Lồng ngực hình thùng là tình trạng phần ngực bị căng tròn và phồng lên. Mặc dù không phải là một thuật ngữ y tế về mặt kỹ thuật, nhưng Lồng ngực hình thùng thường được các bác sĩ sử dụng để mô tả một đặc điểm thể chất thuộc các trường hợp khí phế thũng giai đoạn cuối, trong đó lồng ngực có thể cố định ở vị trí hướng ra ngoài. Lồng ngực hình thùng cũng có thể xảy ra với bệnh xơ nang, hen suyễn nặng và các vấn đề sức khỏe khác.
1. Các triệu chứng của Lồng ngực hình thùng
Lồng ngực hình thùng thường không đau. Đây là dấu hiệu của tổn thương hoặc bệnh phổi tiềm ẩn nghiêm trọng. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến các triệu chứng.
Các triệu chứng và dấu hiệu thường liên quan đến Lồng ngực hình thùng bao gồm:
- Khó thở
- Thở ngắn
- Mức độ bão hòa oxy giảm
- Mức độ cao của carbon dioxide trong máu
- Khả năng tập thể dục hạn chế
- Thay đổi tư thế
2. Nguyên nhân
Lồng ngực hình thùng xảy ra khi phổi bị thổi phồng bị căng phồng phổi quá mức với không khí, buộc khung xương sườn phải mở rộng trong thời gian dài.
Theo thời gian, sự biến dạng của khung xương sườn sẽ ảnh hưởng đến thành ngực trước (hướng về phía trước) và thành sau (hướng ra sau). Khi sự hao mòn cơ phát triển – điều thường thấy trong bệnh khí thũng giai đoạn sau – việc mất đi sự hỗ trợ bên ngoài càng dẫn đến biến dạng.
Tổn thương phổi và bệnh phổi là những nguyên nhân điển hình của Lồng ngực hình thùng ở người lớn, nhưng cũng có những yếu tố liên quan đến di truyền, môi trường và lão hóa, nhiều yếu tố không thể hồi phục hoàn toàn. Các trường hợp ngoại lệ bao gồm trẻ em bị xơ nang hoặc hen suyễn nặng.
Khí phế thũng
Khí phế thũng là một trong hai bệnh của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Nó thường đi kèm với viêm phế quản mãn tính, một tình trạng viêm đặc trưng bởi sự thu hẹp đường thở và sản xuất quá nhiều chất nhầy.
Khí phế thũng khiến các phế nang bị tổn hại. Trong đó, các phế nang có nhiệm vụ giúp oxy được chuyển đến máu và carbon dioxide được thở ra.
Với ngày càng ít phế nang có sẵn để tạo điều kiện trao đổi khí, phổi phải làm việc nhiều hơn và hít vào sâu hơn và lâu hơn. Khi tình trạng bệnh tiến triển, phổi sẽ có xu hướng duy trì trạng thái quá phát, khiến khung xương sườn bị mở rộng.
Viêm xương khớp
Viêm xương khớp là tình trạng thường ảnh hưởng đến bàn tay, cổ, lưng dưới, đầu gối và hông.
Nó cũng có thể gây ra tổn thương cho xương và sụn của lưng và ngực. Tình trạng này được gọi là viêm khớp lồng ngực, xảy ra do sự thoái hóa của sụn và xương của cột sống giữa. Khi các xương khớp bắt đầu nén và cọ xát vào nhau, tình trạng viêm sau đó có thể dẫn đến biến dạng dần dần của cột sống.
Khung xương sườn có thể phát triển hình dạng giống như cái thùng, có thể tồn tại vĩnh viễn nếu xương khớp hợp nhất ở vị trí này.
Bên cạnh đó, mức canxi thấp có thể đẩy nhanh vấn đề hơn nữa. Nó sẽ gây ra biến dạng xương ức và một tình trạng được gọi là chứng vẹo lưng, trong đó lưng trở nên tròn và gù.
Bệnh xơ nang
Bệnh xơ nang thường gây ra tình trạng Lồng ngực hình thùng ở trẻ em và thanh niên. Rối loạn di truyền này kích hoạt sản xuất quá nhiều chất nhầy, làm tắc nghẽn phế nang và hạn chế lượng không khí đi vào phổi.
Theo thời gian, hoạt động gắng sức cần thiết để lấp đầy phổi có thể khiến không khí bị giữ lại, khiến lồng ngực ở vị trí căng phồng một phần. Bệnh xơ nang là một tình trạng mãn tính, không thể hồi phục. Do đó, nó cần được theo dõi liên tục để giúp làm sạch phổi và ngăn ngừa tình trạng căng phồng phổi quá mức.
