Trẻ bị dị vật đường thở có sao không?
Trẻ bị dị vật đường thở là tình trạng nguy hiểm và xảy ra khá thường xuyên. Trẻ nhỏ thường có thói quen cầm vật lạ bỏ vào mũi, miệng. Những vật này ngoài có nguy cơ gây bệnh tay chân miệng còn có thể chặn đường thở của trẻ. Những vật thể lạ này thường là đồ chơi của trẻ hay bất cứ thứ gì trẻ cầm nắm được. Nếu kích thước đủ lớn, vật lạ sẽ kẹt lại trong khí quản và làm trẻ bị ngạt thở. Trong nhiều trường hợp, trẻ rơi vào tình trạng này chỉ có vài phút ngắn ngủi để cầu cứu bố mẹ. Ở những trẻ nhỏ hơn (dưới 3 tuổi), trẻ gần như không thể làm gì ngoài cố gắng tống vật lạ ra khỏi người. Tuy nhiên, những trường hợp này rất dễ dẫn đến tử vong.
Dị vật đường thở có rất nhiều nguyên nhân gây ra, có thể là chất rắn, lỏng thông thường trong cuộc sống như cháo, sữa, đồ chơi của trẻ,… một số tình huống có thể gặp như sau:
- Trẻ em có thói quen ngậm thức ăn hoặc đồ chơi vào miệng.
- Trong quá trình ăn uống không cẩn thận để các dị vật vướng vào.
- Do hít mạnh, sâu và đột ngột.
- Sau một cơn cười, khóc hay khi quá sợ hãi.
- Phụ huynh cho trẻ uống thuốc nguyên viên, không nghiền nát.
- Bị sặc khi ăn.
Dấu hiệu trẻ bị dị vật đường thở
Tùy thuộc lứa tuổi của trẻ mà các triệu chứng biểu hiện có thể khác nhau. Tuy nhiên, cần nghi ngờ dị vật đường thở trong hoàn cảnh sau:
- Thường xảy ra đột ngột, trên nền trẻ trước đó hoàn toàn khỏe mạnh, vẫn sinh hoạt bình thường
- Tự dưng trẻ có biểu hiện cơn ho sặc sụa dữ dội, khó thở, tím tái. Một số trẻ có biểu hiện đó kèm theo hoảng loạn, kích động. Ở trẻ lớn hơn, có thể ôm vào cổ và ra dấu hiệu đang bị nghẹn ở cổ
- Giai đoạn muộn hơn, trẻ sẽ có biểu hiện suy hô hấp, ngừng tim
Biến chứng nguy hiểm
Biến chứng cấp tính
Xảy ra ngay lập tức. Trẻ có khó thở, thở nhanh nông. Nếu không kịp thời xử trí sẽ dẫn đến ngạt thở.
Biến chứng lâu dài với những dị vật bỏ quên
Trẻ qua cơn khó thở nhưng dị vật vẫn ở trong đường hô hấp, có thể xuống sâu dưới phổi. Trẻ có thể ho kéo dài, viêm phổi tái diễn….
Xử lý khi trẻ bị dị vật đường thở
Nếu trẻ còn hồng hào, khóc được, nói được, la hét, không khó thở, cha mẹ nên đặt ở tư thế ngồi thở, giữ yên trẻ và đưa đến bệnh viện để khám và gắp dị vật ra.
Nếu trẻ xuất hiện tím tái, khó thở, không khóc hoặc khóc yếu, cha mẹ nhanh chóng gọi cấp cứu, người hỗ trợ và tiến hành thủ thuật vỗ lưng, ấn ngực.
Đối với trẻ dưới 2 tuổi, thao tác vỗ lưng, ấn ngực được thực hiện như sau
- Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái. Dùng ngón trỏ và ngón giữa tay trái đẩy cằm trẻ lên cho cổ ưỡn tránh gập đường thở
- Dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai.
- Sau đó, lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu trẻ còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái.
- Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.
Đối với trẻ lớn (từ trên 2 tuổi) thì làm thủ thuật Heimlich:
Trường hợp trẻ còn tỉnh
- Đứng hoặc quỳ phía sau, vòng 2 tay qua người trẻ
- Đặt 1 bàn tay (nắm đấm) dưới mũi ức
- Đặt bàn tay kia ôm lấy nắm đấm
- Ấn bụng mạnh hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên 5 lần
- Kiểm tra miệng lấy dị vật nếu có
- Nếu vẫn còn tắc nghẽn thì tiếp tục lặp lại ấn bụng như trên
Trường hợp trẻ hôn mê, bất tỉnh
- Đặt trẻ nằm ngửa.
- Người sơ cứu quỳ gối, tựa hai chân hai bên đùi trẻ. Nắm 2 bàn tay thành nắm đấm, đột ngột ấn vào dưới xương ức của trẻ.
- Ấn mạnh từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp.
- Sau đó kiểm tra đường thở. Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài thì tiếp tục làm lại các bước trên cho đến khi dị vật rơi ra hoặc đội cấp cứu tới.
Phòng ngừa trẻ bị dị vật đường thở
- Để xa tầm với của trẻ nhỏ tất cả các vật dụng nhỏ có thể gây nguy hiểm cho trẻ, nhất là những vật dụng tròn và trơn dễ rơi vào đường thở.
- Không ép trẻ ăn, uống khi đang khóc hoặc không nên nô đùa khi có thức ăn trong miệng.
- Luyện cho trẻ thói quen không cho các vật và đồ chơi vào miệng ngậm mút.
- Không cho trẻ ăn thức ăn dễ hóc như lạc, thạch, nhãn …
Lời kết
Trẻ bị dị vật đường thở rất nguy hiểm. Đã có nhiều trẻ chết vì tai nạn này trên khắc thể giới. Nhiều trường hợp trong số đó là do bố mẹ không biết hoặc không biết cách xử lý khi con bị có biểu hiện. Vì vậy, hãy loại bỏ những vật có thể gây tắc đường thở cho trẻ. Bình tĩnh thực hiện các biện pháp sơ cứu trước khi đưa trẻ đến bệnh viện. Chúc bé và gia đình luôn khỏe mạnh.
Đừng quên ghé thăm Medplus.vn thường xuyên để cập nhật những kiến thức về sức khỏe dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhé.
Xem thêm các bài viết khác về sức khỏe trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh tại:
- Trẻ bị loạn khuẩn đường ruột có sao không? Nguyên nhân và cách điều trị
- Trẻ bị đổ mồ hôi đầu có sao không? – Những lưu ý dành cho bố mẹ
- Trẻ bị bệnh Crohn là gì? – Nguyên nhân và cách điều trị
Nguồn: Tham khảo