Mẹ mang thai hoặc sinh con sẽ được hưởng chế độ thai sản theo quy định. Trong chế độ thai sản có khái niệm sinh hoặc nhận nuôi con trước ngày 15 và sau ngày 15 hàng tháng. Điều này nghĩa là gì? Để biết thông tin cụ thể, cùng Medplus tìm hiểu qua bài viết “sinh trước và sau ngày 15 trong chế độ thai sản” bên dưới đây. Nếu đang có kế hoạch mang thai và sinh con, đừng bỏ lỡ bài viết để biết được những quyền lợi của mình như thế nào bạn nhé.
1. Điều kiện hưởng chế độ thai sản 2021
1.1. Đối tượng được hưởng chế độ thai sản
Theo quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, người lao động tham gia BHXH bắt buộc được hưởng chế độ khi:
- Lao động nữ mang thai;
- Lao động nữ sinh con;
- Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
- Người lao động nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi;
- Lao động nữ đặt vòng tránh thai, triệt sản;
- Lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con.
1.2. Điều kiện để hưởng chế độ thai sản
Để được hưởng quyền lợi bảo hiểm thai sản, bạn cần lưu ý về thời gian tham gia. Cụ thể thời gian để được hưởng chế độ này của một số đối tượng như sau:
- Lao động nữ sinh con, nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi hay người mang thai hộ và người nhờ mang thai hộ phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh hoặc nhận nuôi con nuôi.
- Lao động nữ sinh con đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bác sĩ thì phải đóng BHXH từ đủ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh.
Lưu ý:
Người lao động đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên mà chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước khi sinh hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ này.
2. Sinh trước và sau ngày 15 trong chế độ thai sản
Căn cứ quy định tại Khoản 1, 2 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì: Lao động nữ đóng bảo hiểm xã hội đủ 6 tháng trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con thì được hưởng chế độ thai sản.
Cách xác định thời gian 12 tháng trước khi sinh được áp dụng theo quy định tại Khoản 1 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, cụ thể:
- Trường hợp sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi trước ngày 15 của tháng, thì tháng sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
- Trường hợp sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi từ ngày 15 trở đi của tháng và tháng đó có đóng bảo hiểm xã hội, thì tháng sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi. Trường hợp tháng đó không đóng bảo hiểm xã hội thì thực hiện như trường hợp sinh con trước ngày 15 của tháng.
Ví dụ:
Chị A bắt đầu làm tại công ty và đóng bảo hiểm từ tháng 9/2019. Hiện tại chị A mang bầu, dự sinh tháng 1/2021.
- Nếu chị A sinh trước ngày 15/1 thì thời gian 12 tháng trước khi sinh được tính từ tháng 1/2020 đến tháng 12/2020 (trong đó có 12 tháng đóng bảo hiểm xã hội) => chị A đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
- Nếu chị A sinh sau ngày 15/1 và tháng đó có đóng bảo hiểm xã hội thì thời gian 12 tháng trước khi sinh của chị A được tính từ tháng 2/2020 đến tháng 1/2021 (đóng đủ 12 tháng bảo hiểm xã hội) => đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản.
3. Chế độ thai sản năm 2021
3.1. Thời gian nghỉ thai sản
Căn cứ theo bộ Luật bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 quy định về thời gian hưởng bảo hiểm thai sản như sau:
Thời gian hưởng chế độ khi khám thai
Quyền lợi thời gian nghỉ để khám thai được quy định như sau:
- Lao động nữ được nghỉ việc để khám thai 5 lần, mỗi lần 1 ngày.
- Trong trường hợp ở xa cơ sở chữa bệnh, khám bệnh hoặc người mang thai có bệnh lý hoặc mang thai không bình thường thì được nghỉ 2 ngày cho mỗi lần khám thai.
- Thời gian nghỉ việc để hưởng chế độ thai sản quy định tại Điều này tính theo ngày làm việc không kể ngày nghỉ Tết, lễ ngày nghỉ hằng tuần.
- Người lao động được hưởng chế độ khi khám thai.
Thời gian hưởng chế độ khi sẩy thai, thai chết, hút thai, nạo, lưu hoặc phá thai bệnh lý
Đối với những trường hợp trên, lao động nữ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo chỉ định của cơ sở khám/chữa bệnh có thẩm quyền. Thời gian nghỉ việc tối đa như sau:
- 10 ngày nếu thai dưới 5 tuần tuổi;
- 20 ngày nếu thai từ 5 tuần tuổi đến dưới 13 tuần tuổi;
- 50 ngày nếu thai từ 25 tuần tuổi trở lên;
- 40 ngày nếu thai từ 13 tuần tuổi đến dưới 25 tuần tuổi.
Lưu ý
Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ bảo hiểm thai sản tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
Thời gian hưởng chế độ khi sinh con
Lao động nữ được nghỉ sinh con 06 tháng, trường hợp sinh đôi trở lên thì từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.
Lưu ý
- Trường hợp sau khi sinh con, nếu con dưới 02 tháng tuổi bị chết thì mẹ được nghỉ việc 04 tháng tính từ ngày sinh con;
- Nếu con từ 02 tháng tuổi trở lên bị chết thì mẹ được nghỉ việc 02 tháng tính từ ngày con chết và thời gian này không tính vào thời gian nghỉ việc riêng.
- Trường hợp mẹ chết sau khi sinh con thì cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật.
Thời gian hưởng chế độ khi nhận nuôi con nuôi
Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi sẽ được nghỉ việc hưởng chế độ bảo hiểm thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Thời gian hưởng chế độ khi thực hiện các biện pháp tránh thai
Khi thực hiện các biện pháp tránh thai, người lao động sẽ được nghỉ:
- 7 ngày đối với lao động nữ đặt vòng tránh thai;
- 15 ngày đối với người lao động thực hiện biện pháp triệt sản.
Lưu ý
Khi thực hiện các biện pháp tránh thai người lao động sẽ được hưởng những ngày nghỉ theo quy định.
3.2. Tiền hưởng thai sản
3.2.1. Đối với vợ
Tiền trợ cấp một lần khi sinh con
Theo Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, lao động nữ sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi sẽ được hưởng tiền thai sản, bao gồm:
Trợ cấp một lần: Mức lương cơ sở x 2
- Lương cơ sở: 1,49 triệu đồng/tháng từ 1/7/2020
Tiền chế độ thai sản
Theo Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2014:
Mức hưởng hàng tháng= 100% x Mbq6t
- Mbq6t: Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH 06 tháng trước khi nghỉ việc
Trường hợp chưa đóng đủ 06 tháng thì mức hưởng được tính theo mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng.
3.2.2. Đối với chồng
Tiền chế độ
Theo quy định tại Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành, tiền thai sản của chồng được tính bằng cách:
Mức hưởng = Mbq6t / 24 ngày công x 100% x số ngày được nghỉ
Trong đó:
- Mbq6t: Bình quân mức lương đóng BHXH 6 tháng trước khi vợ sinh của NLĐ nam;
- Trường hợp chưa đủ 6 tháng thì Mbq6t = bình quân lương các tháng đã đóng BHXH.
Trợ cấp 1 lần
Lao động nam được hưởng trợ cấp 1 lần khi vợ không tham gia bảo hiểm.
Mức trợ cấp 1 lần = 2 x Lương cơ sở tháng
- Lương cơ sở: 1,49 triệu đồng/tháng từ 1/7/2020
3.3. Chế độ dưỡng sức sau sinh
3.3.1. Thời gian hưởng chế độ dưỡng sức sau sinh
Quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 41 Luật Bảo hiểm xã hội như sau:
Số ngày nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe quy định tại khoản 1 Điều này do người sử dụng lao động và Ban Chấp hành công đoàn cơ sở quyết định, trường hợp đơn vị sử dụng lao động chưa thành lập công đoàn cơ sở thì do người sử dụng lao động quyết định. Thời gian nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe được quy định như sau:
- a) Tối đa 10 ngày đối với lao động nữ sinh một lần từ hai con trở lên;
- b) Tối đa 07 ngày đối với lao động nữ sinh con phải phẫu thuật;
- c) Tối đa 05 ngày đối với các trường hợp khác.
3.3.2. Tiền hưởng chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh
Cách tính tiền chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh được quy định tại khoản 3 Điều 29 Luật Bảo hiểm xã hội như sau:
Mức hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản một ngày bằng 30% mức lương cơ sở.
Mức lương cơ sở vẫn đang áp dụng là 1.490.000 đồng/tháng theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP ngày 09/05/2019. Theo đó, tiền hưởng chế độ thai sản nghỉ dưỡng sức sau sinh là: 1.490.000 * 30% = 447.000 đồng/ngày.
4. Kết luận
Medplus vừa trả lời sinh trước và sau ngày 15 trong chế độ thai sản rồi. Nếu cha mẹ có ý định sinh con trong năm nay hãy nhanh cập nhật những thông tin mới nhất về chế độ thai sản nhé. Đây chính là một cách giúp cha mẹ bảo vệ con yêu tốt nhất. Ngoài ta, ba mẹ còn có thể tham gia các gói bảo hiểm thai sản để tối ưu cơ hội chăm sóc sức khỏe thai kỳ cho mẹ và bé.