Hoa Quỳnh luôn được xem là dược liệu quý trong Y học với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về đặc điểm của dược liệu này. Hôm nay medplus xin giới thiệu đến bạn đọc các công dụng cũng như bài thuốc tiêu biểu từ loại dược liệu này nhé!
Thông Tin Dược Liệu
Tên tiếng Việt: Quỳnh, Hoa quỳnh
Tên khoa học: Epiphyllum oxypetalum (DC.) Haw.
Tên đồng nghĩa: Cereus oxypetalus DC.
Họ: Cactaceae (Xương rồng)
1. Đặc điểm dược liệu
Trong tự nhiên tại các khu rừng nhiệt đới, cây hoa quỳnh thường sống nhờ bám vào thân của các cây khác. Khi trưởng thành, cây hoa quỳnh có thể cao lên tới 2000 mét. Thân cây quỳnh cứng, rộng và dẹp, có màu xanh lục. Mép thân có các gai nhỏ xen lãn với các lông tơ trắng. Các loài hoa quỳnh là hoa dại, có màu trắng và đỏ, có mùi thơm, hoa quỳnh thuộc loại hoa lớn, có đường kính từ 8 – 16 cm, thường nở về đêm. Qủa có hình dạng tương tự như quả thanh long, nhưng chỉ to khoảng 3 – 4 cm.
2. Phân bố
Cây hoa quỳnh có nguồn gốc từ Trung Mỹ, Nam Mỹ. Phần lớn, cây hoa quỳnh thường phân bố ở các nước Châu Á, các nước có khí hậu tương đối ấm áp (Mỹ và các nước Châu Âu). Cây hoa quỳnh được du nhập vào trồng ở nước ta từ lâu đời.
3. Bộ phận dùng
Sử dụng thân và hoa quả cây chi quỳnh để làm thuốc.
4. Thu hái
Thu hái quanh năm, thu lúc khi hoa vừa nở.
5. Chế biến
Sử dụng cây hoa quỳnh lúc còn tươi, đem phơi khô hoặc ngâm rượu để sử dụng dần.
6. Bảo quản
Đối với cây hoa quỳnh còn tươi, nên sử dụng hết lượng thu hái được. Cây hoa quỳnh phơi khô cần bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng trực tiếp, cần đậy kín bao bì sau mỗi lần sử dụng.
Công dụng và Liều dùng
1. Tính vị
Hoa quỳnh có vị ngọt, tính bình.
Thân cây hoa quỳnh có vị chua mặn, tính mát.
2. Quy kinh
Chưa được quy kinh nào.
3. Tác dụng dược lý
+ Theo nghiên cứu dược lý hiện đại
Cây hoa chưa được nghiên cứu theo dược lý hiện đại.
+ Theo Y học cổ truyền
Trong Y học cổ truyền, cây hoa được sử dụng nhiều trong các bài thuốc điều trị các bệnh lý cũng như có tác dụng sau:
- Mát phổi, thanh phế quản
- Viêm họng, khàn tiếng
- Chống ho, tan đờm, loãng đờm
- Chữa ho ra máu khi bị bệnh lao phổi
- Điều trị xuất huyết tử cung
- Chữa đinh nhọt, đòn ngã sưng đau, giảm đau do bị tổn thương
- Chữa các bệnh sỏi như: sỏi bàng quang, sỏi thận, sỏi đường tiết niệu
- Giảm mỡ và cholesterol có trong máu, tăng lưu thông máu
- Giảm đau các cơn đau bụng kinh nguyệt
4. Liều dùng, cách dùng
Ngâm hoa quỳnh tươi hoặc khô với rượu gạo, ngâm càng lâu, hoa quỳnh càng phát huy tốt công dụng của chúng. Có thể sử dụng sau 10 – 15 ngày ngâm.
Ngoài ra có thể sử dụng hoa quỳnh tươi và khô sắc lấy nước uống hoặc nấu với các loại thực phẩm khác, bổ sung vào thực đơn của gia đình.
Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu
1. Bài thuốc chữa ho có đờm, hen
Sử dụng hoa quỳnh tươi được thái nhỏ, chưng cắt thủy với một ít mật ong. Hoặc có thể sử dụng để nấu với trứng gà.
2. Bài thuốc chữa ho thông thường, viêm họng
Dùng 30 gram hoa quỳnh, 10 gram lá xương rồng, đem rửa sạch, thái nhỏ, thêm 10 ml mật ong và đen cách thủy 15 – 30 phút. Sử dụng mỗi ngày 2 lần, có thể sử dụng lúc còn nguội.
3. Bài thuốc chữa đau bụng, vết thương bị sưng, đau
Ngâm một lượng rượu với hoa quỳnh tươi trong vòng 10 – 15 ngày. Mỗi ngày uống 1 – 2 ml/ lần.
4. Bài thuốc chữa viêm phế quản
Dùng 10 – 30 gram hoa quỳnh tươi đem nấu với một ít thịt nạc, và sử dụng như món ăn hàng ngày.
5. Bài thuốc chữa mệt mỏi, suy nhược cơ thể
Sử dụng 30 gram hoa quỳnh, 30 gram hoa kim tước, 30 gram hà thủ ô, 50 gram đỗ trọng. Đem sắc để lấy nước uống.
6. Bài thuốc chữa các bệnh sỏi (sỏi thận, sỏi bàng quang,…)
Sử dụng hoa quỳnh còn tươi hoặc khô, thái nhỏ, tẩm mật và được sao vàng. Sử dụng 20 – 30 gram pha với nước sôi dùng như nước trà hoặc đem đi sắc cùng với 200 ml. Sử dụng liên tục trong vài tuần.
7. Bài thuốc chữa bệnh đái tháo đường
Sử dụng hoa quỳnh cùng với 20 gram diếp cá, 20 gram kim tiền thảo, 10 gram rễ cỏ tranh. Sắc lấy nước uống và chia thành 3 lần uống mỗi ngày.
Bài thuốc điều trị đau vai, tức ngực, khó thở
Sử dụng 2 – 3 hoa quỳnh nấu với 400 gram phổi lợn và sử dụng bổ sung vào thực đơn hàng ngày của gia đình.
8. Bài thuốc chữa xuất huyết tử cung, rối loạn kinh nguyệt
Dùng 2 – 3 hao quỳnh tươi nấu với 400 gram thịt lợn nạc.
9. Bài thuốc có tác dụng bổ phổi
Sử dụng hoa quỳnh và hoa bách hợp mỗi loại 30 gram đem nấu lấy nước uống.
Lưu Ý khi sử dụng Dược Liệu để trị bệnh
Trong quá trình sử dụng cây hoa quỳnh làm dược liệu để điều trị bệnh, bạn đọc cần lưu ý những điểm chính sau đây:
- Không sử dụng cho các đối tượng dị ứng hoặc mẫn cảm với các thành có trong cây hoa quỳnh.
- Phụ nữ mang thai không được sử dụng dược liệu này để điều trị bệnh.
- Ngưng sử dụng khi gặp phải các triệu chứng như: Mê sảng nhẹ, rối loạn tâm thần, áo giác.
- Không được lạm dụng cây hoa quỳnh để điều trị bệnh, có thể gây ra kích ứng dạ dày, nhịp tim thất thường, co thắt tim, tức ngực.
- Trong quá trình điều trị bằng dược liệu này, bệnh nhân cần xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý cũng như chế độ sinh hoạt hàng ngày.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn
Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam