Đường stevia thường được quảng cáo là chất thay thế đường an toàn và tốt cho sức khỏe, có thể làm ngọt thực phẩm mà không ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe như đường tinh luyện. Chúng cũng liên quan đến một số lợi ích sức khỏe ấn tượng, chẳng hạn như giảm lượng calo, lượng đường trong máu và giảm nguy cơ sâu răng.
Tuy nhiên, một số lo ngại tồn tại xung quanh sự an toàn của đường stevia. Bài viết này cung cấp một cách nhìn tổng thể về lợi ích cũng như tác dụng phụ không muốn về loại đường này.
Đường stevia là gì?
Đường stevia là một chất làm ngọt tự nhiên được chiết xuất từ lá của cây stevia (Stevia rebaudiana). Chúng có lượng calo bằng 0 nhưng ngọt hơn 200 lần so với đường. Đây là lựa chọn phổ biến của nhiều người muốn giảm cân và giảm lượng đường.
Loại đường này cũng có liên quan đến một số lợi ích sức khỏe, bao gồm kiểm soát lượng đường trong máu và cholesterol thấp hơn. Trên thực tế, nhiều loại đường stevia trên thị trường được tinh chế cao và kết hợp với các chất làm ngọt khác – như erythritol, dextrose, và maltodextrin – có thể làm thay đổi ảnh hưởng đến chất lượng của chúng.
Sử dụng đường Stevia có an toàn?
Steviol glycosides, là chiết xuất tinh chế của stevia như Reb A, được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận là an toàn. Điều này có nghĩa chúng có thể được sử dụng trong các thực phẩm và bán thương mại trên thị trường Hoa Kỳ.
Các cơ quan quản lý như FDA, Ủy ban khoa học về thực phẩm (SCF) và Cơ quan an toàn thực phẩm châu Âu (EFSA) xác định lượng steviol glycoside hàng ngày chấp nhận được lên tới 1,8 mg mỗi pound trọng lượng cơ thể (4 mg mỗi kg).
Mặc dù nhiều sản phẩm chứa đường stevia thường được công nhận là an toàn, một số nghiên cứu chỉ ra rằng chất làm ngọt không calo này có thể tác động đến sức khỏe tùy thuộc vào thể trạng của từng người. Tùy điều kiện sức khỏe hoặc tuổi tác, các nhóm khác nhau cần đặc biệt lưu ý đến chế độ ăn uống, cũng như khi sử dụng đường stevia.
Bệnh tiểu đường.
Đường stevia là một lựa chọn thay thế hữu ích nếu bạn bị tiểu đường, tuy nhiên vẫn nên cẩn thận về việc nên lựa chọn loại đường nào. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng stevia có thể là một cách an toàn và hiệu quả để giúp quản lý lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 .
Trên thực tế, một nghiên cứu nhỏ ở 12 người mắc bệnh này cho thấy rằng tiêu thụ chất ngọt này trong bữa ăn dẫn đến lượng đường trong máu giảm nhiều hơn so với nhóm đối chứng được cung cấp một lượng tinh bột ngô tương đương.
Tương tự, một nghiên cứu kéo dài 8 tuần ở những con chuột mắc bệnh tiểu đường đã lưu ý rằng, chiết xuất stevia làm giảm lượng đường trong máu và huyết sắc tố A1C hơn 5% so với những con chuột được cho ăn chế độ kiểm soát.
Lưu ý rằng, một số loại đường stevia nhất định có thể chứa các loại chất ngọt khác – bao gồm dextrose và maltodextrin – có thể làm tăng lượng đường trong máu.
Sử dụng đường stevia hoặc chiết xuất stevia nguyên chất có thể giúp duy trì lượng đường trong máu bình thường nếu bạn mắc bệnh tiểu đường.
Thai kỳ
Bằng chứng về sự an toàn của đường stevia đối với phụ nữ khi mang thai còn hạn chế. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên động vật cho thấy chất làm ngọt này – ở dạng steviol glycoside như Reb A – không ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản hoặc kết quả mang thai khi được sử dụng ở liều lượng vừa phải.
Ngoài ra, các cơ quan quản lý khác nhau coi steviol glycoside an toàn cho người lớn, kể cả trong khi mang thai. Do đó, trong thời kỳ mang thai, tốt nhất bạn nên sử dụng các sản phẩm được FDA phê chuẩn có chứa glycoside steviol.
Trẻ em
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), lượng đường bổ sung cao hơn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim của trẻ em bằng cách thay đổi mức chất béo trung tính và cholesterol và góp phần tăng cân. Thay thế đường tin luyện bằng đường stevia có khả năng giảm thiểu những rủi ro này.
Steviol glycoside như Reb A đã được FDA công nhận là an toàn. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh vẫn nên theo dõi lượng chất ngọt được tiêu thụ ở trẻ. Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa quá nhiều chất làm ngọt nhằm ngăn ngừa tác dụng phụ bất lợi và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.
Tác dụng phụ không mong muốn.
Mặc dù được công nhận là an toàn, đường stevia vẫn có thể gây ra tác dụng phụ ở một số người.
Một đánh giá lưu ý rằng, các chất làm ngọt không calo như stevia có thể can thiệp vào nồng độ vi khuẩn đường ruột có lợi đóng vai trò trung tâm trong phòng ngừa bệnh, tiêu hóa và miễn dịch. Một nghiên cứu khác ở 893 người cho thấy các biến thể của vi khuẩn đường ruột có thể tác động tiêu cực đến trọng lượng cơ thể, triglyceride và mức cholesterol HDL (có lợi) – các yếu tố nguy cơ chính gây bệnh tim và đột quỵ.
Một số nghiên cứu thậm chí còn cho rằng, đường stevia và các chất làm ngọt không calo khác có thể khiến bạn tiêu thụ nhiều calo hơn trong ngày.
Ngoài ra, một số sản phẩm đường stevia có thể chứa các chất ngọt khác như sorbitol và xylitol liên quan đến các vấn đề tiêu hóa ở những người nhạy cảm. Stevia cũng có thể làm giảm huyết áp và lượng đường trong máu, do đó có khả năng tương tác với các loại thuốc dùng để điều trị các tình trạng này.
Nguồn tham khảo:
https://www.healthline.com/nutrition/is-stevia-safe#bottom-line