SUNG – Từ món ăn dân dã đến vị thuốc quý trong Đông Y

Thông Tin Dược Liệu

Tên tiếng Việt: Lo va, Sung

Tên khoa học: Ficus glomerata Roxb.

Họ: Moraccae (Dâu tằm)

1. Đặc điểm dược liệu

Cây có chiều cao trung bình từ 15 – 20m, thân gỗ, đường kính khoảng 60 – 90cm và vỏ có màu nâu. Lá cây mọc so le, có hình bầu dục hoặc hình ngọn giáo và được phủ lông tơ.

Quả mọc thành chùm trên cành nhỏ của cây, quả thường có hình dạng như quả lê và có màu cam ánh đỏ khi chín. Quả có đường kính trung bình khoảng 2 – 2.5cm và có cuống dài 1cm.

2. Bộ phận dùng

Sung thường được sử dụng để chế biến món ăn và sử dụng làm thuốc.

3. Phân bố

Cây sung thường phân bố ở các nước Đông Nam Á, Trung Quốc. Nepal, Parkistan, Australia, New Guinea, Sri Lanka,… thường sống tại các khu vực có độ ẩm cao như vùng đất gần thác nước, sông và hồ.

4. Thu hái – sơ chế

Quả được hái trực tiếp, có thể dùng tươi hoặc đem sấy khô và dùng dần. Thời gian thu hái thường kéo dài từ tháng 8 – 10 hằng năm.

5. Bảo quản

Nơi khô thoáng.

Công dụng và Liều dùng

1. Thành phần hóa học

Quả chứa các thành phần hóa học đa dạng, bao gồm shikimic acid, citric acid, auxin, glucose, sacarose, oxalic acid, malic acid, phốt pho, kali, canxi, vitamin B1, vitamin C, A, K, B, magie, đồng, mangan,…

2. Tính vị

Vị ngọt, tính bình.

3. Qui kinh

Tỳ và Vị.

4. Tác dụng dược lý

Theo y học cổ truyền

• Tác dụng: Nhuận tràng thông tiện, kiện tỳ ích vị, tiêu thũng giải độc, nhuận phế lợi hầu, bổ máu, tiêu đàm, tiêu viêm,…
• Chủ trị: Kiết lỵ, bệnh trĩ xuất huyết, viêm họng, sản phụ thiếu sữa, chán ăn, viêm ruột, táo bón, sa trực tràng, ho, nổi mụn nhọt, đau nhức do phong thấp,…

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại

• Hỗ trợ điều trị tiểu đường Nghiên cứu trên động vật vào năm 2003 cho thấy, quả sung có tác dụng cân bằng axit béo trong máu và cải thiện độ nhạy cảm với insulin.
• Điều trị các bệnh da mãn tính
• Nuôi dưỡng làn da: Hàm lượng vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa trong quả có thể tăng cường lưu thông máu và nuôi dưỡng làn da từ sâu bên trong.
• Điều trị rụng tóc
• Tác dụng chống táo bón: Quả sung chứa nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất, có tác dụng nhuận tràng và hạn chế táo bón.
• Điều hòa huyết áp
• Bảo vệ thị lực: Vitamin A trong quả  có tác dụng bảo vệ thị lực. Bổ sung từ 3 – 5 quả mỗi ngày có thể giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng.
• Phòng ngừa ung thư: Hoạt chất trong quả  có tác dụng tương tự benzaldehyde – giúp thu nhỏ và tiêu trừ khối u.
• Giảm cholesterol
• Ngăn ngừa loãng xương
• Duy trì hoạt động của hệ thần kinh
• Tăng cường chức năng sinh lý
• Bảo vệ gan: Chất xơ, vitamin, chất chống oxy hóa  trong quả sung có tác dụng ức chế tích trữ triglyceride trong gan và hạn chế nguy cơ tăng men gan, nóng gan, xơ gan,…
• Hỗ trợ điều trị bệnh trĩ
• Kiểm soát triệu chứng của bệnh Alzheimer
• Giảm viêm họng

5. Cách dùng – liều lượng

Có thể dùng quả sung bằng cách ăn trực tiếp, sắc uống hoặc dùng ngoài. Nếu dùng uống, nên sử dụng từ 30 – 60g/ ngày.

Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu

1. Dùng sung trị rối loạn tiêu hóa do tỳ vị hư nhược

• Chuẩn bị: Sung tươi 30g.
• Thực hiện: Rửa sạch, sau đó thái nhỏ và sao hơi cháy. Mỗi ngày dùng 10g hãm với nước sôi trong 20 phút, thêm 1 ít đường phèn và dùng uống thay cho nước trà.

2. Trị sản phụ thiếu sữa bằng quả sung tươi

• Chuẩn bị: Móng lợn 500g và sung tươi 130g.
• Thực hiện: Đem rửa sạch, chặt nhỏ móng lợn và chẻ đôi quả. Cho vào nồi, thêm nước và hầm thật nhừ. Khi ăn, nêm nếm gia vị vừa phải.

3. Bài thuốc trị lở loét và mụn nhọt bằng sung

• Chuẩn bị: Một ít sung chín.
• Thực hiện: Đem sao khô quả, tán bột mịn và rắc lên vết loét. Đồng thời nên sắc quả tươi và ngâm rửa vùng da tổn thương trong 20 phút.

4. Chữa táo bón bằng quả sung

• Cách 1: Dùng 9g sung tươi và sắc uống hàng ngày.
• Cách 2: Ăn từ 3 – 5 quả sung chín/ ngày.
• Cách 3: Chuẩn bị 10 quả sung tươi, sau đó rửa sạch và chẻ đôi. Làm sạch 1 đoạn ruột heo, sau đó thái nhỏ và trộn đều với sung. Đem hầm trong nhiều giờ cho mềm, thêm gia vị và ăn hết trong ngày.

5. Bài thuốc chữa viêm họng từ quả sung

• Cách 1: Chuẩn bị một ít quả tươi. Đem sung sấy khô, sau đó tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng một ít bột, thổi trực tiếp vào cổ họng.
• Cách 2: Gọt vỏ, sau đó thái phiến và sắc lấy nước. Cho đường phèn vào nước sắc, đun lửa nhỏ và cô thành cao. Mỗi lần dùng 1 ít cao ngậm cho đến khi tan hoàn toàn.

6. Giảm đau đầu bằng nhựa từ quả sung

• Chuẩn bị: Nhựa lấy từ quả sung hoặc lá.
• Thực hiện: Phết nhựa lên giấy và dán trực tiếp lên 2 bên huyệt Thái dương.

7. Dùng quả sung chữa ho khan không kèm đờm

• Chuẩn bị: 50 – 100g sung chín tươi và 50 – 100g gạo.
• Thực hiện: gọt bỏ vỏ và nấu với gạo thành cháo. Chia thành nhiều lần ăn và dùng hết trong ngày.

8. Bài thuốc từ quả sung điều trị hen phế quản

• Chuẩn bị: Một lượng sung tươi vừa đủ.
• Thực hiện: Đem sung rửa sạch, sau đó để ráo, giã nát và ép lấy nước uống. Thực hiện mỗi ngày 1 lần cho đến khi khỏi hẳn.

Lưu Ý khi sử dụng Dược Liệu để trị bệnh

Khi sử dụng quả sung, bạn nên lưu ý những điều sau đây:

• Có tác dụng hoạt huyết nên cần tránh dùng cho phụ nữ mới mang thai. Sử dụng sung trong 3 tháng đầu thai kỳ có thể gây sảy thai.
• Những người bị dị ứng với mủ cao su có thể dị ứng với mủ bên trong. Do đó bạn nên cân nhắc trước khi dùng sung để điều trị.
• Dược liệu này chứa nhiều vitamin K có tác dụng thúc đẩy quá trình đông máu. Vì vậy cần tránh dùng khi đang điều trị bằng thuốc chống đông máu như warfarin.
• Ăn quá nhiều sung có thể gây tiêu chảy và phân lỏng.

Lời kết

Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !

Lưu ý

1. Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
2. Người bệnh không tự ý áp dụng
3. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng

Nguồn: tracuuduoclieu.vn

Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam