Tuyến giáp là một tuyến hình bướm ở phía trước cổ và chức năng chính của nó là sản xuất các hormone triiodothyronine (T3) và thyroxine (T4). Những hormone này đi khắp cơ thể và giúp điều chỉnh sự trao đổi chất, nhưng chúng cũng hỗ trợ sự phát triển của não, chức năng tiêu hóa, kiểm soát cơ bắp và cân bằng tâm trạng. Hãy cùng medplus tìm hiểu về nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây nên bệnh lý về tuyến giáp để có cách phòng ngừa nhé!
Khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hoặc quá ít các hormone này sẽ khiến tuyến hoạt động không bình thường, dẫn đến các rối loạn như cường giáp và suy giáp, hai loại bệnh tuyến giáp phổ biến nhất.
1. Nguyên nhân phổ biến
Trong trường hợp cường giáp, tuyến giáp đang sản xuất quá mức các hormone tuyến giáp. Điều này có thể xảy ra do tình trạng viêm ở tuyến giáp, được gọi là viêm tuyến giáp, khiến tuyến giáp tạo ra các hormone dư thừa.
Cường giáp cũng có thể được gây ra bởi các nốt được gọi là u tuyến độc, phát triển trên tuyến và bắt đầu tiết hormone bên cạnh các hormone do tuyến giáp sản xuất. Trong một số trường hợp hiếm hoi, cường giáp có thể do rối loạn chức năng tuyến yên hoặc sự phát triển ung thư trên tuyến giáp có thể phá vỡ sự cân bằng nội tiết tố và sản xuất T3 và T4.
Các rối loạn tự miễn dịch như bệnh Graves cũng có thể gây ra cường giáp .
Đối với suy giáp và các bệnh liên quan, tuyến giáp không sản xuất đủ hormone tuyến giáp, điều này cũng dẫn đến thiếu năng lượng. Nguyên nhân của suy giáp bao gồm rối loạn tự miễn dịch như bệnh Hashimoto. Đây là tình trạng cơ thể tấn công tuyến giáp và khiến tuyến giáp này sản xuất ít hormone tuyến giáp hơn.
Suy giáp cũng có thể là kết quả của việc tiếp xúc với một lượng lớn iốt phóng xạ từ điều trị cường giáp, sau đó dẫn đến suy giáp vĩnh viễn.
Suy giáp cũng có thể là một tác dụng phụ của xạ trị được sử dụng để điều trị ung thư ở đầu và cổ. Mang thai cũng có thể gây ra suy giáp, cũng như một khuyết tật bẩm sinh khi sinh ra mà tuyến giáp không phát triển bình thường.
2. Di truyền học
Các tình trạng như bệnh Hashimoto và bệnh Graves có thể di truyền. Ngoài tiền sử gia đình, có một số yếu tố nguy cơ khác của cả suy giáp và cường giáp, một số yếu tố trong số đó (bao gồm cả giới tính và thai kỳ) trùng lặp với nhau.
Yếu tố nguy cơ gây suy giáp
- Tuổi và giới tính (phụ nữ trên 60 tuổi có nguy cơ cao)
- Tình trạng sẵn có (bệnh tự miễn dịch như bệnh tiểu đường loại 1 hoặc bệnh celiac)
- Rối loạn tuyến yên
- Mang thai (phụ nữ mang thai hoặc đã sinh con trong sáu tháng qua có nguy cơ cao)
Yếu tố nguy cơ gây cường giáp
- Giới tính (nữ có nguy cơ cao hơn)
- Tiền sử gia đình hoặc cá nhân bị rối loạn tự miễn dịch (celiac, lupus, viêm khớp dạng thấp)
- Chấn thương tuyến giáp trong quá khứ
- Mang thai hiện tại hoặc gần đây
- Hút thuốc
- Sử dụng chất cản quang i-ốt gần đây (chẳng hạn như chất cản quang được sử dụng trong chụp CT)
3. Các yếu tố rủi ro về lối sống
Có một số yếu tố lối sống làm tăng nguy cơ rối loạn tuyến giáp. Chúng bao gồm:
- Hút thuốc, vì thuốc lá có chứa các chất ảnh hưởng đến tuyến giáp, gây viêm và ngăn cản sự hấp thụ iốt cũng như sản xuất hormone tuyến giáp.
- Căng thẳng tâm lý chẳng hạn như ly hôn hoặc đối mặt với sự mất mát của một người bạn hoặc thành viên trong gia đình.
- Tổn hại hoặc chấn thương về tuyến giáp.
- Tiền sử sử dụng một số loại thuốc với lượng cao, chẳng hạn như lithium (được sử dụng trong nhiều loại thuốc ổn định tâm trạng) và iốt.
Một trong những trở ngại lớn nhất trong việc chẩn đoán bệnh tuyến giáp là nhiều triệu chứng của bệnh thường gặp giữa nhiều loại bệnh khác nhau. Một trong những bước quan trọng nhất cần thực hiện nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể có vấn đề với tuyến giáp của mình là kiểm tra máu.
Điều này sẽ cho thấy mức độ hormone tuyến giáp trong máu của bạn và có thể là một bước quan trọng để chẩn đoán và điều trị đúng tình trạng của bạn.
Tóm lại
Nếu bạn có bất kỳ tình trạng nào khiến bạn có nguy cơ cao mắc bệnh tuyến giáp, bạn nên kiểm tra tuyến giáp định kỳ. Nếu bạn đang có bất kỳ triệu chứng gia tăng nào liên quan đến tình trạng của mình, hãy nhớ thông báo bác sĩ. Có nhiều yếu tố nguy cơ và nguyên nhân gây ra bệnh tuyến giáp, nhưng chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng đối với bệnh tuyến giáp và hầu hết các tình trạng sức khỏe.
Nguồn: Causes and Risk Factors of Thyroid Disease
Mời bạn đọc xem thêm một số bài viết mới nhất: