Trẻ bị viêm màng não có sao không?
Trẻ bị viêm màng não là tình trạng đặc biệt nguy hiểm. Đó là khi lớp màng bao bọc hệ thần kinh trung ương bị vi khuẩn tấn công gây viêm và sinh mủ. Các vi khuẩn gây bệnh xuất hiện trong khoang dịch não tủy. Chúng làm tổn thương hệ thần kinh và gây ra những ảnh hưởng nặng nề cho vận động và nhận thức. Đối tượng mắc viêm màng não nhiều nhất rơi vào trẻ dưới 1 tuổi và người từ 16-21 tuổi. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể làm não bị tổn thương vĩnh viễn. Nghiêm trọng hơn, trẻ bị viêm màng não có thể tử vong. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị viêm màng não cho trẻ.
Nguyên nhân khiến trẻ bị viêm màng não
Viêm màng não do vi khuẩn Haemophilus influenzae loại B
Viêm màng não do Haemophilus influenzae loại B thường xảy ra ở trẻ dưới 36 tháng tuổi. Thời điểm này, não bộ của trẻ đang phát triển, trẻ mắc bệnh thường có biến chứng rất nặng. Trẻ thậm chí có thể tử vong ngay trong những ngày đầu tiên.
Haemophilus influenzae loại b có thể lây truyền qua đường hô hấp. Chúng dễ lây lan thành ổ dịch lớn, đặc biệt là ở các nước chưa tiêm chủng ngừa.
Do vi khuẩn Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn)
Phế cầu khuẩn Streptococcus pneumoniae là nguyên nhân gây viêm màng não hàng đầu tại các nước đã chủng ngừa Haemophilus influenzae. Phế cầu khuẩn có thể tấn công bất cứ đối tượng nào. Trung bình cứ 1000 người thì có khoảng 1-3 người mắc viêm màng não do phế cầu khuẩn.
Trẻ nhỏ bị viêm màng não mủ do phế cầu khuẩn hầu hết là biến chứng từ bệnh viêm xoang, viêm phổi, viêm tai giữa. Phế cầu khuẩn thường cư trú trong niêm mạc họng và tấn công não tủy.
Trẻ bị viêm màng não do não mô cầu
Đối tượng chủ yếu mắc viêm màng não do não mô cầu là trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi. Tỷ lệ trẻ trên 1 tuổi mắc bệnh thường thấp hơn. Viêm màng não mủ do não mô cầu thường xuất hiện các ban xuất huyết ngoại tử. Bệnh nhi có thể tử vong trong 24 giờ sau khi mắc.
Vi khuẩn gây bệnh thường ẩn chứa ở trong khoang họng. Không phải ai có vi khuẩn não mô cầu đều bị viêm màng não. Nhiều trường hợp có vi khuẩn nhưng cơ thể hoàn toàn bình thường, không có triệu chứng. Vi khuẩn gây bệnh có thể lây truyền qua đường hô hấp, thông qua tiếp xúc thông thường.
Do vi khuẩn E. Coli
E.Coli là nguyên nhân gây bệnh viêm màng não thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Rất ít gặp trường hợp mắc viêm màng não do E.Coli ở trẻ lớn và người lớn. Bệnh có thể gây nhiễm trùng huyết, rất nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, tỷ lệ tử vong rất cao.
Triệu chứng khi trẻ bị viêm màng não
Đối với trẻ sơ sinh bị viêm màng não
Các triệu chứng ở trẻ độ tuổi này thường không điển hình. Một số dấu hiệu nhận biết như:
- Chán ăn, bú kém, giảm cữ bú và lượng bú mỗi cữ
- Mệt mỏi, vận động chậm
- Quấy khóc, dỗ không nín, đôi lúc khóc thét lên
- Vô cảm và thờ ơ với mọi thứ xung quanh
- Sốt cao hoặc thân nhiệt lạnh
- Những cơn ngừng thở đột ngột
- Bị vàng da hoặc da xanh tái, nhợt nhạt
- Co giật
- Thóp phồng
- Sốc, tăng kích thích
- Giảm trương lực cơ
- Hạ đường huyết
Đối với trẻ lớn bị viêm màng não
Trẻ trong độ tuổi này có những dấu hiệu điển hình hơn như:
- Sốt cao
- Cơ thể mệt mỏi, chán ăn
- Đau đầu dữ dội
- Cứng cổ
- Buồn nôn hoặc nôn ói
- Quấy khóc, có tư thế ưỡn người
- Với trẻ thóp chưa đóng kín sẽ có dấu hiệu thóp phồng
- Sợ ánh sáng
- Suy giảm ý thức, dễ bị kích thích
- Có dấu hiệu nhiễm trùng, nhiễm độc
- Hôn mê
- Co giật
Các biến chứng có thể xảy ra khi trẻ bị viêm màng não
- Tổn thương não bộ, tổn thương các dây thần kinh sọ não: dây II, III, IV…
- Viêm tắc tĩnh mạch, viêm quanh mạch máu não…
- Áp xe não, áp xe dưới màng cứng…
- Não úng thủy do tắc nghẽn dịch não tủy
- Bại não
- Các biến chứng ngoài hệ thần kinh như: viêm khớp, viêm thận, viêm phổi, xuất huyết phủ tạng….
Các di chứng khi điều trị viêm màng não muộn
- Gặp các vấn đề về thính lực và thị lực như: điếc, mù, lác, hội chứng não nước…
- Chậm phát triển vận động và trí tuệ
- Liệt chân tay hoặc liệt nửa người
- Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: trí nhớ giảm sút, rối loạn tâm thần
- Động kinh
Viêm màng não gây tử vong do suy hô hấp nặng, phù não, các biến chứng nhiễm khuẩn nặng ở não, biến chứng viêm phổi, viêm thận nặng, trạng thái mất não, suy não…
Kể cả khi phát hiện bệnh sớm và can thiệp ngay lập tức thì tỷ lệ tử vong do viêm màng não mủ vẫn rất cao.
Điều trị cho trẻ bị viêm màng não
Đa phần, các bé bị viêm màng não có hệ thống miễn dịch đủ mạnh để chống chọi. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, nhưng trẻ này vẫn được giữ lại bệnh viện để theo dõi. Đôi khi bác sĩ se kê thuốc uống, đặc biệt đối vối trẻ sơ sinh.
Để loại bỏ các vi khuẩn, bác sĩ sẽ dùng một số loại kháng sinh mạnh. Trẻ sơ sinh thường hải nằm viện 2 tuần để bác sĩ theo dõi và điều trị. Mặc dù bệnh rất nguy hiểm nhưng tỷ lệ chữa khỏi cao, khoảng 85%. Điều quan trọng là bệnh cần được chẩn đoán sớm trong giai đoạn đầu khi các triệu chứng xuất hiện. Đó là lý do bác sĩ khuyên nên đưa bé đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu của viêm màng não.
Phòng ngừa trẻ bị viêm màng não
- Phát hiện sớm và điều trị dứt điểm các bệnh hô hấp, bệnh nhiễm trùng tai – mũi – họng ở trẻ nhỏ
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân, dọn dẹp nơi ở thoáng mát, sạch sẽ
- Vệ sinh tai – mũi – họng hàng ngày
- Tiêm phòng vắc xin viêm màng não. Hiện nay ở Việt Nam đã có vắc xin viêm màng não mủ do não mô cầu, phế cầu khuẩn và Haemophilus influenzae.
Khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường có liên quan đến viêm màng não hoặc mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, tránh để tình trạng bệnh nặng, dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Lời kết
Trẻ bị viêm màng não sẽ không quá nguy hiểm nếu được điều trị kịp thời. Quan trọng nhất, bố mẹ hãy thực hiện tiêm phòng đầy đủ khi trẻ vừa ra đời. Đây là cũng là cách chữa và phòng bệnh tốt nhất. Hy vọng bài viết cung cấp đầy đủ thông tin về viêm màng não cho các phụ huynh có con nhỏ. Chúc bé và gia đình luôn khỏe mạnh.
Đừng quên ghé thăm Medplus.vn thường xuyên để cập nhật những kiến thức về sức khỏe dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhé.
Xem thêm các bài viết khác về sức khỏe trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh tại:
- Trẻ bị nhiệt miệng có sao không? – Những điều phụ huynh cần biết
- Trẻ nhỏ bị ù tai có sao không? – Những điều bố mẹ cần biết
- Trẻ bị suy nhược cơ thể có sao không? – Những điều phụ huynh cần biết
Nguồn: Tham khảo