Kế Sữa – Vị dược liệu quý với công dụng bổ gan nổi tiếng

Thông Tin Dược Liệu

Tên tiếng Việt: Kế sữa

Tên khoa học: Silybum marianum (L.) Gaertn.

Họ: Cúc (Asteraceae)

1. Đặc điểm dược liệu

Loại cây này có những đặc điểm sau đây:

• Tổng thể: Cây cao 30 – 150cm, thân thẳng phân nhánh, rễ trụ to, dài và dày
• Lá: Màu xanh, không có lá kèm, bóng loáng, có nhiều đốm trắng dọc theo gân, mép có răng dạng gai, gai có màu vàng, nhọn. Lá trên nhỏ ôm lấy thân, lá dưới to có phiến chia thùy và có cuống.
• Hoa: Cụm hoa đầu mọc đơn độc, rộng 3 – 8ccm, hoa màu tía, mỗi hoa đều có 5 cánh, 5 nhị và bầu một ô với 2 lá noãn, 2 vòi nhụy. Hoa ra vào tháng 5 – tháng 8 của năm thứ 2.
• Quả: Màu đen bóng có viền vàng nhiều hoặc ít.

2. Phân bố

Được biết, cây kế sữa phân bố ở:

• Vùng Địa trung hải, vùng nam nước Pháp, vùng nam và Trung Châu Âu, Bắc Phi, Trung và Đông châu Á, Bắc và Nam Mỹ…
• Được nhập trồng ở Việt Nam, cây ưa đất tốt.

3. Cách trồng

Được trồng bằng cách gieo hạt trực tiếp xuống đất, thích hợp ở các vùng đất khô ráo, nhiều ánh sáng mặt trời

4. Thu hái

Cây kế sữa ở Việt Nam trưởng thành cao từ 1,2 – 3m, bông màu đỏ tím, trái nhỏ, vỏ cứng màu nâu bóng, nhiều chấm. Toàn thân và lá có những gai nhỏ li ti đâm vào da rất nhức. Khi thu hái cây và cụm hoa phải mang bao tay dày. Tiếp đó mang đi phơi khô, nếu cần lấy quả thì đập lấy quả.

Công dụng và Liều dùng

1. Thành phần dược liệu

Theo các nghiên cứu khoa học, các hoạt chất trong cây kế sữa bao gồm:

• Trong quả có chứa glucose, pentose, một ít tanin catechic, một chất màu, một chất đắng, một chất cay, các histamin và tyramine, một ít phyto melanin.
• Đặc biệt, kế sữa còn chứa một nhóm hỗn hợp là flavonolignans gồm silydianin, silychristin, silibinin có tên  chung là silymarin. Nếu được bào chế đúng cách, hạt và trái cây kế sẽ thường chứa khoảng 70 – 80% chất flavonolignans.

2. Công dụng

• Điều trị gan nhiễm mỡ
• Tăng cường khử độc gan
• Bảo vệ tế bào gan
• Điều trị viêm gan
• Tăng cường đáp ứng sinh miễn dịch
• Kích thích tái tạo tế bào gan
• Điều trị xơ vữa động mạch
• Trị tiểu đường
• Trị ung thư

3. Tính vị

Vị đắng, tính hàn.

4. Cách dùng và liều lượng

Đối với người trên 18 tuổi

• Bệnh nhân viêm gan do virus cấp tính: 160 – 800mg silymarin, uống 3 lần/ngày, chia đều để dùng trong 3 tuần.
• Viêm mũi dị ứng: 140mg, dùng 3 lần/ngày, uống liên tục trong một tháng.
• Chống oxy hóa: 140mg, uống 3 lần/ngày, liên tục trong 3 tuần.
• Hỗ trợ trị xơ gan: 160 – 800mg, uống 2 – 3 lần/ngày, kiên trì sử dụng trong 2 năm.
• Đái tháo đường (loại 2): 200 – 230mg, uống 1 – 3 lần/ngày trong 4 tuần.
• Gan tổn thương do thuốc hoặc chất độc: 160 – 800mg/, uống 3 lần/ngày trong 15 ngày.
• Bệnh thận tiểu đường: 140mg, uống 3 lần/ngày, trong 3 tháng.
• Cholesterol cao: 200 – 600mg, uống 1 – 3 lần/ngày, dùng trong 4 tháng.

Đối với trẻ dưới 18 tuổi

• Trường hợp tổn thương gan do thuốc hoặc chất độc: 80 – 320 mg, uống 1 lần/ngày trong 28 ngày.

Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu

Người bị suy giảm chức năng gan do uống rượu bia, gan yếu, điều trị thuốc tây dài ngày, nhiễm độc, tiếp xúc với hóa chất độc hại, có thể sắc uống cây kế sữa với cách dùng như sau:

• Cách 1: Dùng rễ sống hoặc nấu chín
• Cách 2: Dùng lá sống hoặc sắc lấy nước. Trước khi dùng nên cạo sạch gai ở lá. Nên chọn lá nón, khi nấu nước có vị hơi ngọt, dễ uống, khi thời tiết nóng và khô, lá thường có vị đắng.
• Cách 3: Dùng thân cây, bóc vỏ ngâm trước rồi sắc với nước. Nên dùng vào ùa xuân khi chúng còn non để có hiệu quả tốt nhất.

Lưu Ý khi sử dụng Dược Liệu để trị bệnh

Không tự ý sử dụng mà nên tham khảo ý kiến tư vấn của thầy thuốc hoặc bác sĩ. Đặc biệt là khi:

• Đang dùng các loại thuốc điều trị khác
• Có dị ứng với thành phần trong kế sữa
• Có bệnh lý, rối loạn khác
• Đang mang thai hoặc cho con bú

Khi dùng, có thể xuất hiện một số phản ứng phụ như đau dạ dày, tiêu chảy, phát ban, buồn nôn, ói mửa.

Kiêng kỵ

• Không dùng cho trẻ em
• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú.

Lời kết

Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !

Lưu ý

1. Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
2. Người bệnh không tự ý áp dụng
3. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng

Nguồn: tracuuduoclieu.vn , tham khảo

Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam