Nghỉ hưởng chế độ thai sản cho người lao động nữ khi sinh con và trong thời kỳ mang thai là vấn đề được quan tâm đối với người lao động nữ. Người lao động nếu nghỉ sai ngày so với quy định sẽ bị ảnh hưởng đến quyền lợi. Vậy trường hợp nghỉ sinh trước 3 tháng có được hưởng thai sản không? Thời gian nghỉ sinh như thế nào là đúng? Cùng Medplus tìm hiểu qua bài viết bên dưới đây nhé.
1. Nghỉ sinh trước 3 tháng có được hưởng thai sản không?
1.1. Điều kiện hưởng chế độ thai sản
Theo quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định như sau:
Điều 31. Điều kiện hưởng chế độ thai sản
1. Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Lao động nữ mang thai;
b) Lao động nữ sinh con;
c) Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
d) Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi;
đ) Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện biện pháp triệt sản;
e) Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.
2. Người lao động quy định tại các điểm b, c và d khoản 1 Điều này phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
3. Người lao động quy định tại điểm b khoản 1 Điều này đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
4. Người lao động đủ điều kiện quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định tại các Điều 34, 36, 38 và khoản 1 Điều 39 của Luật này.
Lưu ý, thời gian 12 tháng trước khi sinh con quy định như sau:
- Trường hợp 1: Khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi trước ngày 15 của tháng, thì tháng sinh con hoặc nhận con nuôi không được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi.
- Trường hợp 2: Khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi từ ngày 15 trở đi của tháng và tháng đó có đóng bảo hiểm xã hội, thì tháng sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi. Trường hợp tháng đó không đóng bảo hiểm xã hội thì thực hiện theo quy định tại điểm a khoản này.
Theo đó, điều kiện để hưởng chế độ thai sản là người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
1.2. Nghỉ sinh trước 3 tháng có được hưởng thai sản không?
Theo nội dung trên, điều kiện để hưởng chế độ thai sản là người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
Ngoài ra, tại Điều 34 luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về thời gian hưởng chế độ khi sinh con như sau:
Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.
Theo đó, thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh cho nữ lao động tối đa không quá 2 tháng thì mới được hưởng chế độ thai sản theo quy định trên.
Kết luận
Người lao động đang tham gia làm việc tại công ty mà có thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi khi sinh trước 3 tháng thì sẽ không được hưởng chế độ thai sản.
2. Trường hợp nghỉ sinh trước 3 tháng vẫn được hưởng chế độ thai sản
Theo quy định trên thì người lao động nữ chỉ được nghỉ dưỡng sức trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng. Vậy để được hưởng chế độ thai sản khi sinh trước 3 tháng thì người lao động phải làm thế nào? Người lao động có thể tham khảo cách thức sau đây để hưởng chế độ thai sản khi nghỉ thai sản trước 3 tháng.
Trên thực tế thì khi người lao động nữ nghỉ việc trước khi sinh con hoặc nghỉ việc trong thời gian hưởng thai sản nếu đáp ứng đủ điều kiện đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con theo quy định thì vẫn sẽ được hưởng chế độ thai sản mà không xét đến điều kiện thời gian nghỉ tối đa không quá 02 tháng dưỡng sức trước khi sinh.
Nếu người lao động có nhu cầu nghỉ trước khi sinh 3 tháng nhưng vẫn được hưởng chế độ thai sản thì có thể tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động khoảng thời gian trước khi sinh con một khoảng thời gian phù hợp miễn sao đảm bảo trước khi sinh con, người lao động chỉ nghỉ hưởng chế độ dưới 2 tháng.
Ngoài ra trong trường hợp người lao động nữ chấm dứt hợp đồng lao động với doanh nghiệp trong thời gian mang thai con hoặc trong thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản thì người lao động vẫn có thể hưởng chế độ thai sản khi nghỉ sinh trước 03 tháng.
Tuy nhiên người lao động nữ sẽ phải tự chủ động nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản lên cơ quan bảo hiểm xã hội. Tại thời điểm người lao chấm dứt hợp đồng lao động với người sử dụng lao động thì người sử dụng lao động sẽ không còn trách nhiệm hỗ trợ nộp hồ sơ thủ tục hưởng chế độ thai sản cho người lao động nữa.
3. Hồ sơ hưởng chế độ thai sản trong trường hợp nghỉ trước sinh 3 tháng
Như đã nói ở trên, người lao động sẽ phải tự chủ động nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản lên cơ quan bảo hiểm xã hội. Thủ tục hưởng chế độ thai sản khi đã nghỉ việc như sau:
3.1. Hồ sơ hưởng chế độ thai sản cần có những giấy tờ gì?
Theo thủ tục hưởng chế độ thai sản khi đã nghỉ việc tại công ty, người lao động khi nghỉ việc trước khi sinh con nhưng có đủ điều kiện hưởng thai sản thì sẽ phải tự chuẩn bị hồ sơ để hưởng trợ cấp này sau khi sinh con.
Khi đã xác định được mình đủ điều kiện về thời gian đóng, trong vòng 06 tháng kể từ thời điểm sinh con, người lao động sẽ tự mình chuẩn bị các loại hồ sơ sau đây để hưởng chế độ thai sản:
- Sổ bảo hiểm xã hội đã được chốt toàn bộ quá trình đóng bảo hiểm;
- Giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh hoặc giấy chứng sinh của con;
- Sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú KT3 (bản chính và bản sao có chứng thực);
- Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân của người hưởng chế độ (bản chính và bản sao có chứng thực).
3.2. Nộp hồ sơ tại cơ quan bảo hiểm xã hội có thẩm quyền
Theo quy định tại Điều 14 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH:
“Người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con, thời điểm nhận con, thời điểm nhận nuôi con nuôi thì nộp hồ sơ và xuất trình sổ bảo hiểm xã hội cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi cư trú. Nơi cư trú được xác định theo nơi người lao động có sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú KT3“.
Đây là điểm khác biệt trong quy trình giải quyết hồ sơ thai sản của người lao động đã nghỉ việc so với người lao động vẫn thuộc quản lý của đơn vị sử dụng lao động.
Đối với người lao động còn làm việc
- Hồ sơ sẽ phải thông quan đơn vị sử dụng lao động để họ lập thêm các mẫu giấy như: Mẫu 01B-HSB và danh sách mẫu D02-LT kèm với hồ sơ từ người lao động mới làm thành một bộ hồ sơ hợp lệ.
Đối với lao động đã nghỉ việc
- Người lao động tự làm nên hồ sơ không cần có hai mẫu giấy (mẫu 01B-HSB và danh sách mẫu D02-LT ) từ phía bên doanh nghiệp.
- Người lao động cũng không cần thông qua doanh nghiệp mà sẽ gửi trực tiếp tới cơ quan có thẩm quyền là bảo hiểm xã hội nơi đang cư trú hợp pháp.
3.3. Trách nhiệm của cơ quan bảo hiểm xã hội
Sau khi tiếp nhận hồ sơ từ người lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết chế độ, thông báo và chi trả kết quả cho người lao động trong khoảng thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
- Trường hợp hồ sơ hợp lệ, cơ quan bảo hiểm sẽ tiến hành trả kết quả và chi trả tiền chế độ thai sản cho người lao động theo mức hưởng đã nêu trên.
- Trường hợp hồ sơ không được giải quyết, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ thông báo cho người lao động và nêu rõ lý do bằng văn bản.
4. Kết luận
Nghỉ sinh trước 3 tháng có được hưởng thai sản không? Trường hợp người lao động đang tham gia làm việc tại công ty mà có thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi khi sinh trước 3 tháng thì sẽ không được hưởng chế độ thai sản.
Tuy nhiên, nếu người lao động có nhu cầu nghỉ trước khi sinh 3 tháng nhưng vẫn được hưởng chế độ thai sản thì có thể tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động khoảng thời gian trước khi sinh con một khoảng thời gian phù hợp miễn sao đảm bảo trước khi sinh con, người lao động chỉ nghỉ hưởng chế độ dưới 2 tháng. Trong trường hợp này, người lao động sẽ tự làm hồ sơ hưởng chế độ thai sản gửi cho cơ quan bảo hiểm xã hội để được giải quyết quyền lợi.