Hen suyễn nặng
Hen suyễn nặng là nguyên nhân phổ biến của Lồng ngực hình thùng ở trẻ em. Bệnh hen suyễn khiến đường dẫn khí bị co thắt và thu hẹp.
Khi các triệu chứng hen suyễn nghiêm trọng, tình trạng đường dẫn khí bị thu hẹp liên tục (trong một số trường hợp, tình trạng này vẫn tồn tại ngay cả sau khi dùng thuốc giãn phế quản). Khi không khí bị giữ lại trong phổi, ngực của trẻ có thể trông giống như một cái thùng, một phần là do sụn của khung xương sườn vẫn còn rất mềm dẻo.
Rối loạn di truyền
Có những rối loạn di truyền hiếm gặp gây ra tình trạng Lồng ngực hình thùng, bao gồm:
- Hội chứng Dyggve-Melchior-Clausen (DMC) là một tình trạng hiếm gặp. Người bị hội chứng này có tầm vóc thấp bé, dị dạng xương và tật đầu nhỏ. Hội chứng DMC rất hiếm gặp nên chỉ có khoảng 100 trường hợp được báo cáo.
- Sialidosis, còn được gọi là mucolipidosis loại 2, là một rối loạn hiếm gặp khác. Nó được đặc trưng bởi sự tích tụ bất thường của một số chất độc hại trong cơ thể. Các triệu chứng thường phát triển trong thời kỳ sơ sinh hoặc thời thơ ấu và có thể bao gồm tầm vóc thấp, Lồng ngực hình thùng, suy giảm nhận thức nhẹ và các đốm đỏ trên mắt.
- Chứng loạn sản đầu xương và đốt sống di truyền là một rối loạn di truyền hiếm gặp. Các triệu chứng có xu hướng xuất hiện trong độ tuổi từ 6 đến 10 và bao gồm tầm vóc thấp bé, biến dạng cột sống, Lồng ngực hình thùng và viêm xương khớp.
Bất kỳ dị tật xương nào xảy ra do những rối loạn này đều được coi là vĩnh viễn.
3. Chẩn đoán
Lồng ngực hình thùng có thể là một dấu hiệu của các vấn đề sức khoẻ. Vì vậy bác sĩ sẽ có thể khám sức khoẻ để phát hiện ra các tình trạng bất thường.
Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể làm xét nghiệm chức năng phổi (ví dụ: đo phế dung) và xét nghiệm máu để đánh giá mức độ hoạt động của phổi.
Vì bản thân Lồng ngực hình thùng không phải là một căn bệnh, bác sĩ sẽ làm việc để xác định tình trạng cơ bản gây ra nó.
4. Điều trị
Các mục tiêu chính của điều trị là kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tiến triển thêm. Các phương pháp điều trị sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra Lồng ngực hình thùng, nhưng việc giảm viêm và cải thiện nhịp thở là điều cần thiết.
Trong trường hợp khí phế thũng và viêm xương khớp, việc kiểm soát các triệu chứng thông qua chế độ ăn uống và tập thể dục nhẹ nhàng, dùng thuốc và phục hồi chức năng phổi có thể làm giảm sự xuất hiện của Lồng ngực hình thùng, nhưng những liệu pháp này không thể loại bỏ hoàn toàn.
Vì bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là một bệnh tiến triển nên không thể hồi phục bất kỳ tổn thương nào của phổi, khung xương sườn hoặc xương ức.
Xơ nang cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của phổi, một phần do các đợt nhiễm khuẩn tái phát. Khi dung tích phổi giảm, lồng ngực nặng hơn và không thể hồi phục được. Điều này đặc biệt đúng ở người lớn bị xơ nang.
Lồng ngực hình thùng ở trẻ em bị hen suyễn nói chung sẽ được cải thiện một khi các triệu chứng được kiểm soát.
Lời kết
Lồng ngực hình thùng là một dấu hiệu lâm sàng của một số tình trạng bệnh lý khác nhau. Nó thường xuất hiện trong giai đoạn sau của các bệnh như khí phế thũng và nên được coi là dấu hiệu có thể có của tổn thương phổi nặng. Mặc dù bản thân tình trạng bệnh thường không thể hồi phục, nhưng điều quan trọng là người bệnh phải làm việc với nhóm chăm sóc sức khỏe của họ để tìm cách kiểm soát các triệu chứng và giúp việc hít thở trở nên dễ dàng hơn một chút.
Nguồn: What Is Barrel Chest?