Thông tin của Nga Truật (Nghệ Đen)
Nghệ Đen là gì ?
Tên tiếng việt: Nga Truật
Tên thường gọi: Nghệ Đen , Nghệ Xanh, Nghệ Tím, Ngải tím, …
Họ và tên Khoa học: Zingiberaceae Curcuma zedoaria (Berg.)
Đặc điểm của cây
-
Hình dạng cây
– Cây thân thảo, cao từ 1-1,5m. Thân rễ hình nón, có vân ngang và khía dọc, mang những củ hình trụ tỏa ra ngoài, có màu vàng nhạt ở trong và những vòng màu xám ở củ già. Ngoài những củ hình trụ, thân rễ còn mang những củ có hình trái xoan màu trắng. Lá hình mũi mác, dài 30-60cm, rộng 7-8cm, không cuống, có bẹ dài ở gốc, đầu nhọn gân là có màu tía ( tím) , mép lá nguyên
-
Nơi phân bố thường gặp ở Việt Nam
– Nga truật là loài cây thảo, phần trên mặt đất lụi vào mùa đông (ở miền Bắc) và mùa khô (miền Nam). Cây thường mọc thành khóm, đôi khi trở thành quần thể trên đất ẩm, gần bờ suối trong thung lũng hay trên nương rẫy. Cây ưa sáng
– Việt Nam có nguồn nga truật tự nhiên phong phú. Riêng ở tỉnh Hà Giang, qua điều tra, ước tính có thể khai thác vài ngàn tấn dược liệu một năm. -
Mùa thu hoạch của cây
Thường thu hoạch vào tháng 4 và tháng 5
Cùng medplus tìm hiểu về cách trồng cây và chế biến !
Cách trồng và chế biến
Cách trồng
- Nghệ Đen được trồng chủ yếu trên đất tận dụng ở bờ ao, bờ suối, nơi có bóng râm ở trung du và miền núi. Khi thu hoạch chọn củ non có mầm để làm giống.
Bộ phận dùng và cách chế biến
- Thân rễ thu hoạch vào mùa đông, rửa sạch & thái lát rồi phơi khô.
- Nếu là thân rễ khô thì do nhanh cho mềm, thái lát, tẩm giấm một đêm rồi sao qua (Phương pháp bào chế đông dược, 1965)
Sau khi giớ thiệu sơ qua , cùng medplus vào phần chính nhé !
Công Dụng tuyệt vời của Nghệ Đen
Tinh vị và công năng ( Tác dụng dược lý )
– Nga truật có vị cay, đắng, tính ôn, vào kinh can, có tác dụng hành khí, phá huyết, thông kinh, tiêu tích hóa thực
Công dụng
- Theo Dược Điển Việt Nam : Nga Truật – Nghệ Đên có thể trị kém ăn, trướng bụng, chậm tiêu, …
- Ở Ấn Độ: nước sắc nga truật phối hợp với hạt tiêu, quế và mật ong dùng chữa cảm lạnh.
- Theo Y học hiện đại: Họ sử dụng Nga truật – Nghệ Đen làm thuốc bổ trong rượu trường sinh
Lưu ý sử dụng đúng cách
Kiêng Kỵ ( Chống chỉ định ): Phụ nữ có thai không nên dùng. Cơ thể hư yếu sau khi sinh có tích trệ không nên dùng
Bên cạnh những công dụng và thông tin tuyệt vời , Medplus xin giới thiệu cho mọi người các bài thuốc khi sử dụng Nghệ Đen mà mọi người có thể chưa biết. Tiếp tục cùng medplus tham khảo nhé !
Các bài thuốc về Nga Truật ( Nghệ Đen ) dễ chế biến và công dụng siêu việt
Bài thuốc chữa tích huyết, hành kinh
Nga truật và ích mẫu mỗi vị 15 g, sắc nước uống . 6 – 9g một ngày.
Bài thuốc chữa biếng ăn ở trẻ em
Nga truật 6g, hạt muồng trâu 4g, sắc nước uống.
Bài thuốc chữa nôn ở trẻ bú sữa
Nga truật 4g, muối ăn 3 hạt, sắc với sữa cho sôi chừng 5 phút, hòa tan ít ngưu hoàng (lượng bằng hạt gạo) cho trẻ uống.
Bài thuốc Nghệ Đen Hoàn
Bài thuốc chữa kém ăn, mệt mỏi, đường ruột, chậm tiêu, trướng bụng (500 Bài thuốc Gia Truyền trị bách bệnh )
Nghệ đen 160g, Cốc nha 20g, Khiên ngưu (sao) 40g.
Hạt Cau 40g, Đăng tâm (Bất lủng) 16g, Mộc hương 16g, Thanh bì 20g, Thanh mộc hương 20g, củ Gâu 160g, Tam lãng 160g, Đinh hương 16g.
Tất cả các vị tán thành bột mịn, hoàn thành viên
Liều dùng: Ngày uống 8 – 12g với nước sắc gừng ( nướng chín ).
Bài thuốc rị trẻ nhỏ rối loạn tiêu hóa, đau bụng
Nga truật, Tam lăng đều 5g, Trần bì 10g, Chế hương phụ 6g, La bặc tử 5g, Sa nhân 3g, Thanh bì. chỉ thực đều 6g, Hồ hoàng liên, Lô hội đều 3g, Hồ tiêu 5g, tất cả tán bột, trộn với hồ làm hoàn, mỗi lần uống 3-6g ngày 2 lần, uống với rượu gạo ấm, kiêng các thức ăn sống lạnh (Nga Truật Hoàn – (Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).
Bài thuốc trị chấn thương gãy xương
Nga truật, Điền thất (tán hòa thuốc uống), Ô dược, Đào nhân đều 6g, Thổ miết giáp, Tam lăng, Uy linh tiên, Xích thược, Cốt toái bổ, Tục đoạn. Hồng hoa, Trạch lan đều 3g, Sinh địa 10g, Qui vĩ 12g. Dùng nước và rượu, mỗi thứ một nửa, sắc uống (Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).
Bài thuốc trị tắt kinh, bụng đau
Nga truật 8g, Xuyên khung 5g, Thục địa 10g, Bạch thược, Bạch chỉ đều 10g. Tán bột min, mỗi lần uống 10g, ngày 3 lần, với nước muối nhạt (Nga Thủy Tán – Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược).
Bài thuốc trị ăn uống tích trệ, ngực bụng đầy trướng, nôn mửa nước chua
Bồng nga truật, Tam lăng, mỗi thứ 1,15g, Trần bì 9g, Hương phụ 6g, La bặc tử 1,15g, Sa nhân 3g, Thanh bì 6g, Chỉ xác 6g, Hồ hoàng liên 3g, Lô hội 3g, Hồ tiêu 3g 5, tán bột trộn hồ làm viên mỗi lần uống 1-9g, ngày 2 lần với rượu nóng.
Cữ ăn uống sống lạnh ( Nga Truật Hoàn – Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
Bài thuốc trị các chứng đau do lãnh khí xung tâm( cảm lạnh )
Bồng nga truật (tẩm rượu) 60g, Mộc hương (lùi) 30g, tán bột uống với giấm, mỗi lần 1,5g (Hộ Mệnh Phương).
Bài thuốc trị trẻ nhỏ đau bụng co quắp
Nga truật 15g, A ngụy 3g, giã nát, đắp quanh bụng, sấy khô, bên trong uống với nước Tử tô (Bảo Ấu Đại Toàn ).
tracuuduoclieu Dược điển Việt Nam 500 Bài thuốc gia truyền trị bách bệnh —— Lương Y Quốc Đương. Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược
Chú Ý :
- Thông tin dược liệu trên mang tính chất tham khảo
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng