae…) hoặc viêm phổi do virus (ví dụ: cúm A H5N1, H1N1, H7N9, SARS…), lao kê, virus ác tính.
Phù phổi cấp
- Phù phổi cấp do tim: suy tim trái do tăng huyết áp liên tục, nhồi máu cơ tim, hẹp hoặc hở van động mạch chủ, bệnh cơ tim, hở/ hẹp van 2 lá, tắc nghẽn động mạch phổi;
- Phù phổi cấp trên tim lành: do truyền dịch quá nhiều làm tăng áp lực mao mạch; chấn thương sọ não, viêm não, u hay phẫu thuật tổn thương thân não;
- Phù phổi tổn thương: do cúm ác tính thường gặp nhất ở người già, phụ nữ mang thai mắc bệnh tim trái, hẹp van 2 lá; trẻ em bị nhiễm virus nặng. Trong một số trường hợp hiếm gặp, phù phổi tổn thương có thể gặp do nhiễm độc, sốc nhiễm trùng, tắc mạch do mỡ, đuối nước, hội chứng Mendelson (hít phải dịch vị do ợ).
Hen phế quản nặng
Hen phế quản nặng là bệnh thường gặp do cơ địa, hoặc do không được điều trị kịp thời, đúng cách khiến bệnh trở nặng.
Tắc nghẽn phế quản cấp
Tắc nghẽn phế quản cấp là căn bệnh hiếm gặp do dị vật, do u, xẹp phổi cấp hoặc có thể do đặt nội khí quản.
Sự mất bù cấp của suy hô hấp mạn
Nhiễm trùng phế quản-phổi, tắc nghẽn động mạch phổi, tràn khí màng phổi là những yếu tố thuận lợi.
Nguyên nhân ngoài phổi
Tắc nghẽn thanh – khí quản
Tắc nghẽn thanh – khí quản thường do u thanh quản, thực quản, bướu giáp chìm, viêm thanh quản, hoặc do dị vật.
Tràn dịch màng phổi
Thông thường, tràn dịch màng phổi ít khi dẫn đến suy hô hấp cấp nếu chỉ tràn ít dịch. Tràn dịch màng phổi chỉ gây suy hô hấp khi tràn dịch cấp, lượng dịch tăng nhanh.
Tràn khí màng phổi thể tự do
Thường do lao phổi, vỡ áp xe phổi đi kèm tràn mủ màng phổi, hoặc do tự phát không rõ nguyên nhân.
Chấn thương lồng ngực
Chấn thương ở vị trí lồng ngực, gây gãy xương sườn làm tổn thương màng phổi và phổi.
Tổn thương cơ hô hấp
Do viêm sừng trước tủy sống, uốn ván, rắn cắn, ngộ độc thuốc trừ sâu, viêm đa cơ, hoặc do bệnh nhược cơ nặng.
Tổn thương thần kinh trung ương
Do chấn thương sọ não, tai biến mạch máu não, ngộ độc thuốc hoặc do những nguyên nhân gây tổn thương trung tâm hô hấp.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc hội chứng suy hô hấp cấp như:
- Trẻ sinh non: phổi chưa phát triển hoàn thiện, trẻ sinh non có nguy cơ suy phổi, tăng áp phổi và các dị tật bẩm sinh khác ở phổi;
- Người lớn trên 65 tuổi: sức đề kháng suy yếu dễ bị cảm lạnh dẫn đến nhiễm trùng, tổn thương ở ngực và phổi;
- Người làm việc trong môi trường phải tiếp xúc nhiều với khói bụi, hóa chất độc hại;
- Người nghiện thuốc lá, nghiện bia rượu;
- Người có tiền sử chấn thương đường hô hấp.
4. Điều trị hội chứng suy hô hấp cấp
Phương pháp điều trị hội chứng suy hô hấp cấp thường phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ, đối với trường hợp suy hô hấp cấp do vẹo cột sống, các bác sĩ điều trị có thể chỉ định người bệnh phẫu thuật cột sống để cải thiện chức năng phổi.
Thông thường, bệnh nhân suy hô hấp cấp thường được chỉ định chèn ống dẫn khí qua khí quản để tăng cường lượng O2 và áp lực, hỗ trợ phổi hoạt động tốt hơn. Ngoài ra, một số phương pháp khác hỗ trợ điều trị suy hô hấp như:
- Điều trị nhiễm trùng bằng thuốc kháng sinh, giảm sự tích tụ dịch trong phổi và cơ thể bằng thuốc lợi tiểu;
- Hỗ trợ hô hấp đối với những bệnh nhân bị giảm thông khí;
- Hỗ trợ long đờm bằng các phương pháp như vỗ, rung vùng ngực, ho;
- Áp dụng phương pháp ECMO hay còn gọi là oxy hóa màng ngoài cơ thể nhằm hỗ trợ chức năng sống của bệnh nhân suy hô hấp nặng.
Thuốc an thần có thể hỗ trợ cho việc thở bằng máy thở dễ dàng hơn. Bởi vì suy hô hấp cấp tính là một tình trạng nghiêm trọng, vì vậy tiến triển bệnh có thể trở nặng và các phương pháp điều trị có thể mất thời gian.
Tìm hiểu từ nguồn: Verywell Health
Như vậy, Medplus đã cung cấp cho bạn đọc đầy đủ thông tin hữu ích về hội chứng suy hô hấp cấp , hy vọng bài đọc sẽ cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích, giúp bạn nâng cao tầm hiểu biết mà hạnh phúc hơn.
Bên cạnh đó, Medplus cũng cung cấp một số thông tin liên quan :