Tại sao trẻ mắc tật nói ngọng nói lắp? Cách khắc phục thế nào? Đây cũng là một trong những căn bệnh phổ biến thường gặp ở trẻ vào độ tuổi từ 2-5 tuổi. Và biểu hiện nói lắp ở trẻ thường thấy là giọng nói ấp úng, không rõ lời, cứ lặp đi lặp lại một câu nói không rõ ràng rành mạch khiến người nghe cảm thấy rất khó hiểu. Nhiều trẻ trong tuổi đến trường cũng hay mắc phải tình trạng chung này nhưng dường như các bậc phụ huynh không biết nên xử trí khắc phục ra sao cho đúng nhằm đảm bảo rằng, khả năng phát triển ngôn ngữ tiếng nói của con không bị ảnh hưởng quá nghiêm trọng về sau.
1. Vì sao trẻ mắc tật nói ngọng nói lắp?
Thông thường tật nói lắp ở trẻ em vẫn được biết là do rối loạn ngôn ngữ, khó thốt ra lời khi gặp căng thẳng, thường nhắc lại một phần của từ nhiều lần. Thực tế, khoảng 5 % trẻ có thể bị nói lắp trong vài tháng hoặc một khoảng thời gian dài hơn rồi mới tự khỏi. Trẻ nói lắp do nhiều nguyên nhân dưới đây:
Do tác động về tâm lý
Một vài trẻ thường mắc tật nói lắp khi con bị xúc động, cáu giận hay nói trước đông người. Trẻ càng bị trêu đùa, châm biếm thì càng dễ sinh ra nói lắp nặng hơn. Chính vì vậy, bố mẹ nên kiên trì, nhẹ nhàng trấn tĩnh con để bé học cách nói từ từ, bình tĩnh thì sẽ bỏ dần tật nói lắp.
Do thai phụ mắc bệnh truyền sang con
Một vài nghi vấn cho rằng trong quá trình thai nghén, bà bầu bị mắc một bệnh nào đó gây tổn thương vùng não có phần ngôn ngữ của thai nhi. Hoặc trẻ lúc nhỏ bị mắc các bệnh liên quan đến não như viêm màng não, cảm, ho gà … để lại những di chứng liên quan đến vùng não bộ gây ta tật nói lắp.
Do di truyền
Tật nói lắp thường có tính di truyền bởi vậy nếu trẻ sinh ra trong gia đình có nhiều người nói lắp thì khả năng bị nói lắp là rất cao. Tuy nhiên, một số trường hợp là do bắt chước người khác nói lắp dẫn tới việc dần dần mình bị mắc bệnh nói lắp.
Trẻ em bị tổn thương vùng Broca trong não
Đây là vùng phân tích vận động của lời nói bởi vậy nếu trẻ bị tổn thương vùng này trong não sẽ gây ra nói lắp. Theo nghiên cứu, việc sử dụng kẹp trong khi sinh nở hoặc để đầu trẻ bị va đập khi còn nhỏ cũng dẫn tới tổn thương vùng não liên quan đến phân tích vận động của lời nói này, khiến trẻ bị nói lắp.
2. Cách giúp bố mẹ khắc phục tật nói lắp cho con hiệu quả nhất
- Trước hết bạn nên chắc chắn rằng nguyên nhân nói lắp của trẻ không liên quan đến những vấn đề căng thẳng về thần kinh ở trẻ. Đôi khi trẻ nói lắp là do xấu hổ, bối rồi, bị trêu chọc nên gặp vấn đề khi muốn diễn đạt vấn đề.
- Bố mẹ cần khuyến khích con bằng cách nói chuyện nhiều. Bạn có thể nói với bé những chủ đề con yêu thích về một bộ phim, đồ chơi hay những câu chuyện ở lớp. Không nên quát nạt chỉnh lời của trẻ để con bị căng thẳng, bối rồi, hãy để con bình tĩnh để diễn đạt vấn đề của mình.
- Mẹ nên dạy con nói chậm, rõ ràng, dùng những từ ngữ đơn giản, dễ hiểu. Khi trẻ nói những câu ngắn sẽ dễ dàng hơn cho con, sau dần mới tăng lên diễn đạt những câu dài hơn. Khi trẻ nói, không nên ngắt lời trẻ khi bé đang nói, hãy lặp lại câu đó chính xác rồi bảo trẻ nói lại.
- Sử dụng các hình ảnh hoạt động, đồ chơi, con vật để trẻ nói mà không cần nghĩ. Khi thấy con nói không lắp, mẹ nên khen ngợi để trẻ thêm tự tin hơn, đừng bình luận, chê bai, tạo áp lực cho bé.
- Cho trẻ tham gia các hoạt động về lời nói trong chương trình giao tiếp nhó như chơi, trò chuyện cùng các anh chị, bạn bè, đọc lời hát,…
- Hiện nay, xuất hiện nhiều trường phái trị liệu nói lắp. Thứ nhất, trẻ cần được nắn chỉnh cách nói bằng cách sử dụng bài tập nói kết hợp với bài tập thở. Thứ hai, trẻ được khuyến khích nói để không lắp, phát triển từ, hát theo nhịp, đọc các bài quen thuộc, kết hợp tập thở và tư ván tâm lý. Bố mẹ có thể tự áp dụng để rèn luyện cho con ngay ở nhà hàng ngày.
Xem thêm bài viết:
- Nên cho trẻ uống sữa ít béo hay sữa nguyên kem?
- Giữ cơm trưa an toàn thực phẩm cho trẻ
- Thể dục cho trẻ em có nhu cầu đặc biệt
Nguồn: verywellfamily