Trẻ bị bệnh tự miễn là gì?
Trẻ bị bệnh tự miễn là tình trạng hệ thống miễn dịch tấn công cả tế bào khỏe mạnh trong cơ thể. Hệ thống miễn dịch có nhiệm vụ chống lại những tác nhân gây hại như vi khuẩn và virus. Bình thường, hệ thống miễn dịch có thể phân biệt sự khác nhau giữa tế bào lạ và tế bào trong cơ thể. Bệnh tự miễn xảy ra khi hệ thống miễn dịch coi một phần cơ thể – như khớp hoặc da – là ngoại lai. Nó giải phóng các protein được gọi là tự kháng thể tấn công các tế bào khỏe mạnh. Đây được xem là một căn bệnh nguy hiểm và không dễ điều trị.
Nguyên nhân trẻ bị bệnh tự miễn
Các bác sĩ chưa biết nguyên nhân gây ra bệnh tự miễn. Tuy nhiên, một số người có nhiều khả năng mắc bệnh tự miễn cao hơn những người khác.
Một số bệnh tự miễn, như bệnh đa xơ cứng và lupus, di truyền trong gia đình. Không phải mọi thành viên trong gia đình đều nhất thiết có cùng một loại bệnh. Nhưng họ thừa hưởng tính nhạy cảm với tình trạng tự miễn dịch.
Bởi vì tỷ lệ mắc các bệnh tự miễn dịch đang gia tăng, các nhà nghiên cứu nghi ngờ các yếu tố môi trường, như nhiễm trùng và phơi nhiễm với các hóa chất hoặc dung môi, cũng có thể liên quan.
Chế độ ăn kiểu “phương Tây” là một yếu tố nguy cơ khác. Các loại thực phẩm giàu chất béo, đường và được chế biến sẵn có liên quan đến tình trạng viêm, có thể gây ra các phản ứng tự miễn dịch. Tuy nhiên, điều này chưa được chứng minh.
Một lý thuyết khác được gọi là giả thuyết vệ sinh. Do vaccine và thuốc sát trùng, ngày nay trẻ em không tiếp xúc với nhiều mầm bệnh như trước đây. Việc thiếu tiếp xúc có thể làm cho hệ miễn dịch trở nên phản ứng quá mức với các chất vô hại.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ trẻ mắc bệnh tự miễn
Có nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh tự miễn như:
- Giới tính nữ
- Người trẻ tuổi
- Người Mỹ gốc Phi, người Mỹ da đỏ hoặc người Mỹ La tinh
- Lịch sử gia đình có các rối loạn tự miễn
- Tiếp xúc với các tác nhân môi trường
- Nhiễm trùng trước đây
Trẻ bị bệnh tự miễn có những dạng nào?
Viêm khớp dạng thấp
Hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể gắn kết với lớp niêm mạc của khớp. Các tế bào của hệ thống miễn dịch sau đó tấn công các khớp, gây viêm, sưng và đau. Nếu không được điều trị, viêm khớp dạng thấp dần dần gây ra các tổn thương khớp vĩnh viễn. Điều trị viêm khớp dạng thấp có thể bao gồm các loại thuốc uống hoặc tiêm khác nhau, giúp giảm hoạt động của hệ thống miễn dịch.
Lupus ban đỏ hệ thống
Người bị lupus phát triển các kháng thể tự miễn dịch có thể gắn vào các mô khắp cơ thể. Các khớp, phổi, tế bào máu, dây thần kinh và thận thường bị ảnh hưởng do lupus.
Bệnh viêm ruột
Hệ thống miễn dịch tấn công niêm mạc ruột, gây ra các đợt tiêu chảy, chảy máu trực tràng, đi tiêu cấp tính, đau bụng, sốt và giảm cân. Viêm loét đại tràng và bệnh Crohn là hai dạng chính của viêm ruột.
Đa xơ cứng
Hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào thần kinh, gây ra các triệu chứng có thể gồm đau, mù, yếu, phối hợp kém và co thắt cơ.
Đái tháo đường tuýp 1
Kháng thể của hệ thống miễn dịch tấn công và tiêu diệt các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy. Bệnh tiểu đường tuýp 1 ở những người trẻ tuổi cần tiêm insulin để sống sót.
Dấu hiệu trẻ bị bệnh tự miễn
Các triệu chứng thường gặp của các bệnh tự miễn là:
- Mệt mỏi
- Cơ đau nhức
- Sưng và tấy đỏ
- Sốt nhẹ
- Khó tập trung
- Tê và ngứa ran ở bàn tay và bàn chân
- Rụng tóc
- Phát ban trên da
Mỗi loại bệnh cũng có thể có những triệu chứng riêng. Ví dụ như bệnh tiểu đường tuýp 1 gây khát, sụt cân và mệt mỏi cực độ. Viêm ruột gây đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy.
Với các bệnh tự miễn như bệnh vẩy nến hoặc viêm khớp dạng thấp, các triệu chứng có thể tự khỏi. Các giai đoạn xuất hiện triệu chứng được gọi là giai đoạn bùng phát. Thời gian khi các triệu chứng biến mất được gọi là giai đoạn thuyên giảm.
Điều trị trẻ bị bệnh tự miễn
Chẩn đoán
Không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể chẩn đoán hầu hết các bệnh tự miễn. Bác sĩ sẽ kết hợp sử dụng các xét nghiệm và đánh giá các triệu chứng để chẩn đoán bệnh.
Xét nghiệm kháng thể kháng nhân (ANA) thường là xét nghiệm đầu tiên mà bác sĩ sử dụng khi các triệu chứng có liên quan đến bệnh tự miễn. Nếu xét nghiệm dương tính có nghĩa bạn có thể mắc một trong những căn bệnh này, nhưng nó sẽ không xác nhận chính xác loại bệnh nào.
Các xét nghiệm khác giúp tìm các kháng thể đặc hiệu được tạo ra trong một số bệnh tự miễn. Bác sĩ cũng có thể làm các xét nghiệm để kiểm tra tình trạng viêm do các bệnh này gây ra trong cơ thể.
Điều trị
Các phương pháp điều trị không thể chữa khỏi bệnh tự miễn. Nhưng chúng có thể kiểm soát các phản ứng miễn dịch hoạt động quá mức và làm giảm viêm. Các thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh này bao gồm:
- Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen (Motrin, Advil) và naproxen (Naprosyn)
- Các thuốc ức chế miễn dịch
Điều trị cũng có thể giảm các triệu chứng như đau, sưng, mệt mỏi và phát ban da.
Lời kết
Trẻ bị bệnh tự miễn có thể mắc phải nhiều bệnh với những triệu chứng khác nhau. Bố mẹ hãy căn cứ vào những dấu hiệu kể trên để có những biện pháp kịp thời. Chúc bé và gia đình khỏe mạnh.
Đừng quên ghé thăm Medplus.vn thường xuyên để cập nhật những kiến thức về sức khỏe dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhé.
Xem thêm các bài viết khác về sức khỏe trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh tại:
- Trẻ bị nấm da đầu chữa ra sao? Những lưu ý dành cho bố mẹ
- Trẻ bị hăm tã có sao không? Nhưng lưu ý dành cho bố mẹ
- Trẻ bị hội chứng ruột kích thích là gì? Nguyên nhân và cách điều trị
- Trẻ bị ợ nóng có sao không? – Những điều phụ huynh cần biết
Nguồn: Tham khảo