Vù hương có vị cay, hơi đắng, tính ôn. Rễ và thân có tác dụng ôn trung, tán hàn, tiêu thực, hóa trễ. Lá có tác dụng chỉ huyết, khư phong trừ thấp, chỉ thống. Quả có tác dụng giải biểu, thoái nhiệt, thấu chẩn, chỉ khái. Vậy có những bài thuốc trị bệnh hiệu quả từ dược liệu vù hương hiện nay? Cách dùng dược liệu này như thế nào? Hãy cùng Medplus tìm hiểu rõ hơn về loại dược liệu này nhé!
1. Thông tin dược liệu
Tên thường gọi: Vù hương; Xá xị; Gù hương; Re dầu; Re hương
Tên khoa học: Cinnamomum parthenoxylon (Jack) Meisn
Họ: Lauraceae
Đặc điểm dược liệu
Cây to, cao 20 – 25m. Thân hình trụ, thẳng, gốc phình to. Vỏ màu xám nâu, nứt và bong ra từng mảng nhỏ. Cành non thô, có cạnh, màu lục xám. Lá mọc so le, hình trứng, bầu dục hoặc trái xoan, dài 6 – 15cm, rộng 3 – 8cm, gốc hình nêm, đầu có mũi nhọn ngắn, hai mặt nhẵn; cuống lá mảnh, dài 1,5 – 3cm.
Cụm hoa mọc ở đầu cành hoặc kẽ lá thành chùy hay tán, ngắn hơn lá; hoa màu trắng vàng; bao hoa và nhị lép có lông thưa ở gốc. Quả mọng, hình cầu, đường kính 6 – 8mm, bao bọc trong đế hình cốc, mép khía răng, khi chín màu xám vàng hoặc tím đen, mùi thơm.
Mùa hoa: tháng 3-6; mùa quả: tháng 7-9.
Bộ phận dùng
Rễ, thân, lá và quả.
Thu hái và chế biến
Thu hái: Quanh năm.
Chế biến: Sau khi thu hái, mang dược liệu rửa sạch, sấy khô hoặc phơi khô để dùng dần.
Phân bố
Vù hương phân bố ở một số vùng rừng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới ở Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia. Ở Việt Nam, vù hương phân bố rải rác ở một số tỉnh miền núi như Cao Bằng (Trùng Khánh); Quảng Ninh (Quảng Hà, Hà Cối); Thái Nguyên, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị (Đồng Chè), Thừa Thiên Huế và Quảng Nam (Nguyễn Thị Đào, 1996). Cây thường mọc trong kiểu rừng rậm nhiệt đới thường xanh mưa mùa ẩm, độ cao từ 300 đến 900m; trên nhiều loại đất có tầng đất thịt dày và tương đối màu mỡ.
Vù hương là loại cây gỗ lớn, trong quần xã rừng nhiệt đới, thường tham gia vào tầng lập tán (20 – 25m); khi còn nhỏ ưa ẩm và chịu bóng. Cây chỉ có thể ra hoa quả nhiều khi vươn tới tầng lập tán; gieo giống tự nhiên chủ yếu từ hạt, tuy nhiên lượng cây con được thấy dưới tán rừng không nhiều. Vù hương là loại gỗ tốt, ít thấm nước và không bị mối mọt; thường được dùng để đóng bàn, ghế, giường tủ… Lõi gỗ vù hương đặc biệt ở phần gốc chứa nhiều tinh dầu. Vù hương thường bị khai thác nhiều nên hiện nay những cây lớn đã trở nên hiếm dần. Cần chú ý bảo vệ và nghiên cứu nhân trồng.
2. Công dụng và tác dụng chính
Thành phần hóa học
Lá, gỗ, thân, rễ vù hương chứa 2 – 4% tinh dầu với thành phần chủ yếu là salíol (75%), p – pinen phelandren, eugenol và aldehyd cinamic. Hạt có nhiều dầu béo.
Tính vị
Vù hương có vị cay, hơi đắng, tính ôn.
Quy kinh
Chưa có dữ liệu.
Tác dụng dược lý
Theo y học hiện đại
Chưa có dữ liệu.
Theo y học cổ truyền
Tác dụng:
- Rễ và thân có tác dụng ôn trung, tán hàn, tiêu thực, hóa trễ.
- Lá có tác dụng chỉ huyết, khư phong trừ thấp, chỉ thống.
- Quả có tác dụng giải biểu, thoái nhiệt, thấu chẩn, chỉ khái.
Đối tượng sử dụng:
- Tinh dầu vù hương dược dùng chữa đau do tê thấp
- Rễ và thân vù hương chữa dạ dày lạnh, bụng đau (vị hàn phúc thống) viêm dạ dày, ruột, tiêu hóa kém, ho gà, kiết lỵ.
- Vỏ thân là thuốc giảm đau, chữa gan sưng to
- Lá vù hương được dùng làm thuốc cầm máu, giảm đau chữa phong thấp, đau dạ dày, mẩn ngứa ngoài da.
- Quả vù hương chữa cảm, sốt cao, lỵ, ho gà
- Dầu chiết từ hạt vù hương chữa thấp khớp
Cách dùng và liều dùng
Liều dùng: Tùy vào bài thuốc chữa bệnh và cơ địa người bệnh mà có liều dùng phù hợp
Cách dùng: Có thể sắc nước uống, nghiền thành bột,…
3. Bài thuốc chữa bệnh
Chữa ho gà, kiết lỵ: Quả vù hương 6g, lá khuynh diệp 6g. Sắc nước uống.
4. Những điều cần lưu ý khi dùng dược liệu
Trong quá trình điều trị bệnh bằng vù hương cần lưu ý: Không tự ý sử dụng dược liệu khi chưa có sự đồng ý hay hướng dẫn từ thầy thuốc và các y bác sĩ.
5. Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé!
Lưu ý:
- Thông tin về dược liệu mang tính chất tham khảo
- Quý độc giả không nên tự ý sử dụng phối bài thuốc mà sử dụng
- Quý độc giả nên tham vấn ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng, để hạn chế tác dụng phụ và tác dụng không mong muốn
Nguồn: tracuuduoclieu.vn
Xem thêm bài viết: