Bán biên liên là loại cây thân thảo có vị ngọt cay, tính bình, chủ trị rắn độc cắn, nhọt độc, tiểu khó, sốt rét, viêm tai giữa… Tuy rằng, đây là loại dược liệu tốt cho sức khỏe nhưng nếu không biết sử dụng đúng cách và đúng liều lượng rất có thể gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, hãy cùng Medplus tìm hiểu chi tiết hơn về loại cây này nhé!
A. Thông tin về Bán biên liên
Tên gọi khác: Lỗ bình, Lô biên
Tên khoa học: Lobelia chinensis Lour.
Họ: Lobeliaceae
1. Đặc điểm về cây
- Cây thảo mọc hằng năm, có thân nhẵn, có 3 góc, mọc thẳng hướng lên hay mọc nằm, có khi đâm rễ, đơn hay phân nhánh.
- Lá mọc so le.
- Hoa mọc riêng lẻ ở nách lá, dài 7-15mm, thường xếp 1-2 cái trên cùng trục.
- Cuống hoa hình dạng sợi.
- Tràng hoa màu tím, màu xanh lơ hay trắng, chẻ tới gốc.
- Hạt có hình bầu dục, dẹt và nhẵn.
- Hoa thường nở vào tháng 5-8 và quả là từ tháng 8-10.
2. Phân bố và thu hái
- Cây phân bố chủ yếu ở các nước như: Lào, Việt Nam, Campuchia, Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Malaixia, Inđônêxia. Riêng nước ta, thường gặp Bán biên liên trong ruộng và những nơi ẩm thấp, có ở nhiều nơi thuộc miền Bắc và miền Trung.
- Người ta thu hái toàn cây vào mùa xuân, hè rồi rửa sạch dùng tươi hoặc làm khô.
3. Bộ phận dùng
Tất cả các bộ phận của cây đều được thu hái làm dược liệu chữa bệnh.
4. Thành phần hóa học
Trong cây có các chất: Lobelin, lobelanin, isolobelanin, lobelanidin, saponin, flavon và acid amin.
5. Tính vị
Tính bình, hơi lạnh, vị ngọt nhạt xen lẫn vị cay, có độc.
B. Công dụng và liều dùng
Thường được sắc uống để trị các bệnh như:
- Xơ gan cổ trướng, huyết hấp trùng, cổ trướng vào thời kỳ cuối hay viêm gan phù thũng.
- Viêm amygdal, viêm ruột, ỉa chảy.
- Suyễn thở hay sốt rét cơn. Liều dùng 40g dạng thuốc sắc. Lobelia Chinensis Lour.
Bên cạnh đó, còn lấy cây tươi giã nhuyễn rồi đắp lên mụn nhọt, sưng mủ nhiễm độc và vết rắn độc cắn.
C. Các bài thuốc chữa bệnh từ Bán biên liên
1. Điều trị viêm họng, mụn đinh nhọt không ra mủ hoặc bệnh viêm tai giữa
- Dùng 4 lượng bán biên liên tươi giã nát
- Trộn thuốc chung với rượu hoặc một ít nước nóng
- Vắt nước cốt uống 1 – 2 lần trong ngày cho ra mồ hôi
- Kết hợp lấy cây tươi giã nát với một chút muối đắp ngoài cổ họng hoặc vùng da có mụn, tùy theo mục đích điều trị.
2. Điệu trị mụn ung nhọt
- Bán liên biên tươi sau khi rửa sạch, đem giã nát cùng với vài hạt muối ăn
- Dùng đắp bên ngoài nốt mụn nhọt, mỗi ngày 2 – 3 lần cho đến khi nốt mụn khỏi hoàn toàn
3. Điều trị bệnh viêm tai giữa ở giai đoạn cấp tính
- Lấy một nắm bán liên biên tươi, rửa sạch bằng nước muối
- Giã nát, thêm vào ít nước đun sôi để nguội, khuấy đều lên
- Lọc lấy nước cốt uống. Khi uống chừa lại một ít nước cốt, đem pha chung với vài giọt rượu nóng, nhỏ vào bên lỗ tai bị viêm.
4. Điều trị bệnh xơ gan, bụng trướng căng do nước
- Kết hợp 30g bán liên biên và 15g cỏ roi ngựa
- Cả hai đem sắc uống mỗi ngày 1 thang
5. Chữa ung nhọt độc, vết thương ngoài da do bị các loại côn trùng cắn
- Dùng cả cây tươi đem rửa sạch và giã nát
- Đắp thuốc bên ngoài tổn thương và để ít nhất 30 phút sau đó rửa sạch
- Mỗi ngày thực hiện 2 lần
6. Điều trị bệnh vàng da, tiểu tiện khó, thực chứng, phù thũng
- Dùng một thang thuốc gồm 30g bán biên liên, 30g rễ cỏ tranh (Bạch mao căn)
- Cả hai giã lấy nước cốt hoặc sắc kỹ
- Pha thêm chút đường cát uống làm 2 lần trong ngày
7. Điều trị bệnh suyễn, sốt rét
- Cách 1: Lấy 40g bán biên liên đem sắc uống
- Cách 2: Dùng 6g bán biên liên và 6g thạch hoàng. Cả hia rửa sạch, giã nát. Để trong chén cho đến khi thuốc chuyển sang màu xanh. Lấy vo viên to cỡ hạt ngô. Để điều trị, mỗi lần uống 10 viên khi bụng đang đói
Bạn cũng có thể quan tâm một số bài viết khác dưới đây:
Cây Mù Mắt có đặc điểm gì? Tại sao phải THẬN TRỌNG khi dùng?
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Bán biên liên cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác.