Rau cần trôi có vị ngọt đắng, tính hàn, có tác dụng hoạt huyết, chỉ lỵ và giúp giải độc hiệu quả. Bên cạnh đó loại cây này còn được sử dụng để chữa các bệnh như: Bệnh ngoài da, hen suyễn và đặc biệt là dùng để chế biến các món ăn hằng ngày, cung cấp các dưỡng chất quan trọng. Hãy cùng Medplus khám phá những thông tin chi tiết hơn về loại dược liệu này nhé!
A. Thông tin về Rau cần trôi
Tên gọi khác: Cần trôi, Ráng gạc nai, Quyết gạc nai
Tên khoa học: Ceratopteris thalictroides (L.) Brongn.
Họ: Ceratopteridaceae (Gạc nai)
1. Đặc điểm về cây
- Rau cần trôi thuộc loại cây thủy sinh, sống hàng năm, có thân rễ ngắn mọc đứng.
- Lá mọc thành túm, có cuống dày, mọng nước, xốp và dài, phiến không sinh sản nổi hay mọc đứng, xẻ lông chim hai lần rất sâu ở cây trưởng thành, trông giống lá rau cần ta. Các thuỳ dài ngắn không đều, rất hẹp, đầu nhọn. Phiến lá sinh sản có các đoạn co lại, hình dải có gân dọc, mép cong lại.
- Túi bào tử hình cầu, không cuống. Bào tử hình bốn cạnh, màu vàng nhạt.
- Mùa sinh sản : Tháng 6-8.
2. Phân bố và thu hái
- Ở Việt Nam, rau cần trôi thường gặp ở vùng núi hoặc trung du với độ cao dưới 1000 m, như vùng núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc); Ba Vì, Chùa Hương (Hà Tây); Lương Sơn, Kỳ Sơn, Tân Lạc, Mai Châu (Hòa Bình); Thanh Sơn (Phú Thọ),..
- Cây thường tập trung mọc thành đám trên đất ngập nước ở bờ suối, các ruộng nước gần chân núi hoăc các vũng lầy trong thung lũng.
- Cây có khả năng đẻ nhánh ở gốc. Ở nơi có nhiều bùn, sinh trưởng tốt, có khi tạo thành khóm lớn cao gần 1m, tái sinh tự nhiên chủ yếu bằng bào tử.
3. Bộ phận dùng
Toàn cây, dùng tươi hoặc phơi khô.
4. Thành phần hóa học
Trong rau cần trôi, có Caroten, Vitamin C và các hợp chất Antherozoid, antheriđogen.
5. Tính vị và công năng
Theo y học cổ truyển, rau cần trôi có vị ngọt đắng, tính hàn, có tác dụng hoạt huyết, chỉ lỵ và giúp giải độc hiệu quả.
B. Công dụng và liều dùng
Trong y học dân gian, rau cần trôi được dùng làm thuốc giải độc, chữa rắn cắn, hen suyễn với liều dùng:
- Sử dụng 15 – 30g cần trôi đem sắc nước uống.
- Dùng ngoài, đắp tại chỗ bằng rau tươi đã vò.
Rau cần trôi được dùng làm thức ăn cho gia súc. Đối với người, khi cần thiết, người ta hái lá non ăn như các loại rau cải, xào, luộc hoặc nấu canh. Bên cạnh đó, còn được trồng làm cảnh trong bể nuôi cá.
Ở Trung Quốc, rau cần trôi chữa đờm tích, ho hen, ly, lâm trọc (chứng đái ra nước tiểu dục). Dùng ngoài, chữa vết thương chảy máu.
Ở Malaysia, Ấn Độ lá rau cần trôi là thuốc chữa các bệnh ngoài da.
C. Các bài thuốc từ Rau cần trôi
1. Chữa rắn độc cắn
- Rau cần trôi 30g, dây thần thông 30g (tuốt hết lá). Đem hai nguyên liệu này giã nát, lấy nước uống, bã đắp.
- Hoặc dùng rau cần trôi 30g, rau đắng biển 30g, dây mơ lông 30g, lá mướp đắng 30g, đọt non cây sậy 20g, rau má 20g. Tất cả để tươi, giã nát, lấy nước uống, bã đắp ngoài. Mỗi 1 giờ thay một lần (kinh nghiệm lâu đời của nhân dân vùng U Minh – Minh Hải).
2. Chữa hen suyễn
- Rau cần trôi, rễ tầm sét, hoa cúc vạn thọ, nhân trần, thài lài tía, rễ bạch đồng nữ, tinh tre mỡ, các vị lượng bằng nhau (20 – 30g). Sắc với 400 ml nước còn 100 ml, uống làm 2 lần trong ngày (kinh nghiệm của nhân dân vùng dồng bằng sông Cửu Long).
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Rau cần trôi cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý:
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác