Hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh là gì?
Các triệu chứng của hạ đường huyết thường xảy ra ở trẻ sơ sinh bệnh lí. Bệnh được xác định bởi đường máu giảm (dưới 40mg/dl ở trẻ đủ tháng, dưới 20mg/dl ở trẻ đẻ non), kèm theo các dấu hiệu lâm sàng của hạ đường huyết và mất đi sau khi được điều trị bằng Glucoza.
Hạ đường huyết dai dẳng có thể gây tổn thương cho não của trẻ sơ sinh và để lại hậu quả lâu dài nếu không được phát hiện và chưã trị kịp thời.
Có hai thể hạ đường huyết:
- Thể xuất hiện sớm, thường phục hồi sau một thời gian điều trị
- Thể thứ phát
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây nên bệnh hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh gồm:
- Giảm dự trữ glycogen gặp ở những trẻ ít cân so với tuổi thai, những trẻ suy dinh dưỡng trong thai, chậm phát triển trong tử cung, sinh đôi, dị tật bẩm sinh.
- Tăng insulin trong máu do: người mẹ mang thai mắc bệnh tiểu đường hoặc do u tuyến tụy (tăng hoạt động của tế bào Langerhans)
- Các nguyên nhân khác bao gồm như: ngạt khi đẻ, nhiễm khuẩn nặng như nhiễm khuẩn máu
Triệu chứng hạ đường huyết sơ sinh
- Lơ mơ, li bì hoặc kích thích
- Người mềm nhũn
- Run, co giật nhẹ
- Ngừng thở từng cơn, tím tái
- Trẻ bỏ bú
- Rên nhẹ hoặc khóc thét
Điều trị và phòng ngừa
Điều trị
Khi trẻ sơ sinh bị hạ đường huyết thì có thể cách điều trị sau:
- Tiêm dịch truyền: Glucoza tiêm tĩnh mạch chậm trong 10 phút
- Sau 12 – 24 giờ, cho thêm Clorua Natri
- sau 24 – 48 giờ, cho tiếp Clorua Natri
- Cho bệnh nhân ăn sớm nhất khi bệnh nhân có thể ăn được
Đối với thể dai dẳng: Nếu điều trị như trên không làm giảm được triệu chứng hạ dường huyết sơ sinh thì cần điều trị thêm:
- Hydrocortison
- Glucagon
- Diazoxit
- Phẫu thuật nếu có khối u tụy
*Lưu ý: Khi dùng thuốc, nên hỏi thêm ý kiến cuả bác sĩ chuyên khoa nội tiết để trong mắc phải những hậu quả không mong muốn khi sử dụng thuốc.
Phòng ngừa hạ đường huyết sơ sinh
- Cho trẻ sơ sinh bú mẹ sớm khi trẻ có thể bú được
- Những trẻ có nhiều nguy cơ cần được theo dõi, nếu cần làm xét nghiệm máu và điều trị sớm.
Điều chỉnh chế độ ăn khi trẻ bị bệnh
- Áp dụng cho mức glucose huyết thanh của trẻ từ 2 – 2.6 mmol/l và không có triệu chứng
- Bú mẹ sớm ngay sau khi sinh. Trong một số trường hợp, trẻ có nguy cơ được cho ăn sớm ngay trong giờ đầu sau sinh và sàng lọc Glucose huyết sau đó 30 phút
- Nếu trẻ không thể bú mẹ thì vắt sữa và cho trẻ ăn bằng phương pháp thay thế, lượng ăn đủ theo nhu cầu trong ngày.
Trẻ có nguy cơ mắc bệnh
- Có mẹ mắc bệnh tiểu đường
- Cân nặng khi sinh lớn
- Cân nặng thấp so với tuổi thai
- Đẻ non
- Trẻ bị bệnh nặng hoặc stress
- Nuôi dưỡng tĩnh mạch không đầy đủ
- Đa hồng cầu
Xét nghiệm xác định chuẩn đoán
Xét nghiệm xác định chuẩn đoán bệnh:
- Lấy máu xét nghiệm nồng độ Glucose huyết thanh cho xét nghiệm xác định. Xét nghiệm cần được thực hiện sớm để có chính xác. Lượng Glucose máu sẽ giảm từ 0.8 – 1.1 mmol/l sau mỗi giờ nếu để mẫu máu ở nhiệt độ phòng.
- Xét nghiệm nhanh: Test Dextrostix.
Xét nghiệm để tìm nguyên nhân:
- Cần thưc hiện xét nghiệm cho tình trạng hạ đường huyết dai dẳng
- Insulin huyết thanh xét nghiệm đồng thời với Glucose huyết thanh
- Cortisol
Trường hợp hạ đường huyết dai dẳng với insulin huyết bình thường:
- Hormone tăng trưởng (GH), ACTH, T4, TSH
- Đo Glucagon
- Aminoacid huyết thanh, niệu. Acid hữu cơ niệu
- Xét nghiệm gen
Tham khảo thêm các thông tin liên quan:
Bệnh ở trẻ sơ sinh:
- Bệnh viêm phổi ở trẻ sơ sinh có triệu chứng như thế nào?
- Triệu chứng tràn khí màng phổi thứ phát ở trẻ sơ sinh
- Phòng ngừa và điều trị các triệu chứng bệnh uốn ván ở trẻ sơ sinh
- Viêm màng não mủ ở trẻ em (trẻ sơ sinh) có những triệu chứng gì? Nguyên nhân và cách điều trị bệnh
Bệnh người lớn và trẻ em: