Nọc ong là gì?
Nọc ong là một chất lỏng không màu, có tính axit. Những con ong bài tiết nọc qua vòi chích khi chúng cảm thấy bị đe dọa. Nọc ong chứa các hợp chất chống viêm, bao gồm enzyme, đường, khoáng chất và axit amin.
Melittin – một hợp chất bao gồm 26 axit amin – chiếm khoảng 50% nọc độc, đã được chứng minh là có tác dụng chống vi rút, kháng khuẩn và chống ung thư trong một số nghiên cứu. Nọc ong cũng chứa các peptide apamin và adolapin. Mặc dù hoạt động như chất độc, nhưng chúng đã được chứng minh là có đặc tính chống viêm và giảm đau.
Ngoài ra, nọc ong còn chứa phospholipase A2 – một loại enzyme gây dị ứng và tổn thương tế bào. Tuy nhiên, theo một số nghiên cứu, enzyme này cũng có thể có tác dụng chống viêm và bảo vệ miễn dịch.
Như bạn có thể thấy, các chất trong nọc ong đều có liên quan đến cả ảnh hưởng tích cực và tiêu cực đến sức khỏe.
Nọc ong được sử dụng như thế nào?
Apitheracco là một phương pháp y học sử dụng các sản phẩm từ ong – bao gồm cả nọc độc của chúng – để điều trị và ngăn ngừa bệnh tật, giảm đau. Liệu pháp sử dụng nọc ong đã được sử dụng trong thực hành y học cổ truyền trong hàng ngàn năm.
Nọc ong được sử dụng theo nhiều cách và có sẵn trong nhiều hình thức. Chúng được thêm vào các sản phẩm như chiết xuất, chất bổ sung, dưỡng ẩm và huyết thanh. Bạn có thể mua các sản phẩm nọc ong ở dạng kem dưỡng, viên ngậm và chiết xuất nguyên chất từ các trạng trại nuôi ong.
Lợi ích đối với sức khỏe.
1. Có đặc tính chống viêm.
Một trong những lợi ích được chứng minh rõ ràng nhất của nọc ong là tác dụng chống viêm mạnh mẽ. Nhiều thành phần của chúng đã được chứng minh là có tác dụng giảm viêm, đặc biệt là melittin.
Mặc dù melittin có thể gây ngứa, đau và viêm khi dùng với liều lượng cao, nhưng nó có tác dụng chống viêm mạnh khi sử dụng với lượng nhỏ.
Melittin đã được chứng minh là có khả năng ngăn chặn các con đường gây viêm và giảm các dấu hiệu viêm, chẳng hạn như yếu tố hoại tử khối u alpha (TNF-α) và interleukin 1 beta (IL-1β).
2. Làm giảm các triệu chứng liên quan đến viêm khớp.
Tác dụng chống viêm của nọc ong đã được chứng minh là đặc biệt có lợi cho những người bị viêm khớp dạng thấp (RA) – một tình trạng viêm đau ảnh hưởng đến xương khớp.
Một nghiên cứu kéo dài 8 tuần ở 120 người mắc RA đã phát hiện ra rằng, châm cứu nọc ong (sử dụng 5 – 15 con ong đốt mỗi ngày) mang lại hiệu quả giảm triệu chứng tương tự như các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp truyền thống như Methotrexate và Celecoxib.
Một nghiên cứu khác ở 100 người mắc RA cho thấy, kết hợp trị liệu bằng ong đốt với các loại thuốc truyền thống như Methotrexate, Sulfasalazine và Meloxicam có hiệu quả hơn trong việc giảm đau và sưng khớp.
3. Có lợi cho sức khỏe làn da.
Nhiều công ty chăm sóc da đã bắt đầu thêm nọc ong vào các sản phẩm như serum và kem dưỡng ẩm. Chúng được cho là có thể cải thiện sức khỏe của da theo nhiều cách, bao gồm bằng cách giảm viêm, cung cấp tác dụng kháng khuẩn và giảm nếp nhăn.
Một nghiên cứu kéo dài 12 tuần ở 22 phụ nữ đã chứng minh rằng, sử dụng serum có chứa nọc ong hai lần mỗi ngày làm giảm đáng kể độ sâu nếp nhăn và tổng số nếp nhăn, so với giả dược. Một nghiên cứu khác kéo dài 6 tuần cho thấy 77% những người tham gia bị mụn trứng cá nhẹ đến trung bình đã sử dụng huyết thanh chứa nọc ong nguyên chất hai lần mỗi ngày có sự cải thiện về tình trạng mụn trứng cá.
Hơn nữa, các nghiên cứu về ống nghiệm đã chỉ ra rằng nọc độc của ong có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm mạnh mẽ, chống lại vi khuẩn gây mụn trứng cá Propionibacterium acnes.
4. Có lợi cho sức khỏe miễn dịch.
Nọc ong đã được chứng minh là có lợi cho các tế bào miễn dịch làm trung gian cho các phản ứng dị ứng và viêm.
Bằng chứng từ các nghiên cứu trên động vật cho thấy rằng, liệu pháp nọc ong có thể giúp giảm các triệu chứng của tình trạng tự miễn dịch, như lupus, viêm não và viêm khớp dạng thấp bằng cách giảm viêm và tăng cường chức năng hệ thống miễn dịch.
Các nghiên cứu khác trên động vật cho thấy, liệu pháp nọc ong cũng có thể giúp điều trị các bệnh dị ứng, hen suyễn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng phương pháp điều trị này là an toàn và hiệu quả và có thể làm giảm nguy cơ phản ứng nghiêm trọng của ong đốt trong tương lai.
5. Những lợi ích tiềm năng khác
Mặc dù nghiên cứu còn hạn chế, nọc ong có thể có lợi trong cá trường hợp sau đây:
- Bệnh thần kinh: Một số nghiên cứu cho thấy liệu pháp nọc ong có thể giúp giảm các triệu chứng liên quan đến bệnh thần kinh, bao gồm cả bệnh Parkinson, mặc dù các nghiên cứu ở người còn hạn chế.
- Có thể chống lại bệnh Lyme: Một số nghiên cứu cho thấy nọc ong và melittin bị cô lập có thể có tác dụng kháng khuẩn chống lại Borrelia burgdorferi. Đây là vi khuẩn gây bệnh Lyme. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác minh tác dụng này.
Mặc dù những lợi ích tiềm năng này rất hứa hẹn, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi đưa ra bất kì tuyên bố về các lợi ích sức khỏe này của nọc ong.
Xem thêm tại: