Chế độ ăn uống của bạn là một trong những cách quan trọng nhất bạn có thể giúp giữ cho thận khỏe mạnh để ngăn ngừa hoặc quản lý mắc bệnh thận mãn tính (CKD). Đây sẽ là những gì bạn cần biết về chế độ ăn uống thân thiện với thận.
Chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thận như thế nào?
Thận chứa đầy các mạch máu nhỏ giúp lọc chất thải và nước thừa từ máu của bạn và loại bỏ chúng khỏi cơ thể bạn. Nếu bạn bị CKD, thận của bạn không thể lọc máu tốt như bình thường, khiến chất thải dư thừa tích tụ trong cơ thể bạn.
Bệnh tiểu đường và tăng huyết áp (huyết áp cao) là hai nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh thận. Nếu không được điều trị hoặc không được kiểm soát có thể có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của CKD theo thời gian. Vì thế, một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp bạn ngăn ngừa hoặc kiểm soát các bệnh như tiểu đường và huyết áp cao, một phần bằng cách giúp bạn duy trì cân nặng hợp lý. Đổi lại, điều này hỗ trợ sức khỏe thận của bạn.
Là một phần của chế độ ăn uống thân thiện với thận, bạn cũng có thể cần hạn chế một số loại thực phẩm để giúp ngăn ngừa tổn thương thận thêm.
7 lời khuyên về chế độ ăn uống cho sức khỏe thận
Một chế độ ăn uống thân thiện với thận nên hạn chế natri, cholesterol và chất béo, thay vào đó tập trung vào trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, sữa ít béo và thịt nạc (hải sản, thịt gia cầm, trứng, các loại đậu, quả hạch, hạt và các sản phẩm từ đậu nành).
Dưới đây là 7 cách để nâng cấp chế độ ăn uống của bạn để duy trì sức khỏe của thận.
1. Chia phần đĩa của bạn
Theo nguyên tắc chung, lời khuyên cho bạn là nên tuân theo phương pháp MyPlate trong mỗi bữa ăn. Hãy lấp đầy khoảng một nửa đĩa của bạn bằng rau và trái cây, một phần tư là protein nạc và một phần tư là ngũ cốc nguyên hạt.
2. Hạn chế lượng muối ăn vào
Natri lẻn vào tất cả những nơi mà bạn không thể tưởng tượng được, đặc biệt là thực phẩm đóng gói như súp và bánh mì. Hạn chế lượng natri của bạn giúp kiểm soát huyết áp của bạn. Đặt mục tiêu 2.300 mg mỗi ngày, tương đương khoảng 1 thìa cà phê muối ăn, theo Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người Mỹ, do USDA xuất bản.
Nếu bạn có nguy cơ hoặc đã bị cao huyết áp, Maruschak khuyên bạn nên tuân theo chế độ ăn ít natri, và cụ thể là kế hoạch ăn uống các Phương pháp Ăn kiêng để Ngừng Tăng huyết áp (DASH). Ngoài ra, hãy thử những lời khuyên này để kiểm soát lượng natri của bạn:
- Hạn chế gọi đồ mang đi và ăn ở nhà hàng: Muối thường được thêm vào thức ăn của bạn và các món dùng trong nhà bếp của nhà hàng có thể có thêm natri.
- Nấu ăn tại nhà với thực phẩm nguyên chất, chưa qua chế biến: Khi bạn chuẩn bị bữa ăn tại nhà bằng nguyên liệu tươi, bạn sẽ kiểm soát chính xác lượng natri (và chất béo) đi vào mỗi miếng ăn.
- Hãy sáng tạo với gia vị: Bạn nên tránh dùng muối khi nấu ăn hoặc trên bàn ăn. Thay vào đó, hãy sử dụng gia vị, thảo mộc, chanh và các loại gia vị không chứa natri khác.
- Kiểm tra nhãn: Bất kỳ thực phẩm chế biến sẵn nào có 20 phần trăm trở lên giá trị natri hàng ngày của bạn đều được coi là có hàm lượng natri cao.
- Rửa sạch thực phẩm đóng hộp trước khi ăn: Điều này giúp loại bỏ natri dư thừa.
