Thuốc Trong Thời Kỳ Mang Thai: Nên Hoặc Không Nên?

Huỳnh Ngọc Thư

3 năm trước

Bạn có thể dùng những loại thuốc nào khi mang thai?

Thật không may, sử dụng thuốc trong thai kỳ không thể được coi là “an toàn” hoặc “không an toàn.”

Không có bất kỳ loại thuốc nào – dù là thuốc kê đơn, không kê đơn hay thảo dược – có thể được cho là an toàn 100% trong suốt thời kỳ mang thai. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào thời gian tiếp xúc, liều lượng và chỉ định sử dụng thuốc.

Đáng mừng là chỉ có một số loại thuốc được biết là có hại cho thai nhi đang phát triển, và nhiều loại thuốc có thể được sử dụng an toàn trong thai kỳ; thậm chí một số còn cần thiết.

Cần thăm khám trước khi sử dụng thuốc để được khuyến nghị từ bác sĩ về lợi ích hay nguy cơ của thuốc.

Các loại thuốc thường được sử dụng trong thai kỳ:

Acetaminophen: Đây là thành phần dược chất có trong Tylenol. Nó thường được sử dụng trong thời gian ngắn để giảm đau và sốt khi mang thai.
Thuốc kháng axit: Những thuốc có chứa canxi cacbonat (Tums, Mylanta, v.v.), cung cấp một lượng axit alginic, nhôm, magiê và canxi thường an toàn trong thai kỳ, cũng như thuốc ức chế bơm proton đối với chứng ợ nóng.
Điều trị chống tiêu chảy: Kaopectate được sử dụng với số lượng hạn chế và trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng hãy tham khảo chỉ định bác sĩ của bạn trước để chắc chắn (hầu hết sẽ khuyên bạn nên đợi cho đến sau 3 tháng đầu hành trình mang thai; lưu ý không nên sử dụng Pepto-Bismol và các salicylat khác trong thời gian thai kỳ).
Thuốc kháng histamine: Diphenhydramine (Benadryl) được kê đơn phổ biến nhất. Các bác sĩ khuyên mẹ bầu nên dùng loratadine (Claritin), mặc dù một người sẽ khuyến khích tránh sử dụng trong ba tháng đầu. Một số ít nhà chuyên môn đề xuất chlorpheniramine (Chlor-Trimeton) trên cơ sở hạn chế, nhưng hầu hết đều khuyên nên tìm một giải pháp thay thế tốt hơn.
Thuốc ho: Những loại thuốc có chứa họat chất dextromethorphan, bao gồm thuốc long đờm Mucinex và thuốc giảm ho như Robitussin và Vicks 44, cũng như hầu hết các loại thuốc giảm ho khác được coi là an toàn khi sử dụng.
Xoa ngực thông mũi: Vicks VapoRub làm giảm 4 triệu chứng ho & cảm; ho, nghẹt mũi, đau nhức cơ bắp có thể dùng được cho phụ nữ mang thai.
Thuốc nhuận tràng chất xơ: Thuốc nhuận tràng như Metamucil trị táo bón cho phép sử dụng.
Vitamin trước khi sinh: Những loại này không chỉ được dùng mà còn rất được khuyến khích để giúp ngăn ngừa dị tật bẩm sinh và lấp đầy bất kỳ sự thiếu hụt dinh dưỡng nào .
Kem trị rạn da: Có thể dùng diphenhydramine (Benadryl) và hydrocortisone (Cortaid) với lượng nhỏ.
Thuốc hỗ trợ giấc ngủ: Unisom, Tylenol PM, Sominex và Nytol thường được coi là an toàn trong thời kỳ mang thai và được nhiều bác sĩ không thường xuyên cho phép sử dụng (mặc dù luôn kiểm tra với bác sĩ trước khi dùng).

Các loại thuốc khác để kiểm soát các bệnh mãn tính như hen suyễn hoặc tiểu đường thường có thể tiếp tục dùng trong thai kỳ – nhưng tùy thuộc vào loại thuốc và tình hình của thai phụ, vì vậy hãy luôn nhớ kiểm tra và thăm khám thường xuyên.

Các loại thuốc phụ nữ mang thai có thể dùng:

Trong một số trường hợp nhất định, bác sĩ có thể chấp nhận một số loại thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của phụ nữ mang thai với sự giám sát chặt chẽ:

Thuốc kháng sinh: Một số loại thuốc kháng sinh có thể được sử dụng đối với các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn nếu bác sĩ kê đơn, mặc dù những loại thuốc khác sẽ không được phép.
Thuốc chống trầm cảm: Điều trị trầm cảm là rất quan trọng trong thai kỳ. Hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm có thể được sử dụng khi bạn đang có nhu cầu, mặc dù có những loại thuốc nên được thảo luận với bác sĩ tâm thần và bác sĩ sản phụ khoa của bạn và xem xét trên từng cơ sở trường hợp bệnh lý- nghiên cứu đang diễn ra và luôn thay đổi. Bác sĩ sẽ cân nhắc việc sử dụng chúng với nguy cơ mắc bệnh trầm cảm không được điều trị (hoặc được điều trị kịp thời), có thể có nhiều tác động xấu đến thai nhi đang phát triển.
Aspirin: Điều này có thể sẽ vượt quá giới hạn, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ ba, vì nó làm tăng nguy cơ mắc các chứng bệnh tiềm ẩn ở trẻ sơ sinh các biến chứng kèm theo như chảy máu quá nhiều trong khi sinh. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng liều lượng rất nhỏ (aspirin) có thể giúp ngăn ngừa tiền sản giật trong một số trường hợp nhất định. Nghiên cứu khác chỉ ra rằng aspirin liều thấp kết hợp với thuốc làm loãng máu heparin có thể làm giảm tỷ lệ sẩy thai liên tiếp ở một số phụ nữ. Trong cả hai trường hợp, chỉ bác sĩ theo dõi chính của bệnh nhân mới có thể biết liệu những loại thuốc này có an toàn hay không và trong trường hợp cụ thể nào.
Ibuprofen (Advil hoặc Motrin): Nói chung không nên sử dụng thuốc này trong thời kỳ mang thai (mặc dù có một số ngoại lệ) – đặc biệt là trong 3 tháng đầu và 3 tháng cuối, nó có tác dụng làm loãng máu tương tự như aspirin. Chỉ sử dụng nếu nó được khuyến nghị đặc biệt bởi bác sĩ biết bạn đang mang thai.

Các loại thuốc bạn nên tránh khi mang thai:

Đảm bảo tránh những điều sau:

Thuốc ức chế men chuyển (ACE): Được kê đơn cho bệnh tăng huyết áp hoặc suy tim sung huyết, và có thể gây sẩy thai hoặc dị tật bẩm sinh.
Thuốc thông mũi: Pseudoephedrine và phenylephrine (Sudafed, DayQuil, Claritin-D), đặc biệt nếu dùng trong tam cá nguyệt đầu tiên, có thể gây dị tật dạ dày hoặc ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến nhau thai – mặc dù một số bác sĩ sẽ khuyên dùng với số lượng hạn chế trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba. Ngoài ra, tránh các loại thuốc ho và cảm lạnh có chứa cồn hoặc NSAID.
Isotretinoin (Accutane): Thuốc trị mụn nang này làm tăng nguy cơ sẩy thai và các khuyết tật về thể chất và tinh thần ở trẻ sơ sinh.
Methotrexate: Được sử dụng để điều trị bệnh vẩy nến và viêm khớp dạng thấp, methotrexate làm tăng nguy cơ sẩy thai và dị tật bẩm sinh.
Axit valproic: Được sử dụng cho chứng động kinh, rối loạn lưỡng cực và đôi khi chứng đau nửa đầu, axit valproic có thể gây ra các dị tật bẩm sinh lớn, chẳng hạn như khuyết tật tim, các vấn đề về hành vi và học tập. Kiểm tra với bác sĩ của bạn nếu axit valproic có thể được thay đổi thành một loại thuốc khác trước khi mang thai.

Phụ nữ mang thai có thể dùng thuốc kháng sinh không?

Thuốc kháng sinh có thể là một cứu cánh theo nghĩa đen khi chúng được sử dụng để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Nếu bác sĩ kê đơn cho thai phụ một loại thuốc kháng sinh khi mang thai, thường là do tình trạng nhiễm trùng mà thuốc đang điều trị nguy hiểm hơn bất kỳ tác dụng phụ tiềm ẩn nào của việc dùng thuốc. Nếu bác sĩ kê đơn cho bạn một loại thuốc kháng sinh, nó thường thuộc họ penicillin hoặc erythromycin.

Điều đó nói lên rằng, thuốc kháng sinh cũng có thể bị lạm dụng khi không cần thiết, dẫn đến kháng thuốc. Một số điều cần nhớ:

Thuốc kháng sinh chỉ điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, có nghĩa là chúng không có tác dụng đối với các bệnh nhiễm trùng do vi-rút (như cảm lạnh và cúm).
Nhiều loại thuốc kháng sinh được sử dụng an toàn trong thời kỳ mang thai. Vì vậy, nếu bác sĩ của bạn kê đơn thuốc kháng sinh cho nhiễm trùng tiểu , đừng ngần ngại dùng nó.
Mỗi bệnh nhiễm trùng cần một loại kháng sinh và liều lượng cụ thể. Điều đó có nghĩa là bạn nên luôn mua một đơn thuốc mới và vứt bỏ thuốc cũ.
Uống thuốc kháng sinh đúng như bác sĩ kê đơn; điều này giúp họ đảm bảo có sức khỏe tốt trong thời kỳ mang thai. Không nên bỏ qua một liều hoặc kết thúc việc uống thuốc sớm chỉ vì các triệu chứng của bạn bắt đầu giảm dần.
Chỉ dùng thuốc kháng sinh do bác sĩ biết bạn đang mang thai kê cho bạn.
Trao đổi với bác sĩ về việc uống bổ sung probiotic để bổ sung vi khuẩn tốt cho cơ thể. Cố gắng uống probiotic và kháng sinh cách nhau vài giờ, nếu có thể.
Một loại kháng sinh bạn nhất định nên tránh: tetracycline, thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá và có thể gây sẩy thai, dị tật bẩm sinh nhẹ và có thể vôi hóa xương và răng của trẻ (khiến răng sữa và răng vĩnh viễn có màu xám, đồng thời làm giảm sự phát triển của một số xương – mặc dù vấn đề xương dường như trở lại bình thường sau khi ngừng thuốc).

Một số nghiên cứu cho thấy rằng một số loại thuốc kháng sinh có thể dẫn đến nguy cơ sẩy thai và dị tật bẩm sinh cao hơn. Tuy nhiên, nguy cơ này là rất thấp và những căn bệnh mà mẹ bầu đang điều trị có thể là nguyên nhân dẫn đến sẩy thai chứ không phải do chính thuốc.

Hãy nhớ rằng mặc dù không nên dùng thuốc kháng sinh khi chúng không được bảo đảm (ví dụ như khi bạn bị nhiễm vi-rút như cảm lạnh), nhưng chúng có thể rất cần thiết – thậm chí là cứu cánh – cho sức khỏe của bạn và con bạn. Nếu bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh và bạn lo lắng, hãy hỏi về những rủi ro tiềm ẩn và lợi ích.

Cách dùng thuốc an toàn khi mang thai

Không bao giờ dùng bất kỳ loại thuốc, chất bổ sung hoặc phương pháp chữa trị bằng thảo dược nào mà không được sự đồng ý của bác sĩ theo dõi sức khỏe của thai phụ. Một số kiến thức cần ghi nhớ:

Hãy chắc chắn rằng bác sĩ của bạn được biết. Luôn nói với bất kỳ bác sĩ nào bạn đến khám rằng bạn đang mong muốn sử dụng loại bất kỳ loại thuốc nào (kháng sinh, v.v.) mà bạn đã được kê đơn.
Nói chuyện với chuyên gia về các loại thuốc bạn đã dùng. Một số loại thuốc được chuyển hóa khác nhau trong thời kỳ mang thai, vì vậy hãy nhớ hỏi bác sĩ xem có cần thay đổi liều lượng và nếu dùng thuốc để kiểm soát tình trạng mãn tính, bạn có phải phải thực hiện các điều chỉnh khác hay không. Ví dụ, nếu bạn dùng thuốc để giảm ốm nghén, bạn có thể muốn uống thuốc vào buổi tối để giảm khả năng bị nôn. Hoặc, nếu bạn phải uống thuốc khi bụng đói (điều đầu tiên vào buổi sáng), trước tiên hãy nói chuyện với bác sĩ về việc uống thuốc chống buồn nôn.
Tối ưu hóa nó. Nói chuyện với bác sĩ về những cách có thể tối ưu hóa lợi ích và giảm thiểu rủi ro cho thai phụ và em bé. Ví dụ, bạn có thể muốn uống thuốc cảm vào ban đêm để giúp dễ ngủ. Hoặc bạn có thể dùng liều thấp hơn trong một khoảng thời gian ngắn hơn mà vẫn đạt được hiệu quả mong muốn / cần thiết.
Kiểm tra kỹ tất cả các nhãn. Nhiều loại thuốc không kê đơn có chứa nhiều thành phần hoạt tính, một số có thể phù hợp với thai kỳ và một số khác có thể không. Ngoài ra, nếu bạn cần dùng nhiều hơn một loại thuốc để điều trị nhiều triệu chứng hoặc tình trạng, bạn có thể vô tình nhận được liều gấp đôi của cùng một thành phần (ví dụ: acetaminophen).
Đọc bảng thông tin bệnh nhân. Điều này giúp bạn hiểu cách thuốc hoạt động cùng với bất kỳ rủi ro và tác dụng phụ nào có thể xảy ra. Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ tiềm ẩn nào để tìm thấy và báo cáo cho họ.
Thực hiện theo chỉ dẫn. Không thay đổi liều, bỏ qua hoặc ngừng dùng thuốc trước khi nói chuyện với bác sĩ.

Việc tìm ra những gì an toàn và những gì không an toàn trong thai kỳ có thể khó khăn. May mắn thay, bạn không phải đi một mình vì có người thân và gia đình.

Tìm hiểu nhãn thuốc khi mang thai

Hệ thống nhãn thuốc theo toa của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đưa ra các bản tóm tắt chi tiết về tác dụng của một loại thuốc đối với việc mang thai, cho con bú và “khả năng sinh sản” (tức là nam giới và phụ nữ có thể mang thai hoặc đang cố gắng thụ thai). Nhãn này giúp các bà mẹ sắp sinh và các bà mẹ đang cho con bú hiểu rõ hơn về tác dụng của loại thuốc họ đang dùng sau khi bác sĩ kê đơn.

Phần “mang thai” nêu khả năng và mức độ nghiêm trọng của các bất thường về phát triển do tiếp xúc với thuốc; khi nào thì nên kê đơn; phản ứng phụ; dữ liệu thử nghiệm lâm sàng; hướng dẫn sử dụng trong quá trình chuyển dạ và sinh nở; và các phương pháp điều trị thay thế, nếu có.
Phần “tiết sữa” bao gồm lượng thuốc được tiết qua sữa mẹ; ước tính lượng trẻ sơ sinh sẽ tiêu thụ khi mẹ dùng thuốc; dữ liệu về ảnh hưởng của việc em bé tiếp xúc với thuốc; và làm thế nào để giảm thiểu sự tiếp xúc của trẻ sơ sinh.
Phần “tiềm năng sinh sản” giải thích bất kỳ tác dụng nào mà thuốc có thể có đối với việc tránh thai; thử thai và vô sinh trong và sau khi bạn đang dùng nó; và các biện pháp phòng ngừa bổ sung cần thực hiện.

Xem thêm bài viết:

Nguồn: health