Trong những thập kỷ qua, tế bào gốc đã được sử dụng rộng rãi như một loại thuốc tái tạo để sửa chữa hoặc thay thế các mô bị tổn thương do chấn thương hoặc bệnh tật. Với sự tiến bộ trong liệu pháp tế bào gốc, các nhà khoa học hiện đã tạo ra các tế bào gốc có thể điều trị hiệu quả bệnh ung thư xương di căn mà không làm tổn thương các mô bình thường xung quanh. Vậy tế bào gốc điều trị ung thư xương như thế nào, cùng Medplus tìm hiểu qua bài viết bên dưới đây nhé.
1. Tế bào gốc là gì?
Tế bào gốc là tế bào chưa chuyên hóa với hai đặc điểm riêng biệt: khả năng tự đổi mới không giới hạn và khả năng biệt hóa thành nhiều loại tế bào chuyên biệt của mô hoặc cơ quan cụ thể.
Cho đến nay, có ba loại tế bào gốc đã được xác định bao gồm:
- Tế bào gốc phôi (có nguồn gốc từ phôi);
- Tế bào gốc trưởng thành hoặc tế bào gốc soma (có nguồn gốc từ các mô trưởng thành);
- Tế bào gốc đa năng cảm ứng (tái lập trình di truyền của các tế bào trưởng thành bình thường để tạo ra các đặc tính giống tế bào gốc phôi).
2. Tế bào gốc được sử dụng như thế nào trong khoa học y tế?
Tế bào gốc của con người được sử dụng phổ biến nhất trong các liệu pháp dựa trên tế bào, trong đó tế bào gốc được phép biệt hóa thành các tế bào chuyên biệt có thể được sử dụng cho mục đích sửa chữa mô.
Ở những bệnh nhân bị tổn thương tủy xương hoặc hệ thống miễn dịch bị tổn thương, tế bào gốc có nguồn gốc từ tủy xương hoặc máu có thể được cấy ghép để khôi phục các chức năng bình thường của tủy xương. Đây được gọi là cấy ghép tế bào gốc. Kỹ thuật này được sử dụng rộng rãi để điều trị cho bệnh nhân ung thư xương bị tổn thương tủy xương do hóa trị liệu hoặc khả năng miễn dịch bị ức chế.
Ở bệnh nhân ung thư, các chức năng của tế bào T – tế bào đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch thích ứng – bị thay đổi theo hướng tạo điều kiện cho tế bào ung thư thoát khỏi sự đào thải qua trung gian tế bào T. Việc tạo ra tế bào T từ tế bào gốc đa năng cảm ứng có thể đặc biệt nhận biết và tiêu diệt tế bào ung thư. Đây là một liệu pháp tế bào gốc tiềm năng khác để cải thiện tiên lượng liên quan đến ung thư.
Tế bào gốc ung thư đóng một vai trò quan trọng trong sự khởi phát và tiến triển của ung thư. Các bước quan trọng trong quá trình loại trừ ung thư qua trung gian hệ thống miễn dịch bao gồm:
Kích hoạt tế bào T đặc hiệu của tế bào ung thư bằng các tế bào trình diện kháng nguyên (tế bào đuôi gai, tế bào B và đại thực bào);
Nhận biết các kháng nguyên bề mặt đặc hiệu của tế bào gốc ung thư bởi các tế bào T đã hoạt hóa;
Và sự phá hủy sau đó của các tế bào gốc ung thư.
Trong tiêm phòng ung thư, tế bào đuôi gai có nguồn gốc từ tế bào gốc có thể được nạp các kháng nguyên của tế bào gốc ung thư và được truyền vào bệnh nhân ung thư để kích hoạt phản ứng miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư.
Trong liệu pháp gen liên quan đến ung thư, tế bào gốc được sử dụng như một phương tiện để mang và cung cấp các loại thuốc điều trị hoặc các vectơ virus đặc biệt đến các vị trí khối u. Đặc tính duy nhất của tế bào gốc để di chuyển đến vị trí tổn thương được sử dụng trong liệu pháp gen dựa trên tế bào gốc. Đặc biệt, tế bào gốc trung mô tủy xương là tế bào phù hợp nhất để điều trị các vị trí khối u.
Các cytokine do khối u tiết ra tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình di chuyển bằng cách kích thích các tế bào gốc trung mô sản xuất ra nhiều chemokine hơn, là những cytokine nhỏ chịu trách nhiệm cho sự di chuyển của tế bào.
3. Tế bào gốc điều trị ung thư xương như thế nào?
Tế bào gốc đã được sử dụng rộng rãi để điều trị ung thư xương. Trong đó, cấy ghép tế bào gốc trung mô đã trở thành một liệu pháp hấp dẫn để điều trị bệnh nhân bị rối loạn xương, bao gồm cả ung thư xương.
Về mặt cơ học, các tế bào gốc trung mô được cảm ứng để biệt hóa thành các nguyên bào xương, từ đó tạo thành nền xương trên hydroxyapatite. Những bộ phận cấy ghép như vậy được sử dụng để tái tạo lại các phần xương bị cắt bỏ trong quá trình loại bỏ các khối u xương thông qua phẫu thuật cứu vãn chi.
Sự phá hủy xương do bệnh lý (tiêu xương) là một bệnh lý đi kèm của ung thư xương di căn. Trong xương, các tế bào ung thư di căn gây ra quá trình tạo cốt bào, dẫn đến tăng hình thành các tế bào hủy xương. Các tế bào này chịu trách nhiệm cho quá trình tiêu xương, đặc trưng bởi sự gia tăng phân hủy mô xương và giải phóng các khoáng chất trong xương. Do đó, việc sử dụng thuốc có mục tiêu dựa trên tế bào gốc có thể ức chế quá trình tạo tế bào xương đã trở thành một phương pháp quan trọng để quản lý ung thư xương di căn.
Gần đây, một nghiên cứu đã được thực hiện để phát triển các tế bào gốc trung mô có thể biểu hiện đồng thời sự kết hợp của các loại thuốc để nhắm mục tiêu cả ung thư xương và vi môi trường của nó. Sử dụng phương pháp biểu hiện protein dựa trên mRNA, các tế bào gốc trung mô đã được nạp ba loại thuốc điều trị riêng biệt: một loại để di chuyển tế bào gốc cụ thể đến vị trí di căn; một để tiêu diệt hiệu quả các tế bào ung thư và một là thụ thể cytokine để ức chế quá trình tạo xương.
Các tế bào gốc trung mô mang đến hiệu quả trong điều trị ung thư xương di căn là do sự tương tác gia tăng của P-selectin glycoprotein ligand-1/Sialyl-Lewis X với P-selectin, được biểu hiện trên các mạch máu xung quanh khối u. Ngoài ra, các tế bào gốc đã được tìm thấy để tiêu diệt hiệu quả các tế bào ung thư mà không ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của xương.
4. Những lợi ích của kỹ thuật dựa trên mRNA của tế bào gốc trung mô
Các phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh ung thư xương, chẳng hạn như phẫu thuật, hóa trị và xạ trị, hầu hết đều có liên quan đến các tác dụng phụ bất lợi. Tương tự, các loại thuốc được sử dụng để ngăn ngừa các bệnh đi kèm liên quan đến ung thư xương (tiêu xương) nói chung không có đặc tính chống khối u hiệu quả.
Trong các liệu pháp dựa trên tế bào, các tế bào biến đổi gen chỉ được sử dụng để cung cấp một loại thuốc duy nhất, đây không phải là một kỹ thuật an toàn cho lắm.
Ngược lại, kỹ thuật dựa trên mRNA của tế bào gốc trung mô có nhiều ưu điểm như là:
Đây là một phương pháp dễ dàng và an toàn vì không cần kỹ thuật di truyền.
Quá trình này cho phép sự biểu hiện nhanh chóng của nhiều loại protein tại một thời điểm, tạo điều kiện thúc đẩy quá trình tiêu diệt tế bào ung thư có với tác dụng phụ tối thiểu.
5. Điều trị ung thư bằng tế bào gốc ở đâu?
Điều trị bệnh bằng tế bào gốc vẫn còn khá mới. Ngoài ra vì những yêu cầu cực kỳ cao (chuyên môn, kinh nghiệm, thiết bị,…) nên vẫn chưa thật sự phổ biến. Tại Việt Nam, có khá nhiều ngân hàng lưu trữ tế bào gốc. Tuy nhiên địa điểm cung cấp dịch vụ chữa bệnh bằng tế bào gốc có rất ít.
Để điều trị bệnh bằng tế bào gốc, bạn có thể tham khảo ngân hàng lưu trữ tế bào gốc FSCB – Đơn vị hàng đầu cung cấp các dịch vụ tế bào gốc. FSCB đạt chứng nhận tiêu chuẩn phòng thí nghiệm về việc sử dụng tế bào gốc được đảm bảo AN TOÀN và HIỆU QUẢ CAO. Tiêu chuẩn này được lập ra bởi các chuyên gia được cả thế giới công nhận.
Ngoài ra, những ưu điểm của ngân hàng tế bào gốc FSCB có thể kế đến nữa là:
- Hệ thống ngân hàng lưu trữ đạt chuẩn AABB, FDA của Mỹ, ISO 9001:2015.
- Hệ thống ngân hàng lưu trữ đặt tại nhiều quốc gia.
- Chính sách bảo hiểm lên đến $100,000 Sing.
- Miễn phí vận chuyển lưu trữ toàn quốc.
- Liên kết điều trị lên đến 2000 bệnh viện lớn uy tín.
- Phân tách và lưu trữ tế bào gốc ở dạng thô.
- Đội ngũ các chuyên gia cố vấn khoa học và quản lý quy trình với nhiều năm kinh nghiệm.
Mỗi người sẽ có những quá trình điều trị khác nhau, để biết bản thân phù hợp với cách điều trị nào, bạn có thể liên hệ FSCB để được hỗ trợ.
Nguồn tài liệu: Engineering Stem Cells to Treat Bone Cancer