3. Hãy quan tâm đến protein
Khi bạn ăn protein, cơ thể bạn tạo ra chất thải được lọc qua thận. Mặc dù protein là một phần quan trọng của chế độ ăn uống lành mạnh, nhưng ăn nhiều protein hơn mức cần thiết có thể khiến thận của bạn phải làm việc nhiều hơn. Khi có quá nhiều protein có thể khiến chất thải tích tụ trong máu và thận của bạn có thể không loại bỏ được chất này.
Những người mắc bệnh thận mãn tính ở bất kỳ giai đoạn nào không chạy thận nhân tạo nên hạn chế lượng protein nạp vào từ 0,6 đến 0,8g trên mỗi kg trọng lượng cơ thể để giảm tiến triển của bệnh thận. Hãy chắc chắn nói chuyện với một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký để xác định lượng protein phù hợp với bạn.
4. Chọn carb phức hợp thay vì carb đơn giản
Các loại carbs đơn giản – chẳng hạn như đường bổ sung trong món tráng miệng, đồ uống có đường và nhiều loại thực phẩm đóng gói – có thể làm tăng lượng đường trong máu và tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường loại 2 và bệnh tim.
Là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh tổng thể, bạn nên hạn chế đồ ngọt và thực phẩm có thêm đường. Hãy kiểm tra kỹ nhãn thực phẩm – đường bổ sung được tìm thấy ở nhiều nơi đáng ngạc nhiên, chẳng hạn như sữa chua trái cây.
5. Theo dõi lượng rượu của bạn
Đó là một chất thải mà thận của bạn phải lọc ra khỏi máu của bạn và nó làm cho thận của bạn hoạt động kém hiệu quả hơn. Nó làm mất nước, có thể ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh lượng nước trong cơ thể của thận. Nó có thể ảnh hưởng đến chức năng gan của bạn, do đó có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến thận và dẫn đến bệnh thận mãn tính theo thời gian. Và uống nhiều rượu có liên quan đến tăng nguy cơ huyết áp cao, có thể dẫn đến bệnh thận.
Cả đàn ông và phụ nữ không nên uống quá một ly đồ uống có cồn mỗi ngày. Đó là 12 ounce bia thông thường, 148ml rượu vang hoặc 45ml (một ly) rượu chưng cất.
6. Hạn chế chất béo bão hòa và tránh chất béo chuyển hóa
Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và điều gì có hại cho tim của bạn cũng có hại cho thận của bạn. Sức khỏe của tim và sức khỏe của thận có mối liên hệ với nhau, vì tim liên tục bơm máu đi khắp cơ thể và thận liên tục lọc máu để loại bỏ các chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi cơ thể.
Các hướng dẫn về chế độ ăn uống của USDA khuyên bạn nên hạn chế chất béo bão hòa xuống dưới 10% tổng lượng calo hàng ngày của bạn. Và cố gắng tránh chất béo chuyển hóa, có trong đồ nướng và đồ chiên. Thay vào đó, hãy bổ sung chất béo không bão hòa có lợi cho tim, có trong cá béo, bơ, ôliu, quả óc chó và nhiều loại dầu thực vật.
7. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc bạn có cần hạn chế phốt pho và kali hay không
Phốt pho và kali là những khoáng chất mà cơ thể bạn cần cho một số quá trình nhất định. Phốt pho giúp xương chắc khỏe, trong khi kali giúp điều hòa nhịp tim và giữ cho cơ bắp hoạt động bình thường.
Tuy nhiên, nếu bạn bị bệnh thận mãn tính, những khoáng chất này có thể tích tụ trong máu, gây ra các vấn đề khắp cơ thể bạn. Hàm lượng phốt pho cao có thể lấy canxi từ xương của bạn, khiến xương yếu và dễ gãy hơn, đồng thời có thể gây ngứa da, đau xương và khớp.
Bạn có thể cần hạn chế thực phẩm giàu phốt pho, chẳng hạn như protein động vật, sữa và nước ngọt có màu sẫm. Hàm lượng kali cao (có trong một số loại trái cây và rau quả, cũng như sữa) có thể gây ra các vấn đề về tim. Hãy chắc chắn hỏi nếu bạn không chắc liệu bạn có cần theo dõi lượng khoáng chất này hay không?
Xem thêm