Theo Đông Y học, Tai chuột có tính bình, mát. Vị ngọt, đắng nhẹ. Dược liệu có tác dụng trừ phong hoạt huyết, chỉ thống giải độc, tiêu thực đạo trệ, trừ thấp tiêu thũng. Cùng MedPlus tìm hiểu kỹ về công dụng và bài thuốc hay nhé !
Thông tin cơ bản
1. Thông tin khoa học
- Tên Tiếng Việt: Tai chuột, Mộc tiền, Co muối tẩu, Cây hạt bí, Nhẩm nghin mía, Qua tử kim và Muối qua.
- Tên khoa học: Dischidia acuminate Cost.
- Họ: Thiên lý (Asclepiadaceae).
2. Đặc điểm dược liệu
Cây tai chuột là một loại cây leo nhỏ, phụ sinh (épiphyte), nhẵn, có những rễ mọc bám vào các cây khác, hoặc trên đá vôi. Lá mẫm, màu xanh lục nhạt, trông như hơi mốc do có lông mịn. Phiến lá hình thuôn dài, đầu hơi nhọn, phía cuống cũng hẹp và hơi nhọn, trông hơi giống hạt bí (do đó có tên cây hạt bí), hoặc hơi giống tai con chuột, dài 14-24mm, rộng 8-14mm, cuống dài 4-6mm. Hoa giống hình nhạc.
3. Phân bố, thu hái và chế biến
Phân bố
Mọc phổ biến ở khắp nơi trong Việt Nam. Dùng toàn cây tươi hay phơi khô. Thường dùng tươi hái về sao vàng sắc uống.
Bộ phận dùng
Toàn cây
Thu hoạch và sơ chế
Cây mọc chủ yếu ở vùng núi nước ta, thường gặp trên các cây gỗ ven rừng. Có thể thu hái cây và lá quanh năm. Thái nhỏ, dùng tươi sao vàng sắc uống hay phơi khô dùng dần.
Công dụng và tác dụng chính
1. Thành phần hoá học
Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu.
2. Tác dụng dược lý
Các nghiên cứu về cây tai chuột vẫn còn nhiều hạn chế. Do đó hiện tại chưa có công dụng nào của dược liệu này được chứng minh trên phương diện khoa học.
C. Công dụng, tính vị và liều dùng
Tính vị
- Vị hơi chua, tính mát
Quy Kinh
- Chưa có tài liệu nghiên cứu
Công Năng
- Có tác dụng lợi tiểu, sát trùng tiêu viêm.
Công Dụng
- Thường dùng chữa khí hư, đái vàng, lậu, chữa sưng tấy, móng tay lên chín mé, bỏng, thối tai và làm thuốc lợi sữa. Liều dùng 20-30g, dạng thuốc sắc. Dùng ngoài, lấy lá tươi giã đắp hoặc nấu nước rửa. Có thể giã nhỏ cũng với lá Hà thủ ô trắng lấy nước nhỏ vào tai chữa thối tai.
- Được dùng để trị thối tai, bỏng, móng tay lên chín mé, đái vàng, khí hư, sưng tấy, bệnh lậu và được dùng để lợi sữa.
- Còn là một vị thuốc dùng trong phạm vi nhân dân. Người ta thường dùng để làm một vi thuốc mát có tác dụng thông tiểu tiện, chữa những trường hợp viêm ống tiểu tiện, bạch đới.
Kiêng Kỵ
- Một số bài thuốc của cây tai chuột chưa được chứng minh trên cơ sở khoa học. Vì vậy để tránh rủi ro khi áp dụng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
- Phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ và người có các vấn đề sức khỏe đặc biệt không nên tùy tiện dùng dược liệu này.
- Dược tính của tai chuột có thể gây ảnh hưởng đến một số loại thuốc điều trị.
Liều dụng:
-
Có thể dùng ngoài (nấu nước rửa hoặc giã đắp) và dùng để sắc uống. Trong trường hợp dùng uống, nên dùng từ 20 – 30g/ ngày.
Bài thuốc sử dụng
1. Bài thuốc chữa phù thũng
- Chuẩn bị: Thài lài tía, rễ cỏ xước, lá tai chuột và bông mã đề, dùng mỗi thứ một nắm.
- Thực hiện: Đem các vị sao qua rồi sắc lấy uống. Dùng mỗi ngày một thang cho đến khi khỏi hẳn.
2. Bài thuốc trị phụ nữ bị bạch đới, chứng viêm tiết niệu, thận nhiệt, nước tiểu đỏ/ vàng, tiểu buốt và đục
- Chuẩn bị: Rễ cỏ tranh, lá bạc thau mỗi thứ 30g, tai chuột 40g.
- Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống.
3. Bài thuốc giảm ho và long đờm
- Chuẩn bị: Lá táo chua 40g và tai chuột 30g.
- Thực hiện: Nấu nước uống.
4. Bài thuốc chữa chín mé, áp xe và viêm tấy
- Chuẩn bị: Một ít tai chuột tươi.
- Thực hiện: Rửa sạch, giã nát và đắp lên nơi đau nhức.
5. Bài thuốc chữa thối tai
- Chuẩn bị: Lá hà thủ ô trắng và lá tai chuột, mỗi thứ một ít.
- Thực hiện: Giã nát hai nguyên liệu, sau đó vắt lấy nước và nhỏ vào tai.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn tham khảo Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam