Đông trùng hạ thảo là một vị thuốc bổ, chữa thần kinh suy nhược, chữa ho, ho lao. Bổ tinh khí chữa đau lưng, bổ thận.
1/Thông tin cơ bản – Đông trùng hạ thảo
Tên Việt Nam: trùng thảo, hạ thảo đông trùng, Đông Trùng Hạ Thảo
Tên khoa học: Cordyceps sinensis (Berk) Sacc
Họ khoa học: Hypocreaceae ( nấm )
2/ Mô tả và phân bố của Đông trùng hạ thảo
A. Mô tả và phân bố
- Vị thuốc bao gồm cả nấm và sâu, hái vào tháng 6-7. Rửa sạch, phơi khô, phun rượu vào rồi phơi khô hẳn. Bó thành từng bó 10-15 con một. Ngang chỗ nấm, người ta buộc sợi chỉ đỏ trông rất đẹp.
- Tại Trung Quốc, đông trùng hạ thảo thường gặp ở những rừng ẩm ướt các tỉnh Tứ Xuyên, Vân Nam, Tây Khang, Tây Tạng, nhiều nhất ở Tứ Xuyên và Tây Khang.
Nguồn: http://tracuuduoclieu.vn
B. Cách chế biến
- Đem về xé đồi thân sẽ thấy con sâu ở trong.
- Thả vào chậu nước muối để rửa cho sạch. Sau đó rang hay sấy cho khô. Tẩm mật ong rồi lại sấy khô. Cuối cùng ngâm sâu này vào rượu sẽ thấy các chất béo nổi lên như mỡ trong nước luộc gà.
3/ Thành phần hóa học của Đông trùng hạ thảo
- Đông trùng hạ thảo Việt Nam chưa được nghiên cứu.
- Trong đông trùng hạ thảo nhập ở Trung Quốc người ta đã lấy được chừng 1% một loại axit đặc biệt gọi là axit cocdixepic 3-4-5 tetraoxyhexahydrobenzoic, có cấu tạo tương tự như axit quinic. Nhưng các chất khác và hoạt chất chưa được biết.
- Đông trùng hạ thảo chứa 25-32% protit. Khi thủy phân cho axit glutamic, prolin, histidin, valin và oxyvalin, acginin và alanin. Ngoài ra còn có 8,4% chất béo trong đó axit béo no chiếm 13%, axit không no chiếm 82,2% (axit linolic 31,69%, axit linilenic 68,31%) (theo Lưu Thọ Sơn và cộng sự-Trung dược nghiên cứu đề yếu, 1963, 126).
4/ Tác dụng & Công dụng
a. Công năng
Theo sách cổ ghi chép, đông trùng hạ thảo là một vị thuốc bổ, chữa thần kinh suy nhược, chữa ho, ho lao. Bổ tinh khí chữa đau lưng, bổ thận.
b. Công dụng
- Người ta cho rằng đông trùng hạ thảo ngâm rượu uống chữa chứng đau lưng, mỏi gối, tác dụng ngang với nhân sâm.
- Theo tài liệu cổ: Có tác dụng ích phế, thận, bổ tinh tủy, cầm máu, hóa đờm, dùng chữa hư lao sinh ho, ho ra máu, liệt dương, lưng gối đau mỏi, di tinh.
- Đông trùng hạ thảo Việt Nam mặc dầu khác đông trùng hạ thảo nhập từ Trung Quốc, nhưng nhân dân cũng dùng như đông trùng hạ thảo nhập. Ngoài ra, người ta còn xào nấu với trứng mà ăn cho bổ, hoặc có người mua đông trùng hạ thảo Việt Nam về để nuôi chim họa mi.
c. Tác dụng & dược lý
- Năm 1952, Trịnh Phi Vũ (Trung hoa y học tạp chí) và Trịnh Táo Kiệt thú y tạp chí) nghiên cứu thấy đông trùng hạ thảo có tác dụng ức chế đối với một số vi trùng.
- Đối với khí quản (ống phổi): Thí nghiệm trên phổi và khí quản của chuột bạch, thấy thuốc đông trùng hạ thảo làm giãn khí quản nếu phối hợp với hoạt chất của thượng thận thì tác dụng của hoạt chất thượng thận lại tăng lên rõ rệt.
- Đối với mẩu ruột và tử cung cô lập: Tác dụng ức chế rõ rệt.
d. Liều dùng
- Độc tính của thuốc rất thấp. Với liều 5g/kg chuột bạch, chuột không có hiện tượng ngộ độc nào. Với liều 10-20g/kg thể trọng một phần chuột thí nghiệm bị chết, với liều 30-50g/kg thể trọng toàn số chuột thí nghiệm bị chết.
- Liều dùng: Ngày uống 6-12g dùng với hình thức ngâm rượu uống.
5/ Các bài thuốc hiệu quả
Thuốc chữa người già suy nhược, viêm khí quản mãn tính :
Dược liệu: Đông trùng hạ thảo 10 g, khoản đông hoa 6g, tang bạch bì 8g, cam thảo 3g, tiểu hồi hương 2g, nước 600ml.
Cách pha chế: Sắc còn 200ml.
Liều dùng: Chia 3 lần uống trong ngày.
Công dụng: Chữa bệnh suy nhược của người già yếu, viêm khí quản mãn tính.
Thuốc bổ đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo 15 con.
Cách làm: Vịt già một con, bỏ lông ruột cho sạch. Bổ đôi đầu vịt, cho đông trùng hạ thảo vào. Lấy dây gai buộc kín lại. Cài đầu vào bụng vịt rồi thêm mắm muối hầm như thường lệ, đem cho người ốm mới khỏi thân thể có hư yếu ăn.
Người ta cho rằng ăn một con vịt như vậy cũng như uống 40g nhân sâm.
Chú ý
- Thuốc đông trùng hạ thảo làm tăng rõ rệt lượng huyết của tim. Huyết áp hạ xuống rõ rệt
- Theo quan niệm của Đông y thì cơ thể trẻ thường “nóng” do đó không nên sử dụng những thuốc bổ có tính âm nóng
- Những người bị rối loạn đông máu: Hoạt chất Cordyceps trong đông trùng hạ thảo có thể làm tăng nguy cơ chảy máu ở những người bị rối loạn đông máu.
- Những người chuẩn bị phẫu thuật: Những người chuẩn bị phẫu thuật nên ngưng sử dụng đông trùng hạ thảo 2 tuần trước khi phẫu thuật để tránh nguy cơ chảy máu trong quá trình phẫu thuật.
- Ngoài ra, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú, phụ nữ trong giai đoạn kinh nguyệt nên tránh dùng đông trùng hạ thảo
Lời kết
Xin lưu ý:
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Cảm ơn các bạn đã đồng hành cùng MedPlus
Nguồn: http://tracuuduoclieu.vn