Thổ phục linh là loại thảo dược mọc hoang ở nhiều vùng núi trên khắp nước ta. Tuy hoang dại nhưng đây là cây thuốc rất giá trị, chữa được nhiều bệnh khác nhau. Hãy cùng Medplus tìm hiểu rõ hơn về thổ phục linh cũng như các bài thuốc chữa bệnh của vị thuốc này nhé !
Công dụng của Thổ phục linh
Trong y học cổ truyền, thổ phục linh được sử dụng trong nhiều bài thuốc để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Dược Liệu có vị ngọt, tính bình nên được ứng dụng trong điều trị bệnh phong thấp, xương khớp, giải độc cơ thể.
Ngày nay, các nhà khoa học còn nghiên cứu thấy rằng trong dược liệu này chứa: nước 83,3%, protein 2,4%, glucid 8,9%, xơ 2,2%, tro 1,2%, caroten 1,6mg%, vitamin C 18mg%. Trong thân rễ có nhiều tinh bột, bêta-sitosterol, stigmasterol, smilax saponin, tigogenin. Những chất này có thường được ứng dụng để chữa trị bệnh viêm da, rối loạn sinh dục,…
Một số bài thuốc quý từ cây dược liệu
Chữa bệnh gout
Chuẩn bị:
- Thổ phục linh: 30 gram
- Kim tiền thảo: 30 gram
- Liễu thụ hoa: 30 gram
- Bồ công anh: 30 gram
- Sinh đại hoàng: 30 gram
- Tử hoa địa đinh: 30 gram
Cách thực hiện: Cho các nguyên liệu trên đun với 1 lít nước trong 30 phút. Sau đó bạn chờ nước nguội bớt rồi lấy nước này rửa chỗ khớp bị sưng đau.
Chữa phong thấp , thấp khớp.
+ Thổ phục linh 20g , hy thiêm , cỏ nhọ nồi , mỗi vị 16g , ngưu tất , ngải cứu, thương nhĩ tử , mỗi vị 12g . Sắc uống ngày một thang
+ Thổ phục linh 16g , rễ tầm xuân , rễ bưởi bung , rễ cỏ xước , mỗi vị 12g , rễ gấc , lá cốt xay , lá lốt , mỗi vị 8g , rễ gai tâm xoong 4g . Sắc uống
+ Thổ phục linh 20g , hy thiêm , ngưu tất , lá lốt , mỗi vị 12g , sắc uống ngày một thang
+ Thổ phục linh 20g , cốt toái bổ 10g , thiên niên kiện , đương quy đều 8g , bạch chỉ 6g , sắc uống này 1 thang
+ Thổ phục linh , xấu hổ , cà gai leo , cỏ xước , kê huyết đằng , rễ cỏ tranh , mỗi vị 16g , sắc uống ngày một thang
Chữa nước ăn chân , tổ đỉa
+ Thổ phục linh 20g , lá lốt 20g , vỏ núc nác ( tẩm rượu , sao ) 16g , rễ cỏ xước ( sao ) 16g , kim ngân hoa 16g , rễ gấc ( sao ) 12g , sắc , người lớn uống cả một lần , trẻ em chia 2 -3 lần uống trong ngày
+ Thổ phục linh , hạ khô thảo , ké đầu ngựa , mỗi vị 50g , vỏ núc nác , khổ sâm mỗi vị 30g , sinh địa 20g , dành dành 15g , Làm thành dạnh viên ngày uống 20 -25g
+ Thổ phục linh 40g , kế đầu ngựa , ý dĩ , tỳ giải , mỗi vị 16g , sắc uống ngày một thang
Chữa mụn nhọt , chốc lở
+ dược liệu 15g , sài đất 40g , kim ngân 20g , sinh địa 20g , ké đầu ngựa 15g , cam thảo dây 15g , sắc uống ngày một thang trong 5 -7 ngày
+ dược liệu , kim ngân hoa , ý dĩ , mai mực , hoạt thạch , da con chồn hương , bổ cu vẽ , đều bằng nhau . Sắc uống
+ dược liệu , kim ngân , bồ công anh , mỗi vị 12g , mã đề , cam thảo nam , mỗi vị 10g , ké đầu ngựa , hoa kinh giới , mỗi vị 8g . Sắc uống ngày một thang.
