Hội chứng thiếu máu là tình trạng mà số lượng tế bào hồng cầu (RBC) thấp hơn bình thường hoặc có vấn đề với protein hemoglobin bên trong các tế bào đó. Cụ thể, hemoglobin chịu trách nhiệm vận chuyển oxy đến các mô trong cơ thể, vì vậy thiếu máu có thể khiến một người cảm thấy yếu ớt và mệt mỏi. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hội chứng thiếu máu và việc áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể.
1. Các triệu chứng của hội chứng thiếu máu
Nếu thiếu máu nhẹ, bạn có thể không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Khi tình trạng thiếu máu trầm trọng hơn, các triệu chứng có thể xuất hiện hoặc trở nên rõ ràng hơn. Chúng có thể bao gồm:
- Mệt mỏi
- Yếu đuối
- Da nhợt nhạt
- Chóng mặt hoặc choáng váng
- Nhịp tim nhanh
- Khó thở
- Vàng da (một số loại thiếu máu gây vàng da)
2. Các dạng thường gặp và nguyên nhân của hội chứng thiếu máu
Các loại thiếu máu khác nhau có thể được phân loại theo ba nguyên nhân cơ bản của tình trạng này: giảm sản xuất hồng cầu, mất máu và tăng phá hủy hồng cầu (tan máu).
Các chứng khó chịu do giảm sản xuất hồng cầu bao gồm:
- Thiếu máu do thiếu sắt : Do giảm khả năng hấp thụ sắt, hoặc do mất máu mãn tính làm cạn kiệt nguồn dự trữ sắt.
- Thiếu hụt vitamin: Gây ra bởi lượng folate, B-12 hoặc vitamin C không đủ; một loại được gọi là thiếu máu ác tính là kết quả của việc không thể hấp thụ vitamin B-12.
- Thiếu máu do viêm: Do các bệnh mãn tính như bệnh thận, bệnh bạch cầu và các bệnh ung thư máu khác, lupus, HIV, và viêm khớp dạng thấp.
- Thiếu máu do hóa trị liệu (là tình trạng tạm thời vì tế bào gốc hoạt động để tiếp tục sản xuất hồng cầu)
- Thiếu máu bất sản: Hậu quả của suy tủy xương
Các loại thiếu máu liên quan đến mất máu là:
- Thiếu máu do mất máu cấp tính: Gặp trong chấn thương, phẫu thuật hoặc chảy máu cấp tính do loét.
- Thiếu máu do mất máu mãn tính: Có thể do kinh nguyệt ra nhiều ( rong kinh ) hoặc các bệnh lý gây chảy máu đường tiêu hóa, chẳng hạn như ung thư ruột kết hoặc bệnh viêm ruột. Lưu ý: Mất máu mãn tính cũng có thể dẫn đến thiếu sắt.
Và cuối cùng, sự gia tăng phá hủy các tế bào hồng cầu là nguyên nhân dẫn đến các loại thiếu máu sau:
- Thiếu máu di truyền : Chúng làm thay đổi cấu trúc của hemoglobin hoặc tế bào hồng cầu, khiến chúng trở nên mỏng manh hơn hoặc tồn tại trong thời gian ngắn. Chúng bao gồm bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh thalassemia , thiếu hụt glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD), thiếu pyruvate kinase, tăng bạch cầu elip di truyền và bệnh tăng tế bào hình cầu di truyền.
- Thiếu máu tan máu do dị ứng: Điều này là do tiếp xúc với nhóm máu không tương thích thông qua phản ứng truyền máu hoặc trong thai kỳ khi mẹ Rh âm tính và thai nhi Rh dương tính.
- Thiếu máu tan máu tự miễn dịch: Đây là tình trạng hệ thống miễn dịch của bạn bị nhầm lẫn và tấn công các tế bào hồng cầu của bạn một cách không thích hợp.
- Thiếu máu tan máu do thuốc: Bạn có thể bị thiếu máu tan máu do thuốc sau khi dùng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh. Đó là do một phản ứng miễn dịch.
- Thiếu máu tan máu cơ học: Đây là do tổn thương vật lý đối với các tế bào hồng cầu. Thiệt hại có thể đến từ thiết bị y tế, huyết áp cao, hoặc thậm chí là do hoạt động gắng sức.
- Đái huyết sắc tố kịch phát ban đêm: Nếu bạn bị Đái huyết sắc tố kịch phát ban đêm, cơ thể sẽ phá hủy các tế bào hồng cầu của bạn nhanh hơn và bạn cũng tạo ra ít tế bào máu hơn. Cục máu đông trong tĩnh mạch là một đặc điểm khác của hội chứng này.
3. Điều trị Hội chứng thiếu máu
Cũng giống như các nguyên nhân gây ra hội chứng thiếu máu, có rất nhiều phương pháp điều trị. Phương pháp điều trị của hội chứng thiếu máu tùy thuộc vào nguyên nhân gây cụ thể. Điều trị hội chứng thiếu máu bao gồm:
- Các chất bổ sung như sắt, folate hoặc vitamin B12
- Truyền máu
- Hóa trị (nếu thiếu máu do ung thư)
- Tiêm erythropoietin (cho những người bị thiếu máu do bệnh thận)
- Steroid (cho bệnh thiếu máu tan máu tự miễn)
- Cắt lách (phẫu thuật cắt bỏ lá lách) đối với một số dạng thiếu máu huyết tán
- Một số dạng thiếu máu không có bất kỳ phương pháp điều trị cụ thể nào và có thể kéo dài suốt đời. Nếu thiếu máu là do bệnh mãn tính, điều trị tình trạng cơ bản có thể cải thiện tình trạng thiếu máu của bạn.
4. Lời kết
Có rất nhiều thắc mắc được đưa ra khi một người biết được họ bị Hội chứng thiếu máu, chẳng hạn như Điều gì đã gây ra Hội chứng thiếu máu? Nên làm gì với nó? Điều quan trọng cần biết là một số dạng hội chứng thiếu máu não rất dễ chẩn đoán và điều trị, trong khi những dạng bệnh khác có thể mất nhiều thời gian hơn. Đừng bao giờ phớt lờ cảm giác của bạn hoặc cam chịu với các triệu chứng của mình. Hãy thảo luận các vấn đề liên quan với bác sĩ để cùng nhau tìm ra cách điều trị tốt nhất và cải thiện hội chứng thiếu máu.
Xem thêm: Chảy Máu Trong và 7 Triệu Chứng Thường Gặp
Nguồn: An Overview of Anemia