Bài viết sau đây sẽ trình bày một số thông tin về hormone ghrelin. Cụ thể, cơ thể chúng ta có các hormone điều chỉnh mọi khía cạnh của quá trình trao đổi chất, bao gồm cả sự thèm ăn và điều chỉnh cân nặng. Một số hormone đã được phát hiện có ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh béo phì ; một trong số này là hormone ghrelin.
1. Hormone ghrelin là gì?
Nói một cách đơn giản, hormone ghrelin là một loại hormone kích thích sự thèm ăn. Do đó, bất cứ thứ gì làm tăng nồng độ ghrelin sẽ làm tăng cảm giác thèm ăn, và điều này có thể dẫn đến tăng cân và béo phì. Ghrelin được sản xuất chủ yếu bởi dạ dày và tá tràng. Nó đã được phát hiện là đóng một vai trò trong cái gọi là sự đói bụng trong bữa ăn, cũng như trong việc điều chỉnh tăng và giảm cân trong thời gian dài.
Hormone ghrelin đôi khi được coi là đối tác của hormone leptin vì leptin (một loại hormone điều hòa sự thèm ăn khác, được sản xuất bởi mô mỡ) ngăn chặn sự thèm ăn khi mức độ của nó tăng lên.
Khi các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc truyền hormone ghrelin vào động vật gặm nhấm sẽ kích thích chúng ăn và thực sự gây ra bệnh béo phì ở những loài gặm nhấm này, sự quan tâm ngày càng tăng trong việc xác định ghrelin có thể đóng vai trò gì trong đại dịch béo phì ở người.
2. Điều gì làm tăng ghrelin?
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số hành vi và yếu tố có thể làm tăng hoặc giảm mức độ ghrelin trong cơ thể. Một hành vi làm tăng nồng độ ghrelin là ngủ không đủ giấc. Về lâu dài, ngủ ít hơn bảy đến chín giờ liên tục được khuyến nghị một cách thường xuyên có thể dẫn đến tăng nồng độ ghrelin – dẫn đến cảm giác thèm ăn hơn, hấp thụ nhiều calo hơn và tăng cân. Ngược lại, ngủ đủ giấc mỗi đêm sẽ làm giảm lượng ghrelin, và do đó làm giảm cảm giác thèm ăn.
Về mặt chế độ ăn uống, việc tiêu thụ các loại carbohydrate tinh chế cao, đặc biệt là trong trường hợp không có đủ protein và chất xơ, có thể kích hoạt mức ghrelin tăng lên, bởi vì protein và chất xơ chất lượng cao có thể làm giảm mức ghrelin đến mức não người tín hiệu rằng cơ thể đã ăn đủ và nói với cơ thể, thông qua cảm giác thèm ăn thỏa mãn, rằng bạn có thể ngừng ăn. Đây cũng là lý do tại sao nhiều người nhận thấy có thể ăn khoai tây chiên sau khi khoai tây chiên hoặc nhiều bánh mì trắng tinh chế mà không thực sự cảm thấy no – những thực phẩm như vậy không chứa đủ protein hoặc chất xơ để tắt tín hiệu ghrelin đến não.
Nói cách khác, với việc hấp thụ carbohydrate tinh chế, do não bộ không nhận được tín hiệu rằng cơ thể đã nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, nó cho phép cơ thể tiếp tục ăn, thông qua cảm giác thèm ăn không thỏa mãn. Thông thường, mức ghrelin nên tăng trước giờ ăn (để bạn biết đã đến giờ ăn) và giảm sau giờ ăn. Tuy nhiên, việc tiêu thụ carbohydrate tinh chế, như đã nói ở trên, có thể phá vỡ dòng chảy bình thường này.
3. Điều gì làm giảm ghrelin?
Các hành vi thường liên quan đến lối sống lành mạnh và ăn uống lành mạnh có thể giữ mức ghrelin trong tầm kiểm soát. Chúng bao gồm ăn trái cây và rau quả và các loại thực phẩm giàu chất xơ khác (chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt); ăn các bữa ăn có nhiều chất dinh dưỡng (như trái cây và rau quả, cũng như thực phẩm cung cấp protein hoàn chỉnh); và ngủ đủ giấc. Kết quả vẫn chưa thống nhất về việc liệu phẫu thuật cắt bỏ dạ dày có thực sự làm giảm ghrelin hay không.