Chữa vảy nến
+ Thổ phục linh 40g , hà thủ ô , đương quy , mỗi vị 20g , khương hoạt , ké đầu ngựa , sinh địa , mỗi vị 16g, huyền sâm , uy linh tiên , mỗi vị 12g , sắc uống ngày 1 thang
+ Thổ phục linh 40g , cải trời 80g , sắc chia 3 -4 lần uống trong ngày
Điều trị phối hợp với bôi các thuốc mỡ của y học hiện đại
Chữa giang mai , ngứa dai dẳng
+ Thổ phục linh 40g , vỏ núc nác 30g , ké đầu ngựa , cam thảo dây , mỗi vị 15g , sắc uống ngày một thang
+ Thổ phục linh 40g , hà thủ ô 16g , vỏ núc nác 16g , ké đầu ngựa 12g , gai bồ kết đốt tồn tính 8g , sắc uống
+ Thổ phục linh ( sao ) 40g , bồ kết 7 hạt . Sắc uống thay nước chè hàng ngày
Chữa chứng lở sâu vào xương cỏ mủ
Thổ phục linh 40g , kinh ngới 60g , kim cang , rung ruccs , bổ cu vẽ , tầm gửi cây dâu , mỗi vị 40g , rễ cà pháo 28g , mộc thông , đỗ trọng , kim ngân hoa , mỗi vị 12g , phòng phong 8g , cam thảo , xạ can , lá táo , mỗi vị 4g . Sắc uống làm 2 lần trong ngày
Chữa nối hạch 2 bên âm hộ, nóng rát đau nhức
Dược liệu , rễ quýt rừng , rễ bươm bướm , mỗi vị 20g , sắc uống trong ngày
Chữa tràng nhạc vỡ loét ( lao hạch )
Thổ phục linh 20g , nấu nước uống thay nước chè hàng ngày , hoặc tán bột hòa với cháo ăn
Thuốc rửa âm đạo ( trong điều trị sa sinh dịch phối hợp với thuốc uống khác )
Thổ phục linh , bồ công anh , khổ sâm , mỗi vị 10g , phèn phi 25g , sắc nước rửa âm đạo cách ngày một lần
Chữa bệnh chân voi ( kết hợp với thuốc y học hiện đại )
Thổ phục linh, kim ngân hoa , hạt mã đề , kinh giới hoa , cát căn , tỳ giải , bồ công anh mỗi vị 15g , cam thảo 4g , sắc uống ngày một thang
Chữa viêm loét dạ dày , tá tràng
Thổ phục linh , bồ công anh , mỗi vị 16g , nghệ vàng , kim ngân , mỗi vị 12g , lá độc lực , vỏ bưởi bung , mỗi vị 8g , sắc uống ngày một thang
Chữa ho do viêm họng hoặc viêm amidan cấp
Thổ phục linh 12g , sài đất 20g , sinh địa , cam thảo dây , mạch môn , mỗi vị 12g , kim ngân hoa 8g , sắc uống ngày một thang
Chữa bệnh ngoài da
Thổ phục linhh 16g, tầm gửi 20g, ý dĩ sao 16g, trạch tả, ngưu tất ,mỗi vị 12g , bán hạ chế , cam thảo , thạch xương bồ , bạch chỉ , xuyên khung, mỗi vị 8g , sắc uống ngày một thang
Chữa dị ứng mẩn ngứa mày đay
Thổ phục linh 20g , sinh địa , liên kiều , ngưu bang tử , ké đầu ngựa , kim ngân hoa , cam thảo dây , mỗi vị 10g , sắc uống ngày một thang
Chữa thấp tim , khớp xương đau mỏi ở trẻ em
Thổ phục linh 20g , huyền sâm , mạch môn , ngưu tất ,cẩu tích , hạt muống sao , mỗi vị 12g , độc hoạt , liên tâm , táo nhân , đơn bì , bạch thược , mỗi vị 6g , sắc uống , nếu sưng khớp thì gia hoàng đằng 6g , bạch chỉ 2g cùng sắc
Chữa viêm cầu thận cấp tính
Thổ phục linh 20g , mã đề 30g , rễ cỏ tranh , cỏ mần trầu , lá cối xay , mỗi vị 20g , sắc uống ngày một thang
Chữa liệt dây thần kinh VII ngoại biên do nhiễm khuẩn
Thổ phục linh 12g , kim ngân hoa , bồ công anh , mỗi vị 16g , ké đầu ngựa , xuyên khung , đan sâm , ngưu tất , mỗi vị 12g , sắc uống ngày một thang
Chữa quai bị
Thổ phục linh 12 g , sài đất 20g , bồ công anh 16g , kinh giới , kim ngân mỗi vị 12g , sài hồ 10g , chỉ xác , cam thảo nam , mỗi vị 8g , bạc hà 6g , sắc uống ngày 1 thang
Lưu ý khi sử dụng dược liệu
Chống chỉ định
- Người có thể can thận âm hư, tỳ vị hư hàn
- Bệnh nhân bị dị ứng với bất kì chất nào có trong dược liệu này
Thận trọng khi sử dụng:
Trước khi dùng, hãy tham khảo ý kiến các nhà chuyên môn nếu bạn nằm trong nhóm đối tượng sau:
- Bà bầu
- Phụ nữ đang cho con bú
- Người đang được điều trị bệnh bằng các thuốc khác, bao gồm cả thuốc tân dược, thảo dược và thực phẩm chức năng.
- Người đang mắc bệnh, đặc biệt là hen suyễn hoặc các vấn đề về thận
Kiêng kị
kỵ với nước trà. Dùng hai loại này cùng lúc có thể dẫn đến rụng tóc. Vì vậy tránh sử dụng nước trà để uống cùng dược liệu
Tương tác thuốc
Dược liệu này có thể tương tác với một số loại tân dược sau:
- Digoxin (Lanoxin®)
- Lithium
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn Thổ Phục Linh cũng như một số bài thuốc hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn , tham khảo Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam