Vảy nến là một bệnh da mạn tính rất thường gặp. Bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn song có thể điều trị để kiểm soát biểu hiện bệnh. Những tiến bộ mới trong công nghệ tế bào gốc đã giúp hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra căn bệnh này và cũng đã đưa ra những hình thức điều trị mới có thể thực hiện được. Vậy tế bào gốc điều trị bệnh vảy nến như thế nào? Có an toàn không? Cùng Medplus tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
1. Tìm hiểu về bệnh vảy nến
Bệnh vẩy nến là một tình trạng bệnh về da rất phổ biến do hệ thống miễn dịch của cơ thể gây ra. Nó gây ra các mảng tế bào da thừa dày và khó chịu hình thành trên bề mặt da. Những mảng tế bào da thừa này thường có màu đỏ và có vảy.
Những mảng này thường khô và có thể gây ngứa hoặc kích ứng cho những người mắc phải tình trạng này. Các mảng này thường xuất hiện ở khuỷu tay và đầu gối nhưng cũng có thể xuất hiện trên các vùng khác của cơ thể như lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân.
Hiện tại chưa có thuốc chữa hoàn toàn tận gốc bệnh vảy nến, cũng có nghĩa nếu không may mắc bệnh này, bạn sẽ sống chung với nó suốt cuộc đời. Những người gặp phải tình trạng này sẽ bị bùng phát liên tục do nhiều nguyên nhân. Những tác nhân gây ra bệnh vẩy nến bao gồm:
- Nhiễm trùng
- Tổn thương da
- Một số loại thuốc
- Điều kiện thời tiết và môi trường, đặc biệt là thời tiết lạnh…
2. Tế bào gốc điều trị bệnh vảy nến
2.1. Cơ sở nghiên cứu điều trị
Tế bào T là một phần của hệ thống miễn dịch của cơ thể giúp chống lại nhiễm trùng. Ở những bệnh nhân mắc bệnh vẩy nến, các tế bào T này xác định nhầm các tế bào da của chính bệnh nhân là vật thể lạ. Điều này khiến chúng tấn công các tế bào da, dẫn đến hình thành các mảng vảy.
Khi các tế bào T tấn công da, các mạch máu trên da mở rộng và phản ứng miễn dịch dẫn đến tốc độ sản xuất tế bào mới trên mức trung bình. Điều này dẫn đến sản xuất quá mức các tế bào da và sản xuất quá mức các tế bào từ hệ thống miễn dịch. Phản ứng miễn dịch tiếp tục hình thành và tạo ra ngày càng nhiều tế bào da phát triển thành các mảng vảy đặc trưng.
Những tiến bộ gần đây trong hiểu biết của chúng ta về tế bào gốc đã dẫn đến khả năng xác định được nguyên nhân gây bệnh vẩy nến, cho phép các nhà nghiên cứu phát triển các phương pháp điều trị mới giải quyết trực tiếp nguyên nhân này.
Nghiên cứu từ bệnh viện Brigham and Women đã xác định sự thay đổi thành phần biểu sinh của DNA trong các tế bào gốc được tìm thấy trên da chỉ xuất hiện ở bệnh nhân vảy nến chứ không phải ở bệnh nhân mắc các loại bệnh da khác.
Yếu tố biểu sinh kết hợp với các yếu tố di truyền để xác định cách các gen khác nhau trong cơ thể được biểu hiện. Trong khi DNA chứa các hướng dẫn để tạo ra nhiều loại protein khác nhau, biểu sinh học mô tả loại sửa đổi cấu trúc được thực hiện bên ngoài phân tử DNA để xác định gen nào được xử lý và hướng dẫn nào trong số này được đọc. Các yếu tố biểu sinh này giải thích tại sao một số gen được biểu hiện trong một số tế bào để tạo ra các protein đặc trưng cho tế bào đó, chứ không phải các gen khác.
Các bất thường biểu sinh cũng đã được phát hiện trong các loại tế bào gốc khác được tìm thấy trên khắp cơ thể, bao gồm các tế bào gốc tạo máu biệt hóa thành các tế bào máu trong cơ thể. Nghiên cứu về cách những thay đổi này liên kết với nhau và những thay đổi nào là quan trọng nhất đang được tiến hành và hy vọng sẽ dẫn đến những cách điều trị mới cho bệnh vảy nến.
2.2. Liệu pháp tế bào gốc cho bệnh vảy nến
Do các tế bào gốc đóng một vai trò quan trọng trong sự tăng sinh của các tế bào có liên quan đến sự bùng phát của bệnh vảy nến, các nhà khoa học đã bắt đầu phát triển các phương pháp điều trị bệnh vảy nến bằng tế bào gốc. Bằng cách nhắm mục tiêu vào các tế bào gốc bị lỗi sản sinh ra các tế bào dẫn đến hình thành mảng bám, các nhà nghiên cứu hy vọng rằng các tế bào khỏe mạnh có thể được tạo ra ở những bệnh nhân bị bệnh vảy nến để các mảng này không hình thành, mang lại hiệu quả chữa bệnh.
Nghiên cứu sâu hơn về mối quan hệ giữa tế bào gốc và bệnh vảy nến đã xác định rằng các quần thể tế bào gốc ở nhiều vị trí khác nhau trên khắp cơ thể có các biến thể biểu sinh tương tự như các tế bào gốc được tìm thấy trong da. Do đó, nhà nghiên cứu cho rằng bệnh vảy nến là một tình trạng phức tạp hơn những gì tưởng tượng trước đây và ảnh hưởng đến nhiều bộ phận cơ thể hơn là chỉ ngoài da.
Phương pháp tế bào gốc điều trị bệnh vảy nến được biết đến là an toàn và tương đối không xâm lấn. Khi tế bào gốc được cấy vào một cá nhân, chúng tạo ra nhiều yếu tố tăng trưởng và các chất hóa học khác giúp thúc đẩy sự phát triển và sửa chữa các tế bào bị tổn thương, đồng thời ức chế phản ứng miễn dịch.
2.3. Bằng chứng về hiệu quả của điều trị
Một nghiên cứu được công bố vào đầu năm 2020 đã xem xét cách điều trị dựa trên cấy ghép tế bào gốc có thể giúp điều trị bệnh vảy nến ở một thanh niên 19 tuổi. Mặc dù nó không phải là một nghiên cứu lâm sàng đầy đủ, nhưng nó là một nghiên cứu điển hình cụ thể chứa thông tin có giá trị.
Trong trường hợp này, bệnh nhân được điều trị bằng tế bào gốc bằng cách lấy tế bào gốc từ mô nướu của một người khỏe mạnh, sau đó được tiêm vào máu của bệnh nhân. Việc tiêm được lặp lại hai lần mỗi tuần, sau 5 tuần sẽ tạm dừng, sau đó được tiêm thêm ba lần mỗi tuần.
Trong giai đoạn này, các mảng bám dần dần biến mất. Cho đến một tuần sau khi tiêm lần cuối cùng thì các mảng vảy nến sẽ biến mất hoàn toàn. Sau đó, bệnh nhân được theo dõi 3 năm sau lần điều trị đầu tiên và thấy rằng bệnh vảy nến không có dấu hiệu tái phát.
3. Các phương pháp điều trị bệnh vảy nến khác
3.1. Sử dụng thuốc
Có nhiều loại kem bôi da có thể được thoa lên các mảng vảy nến để giảm ngứa hoặc bong tróc các mảng này. Ngoài ra còn có một số loại kem có thể được thoa thường xuyên lên da để giảm khả năng xuất hiện các mảng hoặc để giảm mức độ nghiêm trọng của các mảng hình thành.
TOP thuốc trị vảy nến tốt được khuyên dùng bao gồm:
- Thuốc chữa vảy nến da đầu Methotrexate-Belmed
- Tuýp thuốc chất kem Sorion từ Ấn Độ
- Thuốc đặc trị vảy nến Qbisalic
- Tuýp thuốc dạng kem Antoxcin
- Thuốc dạng gel bôi trị nấm Dipolac G®
- Kem chữa vảy nến đặc trị Shiseido của Nhật
3.2. Laser ánh sáng
Một phương pháp điều trị bệnh vảy nến hiệu quả là sử dụng ánh sáng laser để giảm tốc độ phát triển của các tế bào da thừa. Tia cực tím được sử dụng với số lượng và trong khoảng thời gian tùy thuộc vào tình trạng bệnh của bệnh nhân để đảm bảo lượng tiếp xúc phù hợp.
4. Kết luận
Liệu pháp tế bào gốc điều trị bệnh vảy nến đã được chứng minh là an toàn và không xâm lấn. Khi ngày càng hiểu nhiều hơn về vai trò của tế bào gốc với nguyên nhân gây ra căn bệnh này, hy vọng một phương pháp điều trị tận dụng những hiểu biết này sẽ nhanh chóng được phát triển.
Hiện nay tại Việt Nam chỉ có FSCB là nơi cung cấp dịch vụ điều trị bằng tế bào gốc. Một số các đơn vị khác vẫn đang trong quá trình nghiên cứu, nộp đơn xét duyệt hoặc chỉ nhận lưu trữ tế bào. Nếu có nhu cầu, bạn có thể liên hệ trực tiếp đến FSCB, nhân viên phụ trách sẽ hỗ trợ bạn những thông tin cần thiết nhất.
Nguồn tài liệu: WHAT IS THE BEST TREATMENT FOR PSORIASIS? HOW STEM CELLS ARE LEADING THE WAY