Cây Mua thấp ưa ẩm, ưa sáng và có thể chịu bóng. Cây được người dân sử dụng nhiều trong việc chữa các loại bệnh như: viêm gan vàng da, viêm ruột, kiết lỵ, tiêu chảy, thấp khớp, mụn nhọt, kinh nguyệt không đều, rong kinh, động.. Hãy cùng Medplus tìm hiểu tất cả những công dụng bất ngờ và những thông tin thú vị khác về loại dược liệu này nhé!
A. Thông tin về cây Mua thấp
Tên tiếng Việt: Mua thấp, Mua đất, Mua ông, Cây ala
Tên khoa học: Melastoma dodecandrum Lour.
Họ: Melastomaceae (Mua)
1. Đặc điểm về cây
- Cây mua thấp thuộc loại cây nhỏ, phân nhánh nhiều.
- Thân mọc bò bén rễ, sau đứng thẳng, màu lục hay tím đỏ.
- Lá mọc đối nhau, hình bầu dục hoặc hình trứng. Gốc tù, đầu nhọn, hai mặt nhẵn, có 3 gân nổi rõ ở mặt trên. Cuống lá mảnh, có lông ngắn.
- Hoa khá nhỏ, màu hồng hoặc đỏ tím, mọc riêng lẻ hoặc 2 – 3 cái ở ngọn thân và đầu cành.
- Quả mọng, hình cầu, khi chín màu đỏ hay tím đen, có lông thưa.
- Mùa hoa quả: Tháng 4-6.
2. Phân bố, thu hái và chế biến
- Mua thấp thường phân bố rải rác và ít khi tạo thành những quần thể lớn (so với loài mua vảy Melastoma candidum D.Don).
- Cây ưa ẩm, ưa sáng và có thể chịu bóng, thường mọc trên đất ẩm ở ven rừng, chân núi đá vôi và bờ nương rẫy. Trên các đồi cây bụi, chỉ thấy cây mua thấp dưới tán cây thưa – nơi không có cỏ xâm lấn.
- Cây mọc bò lan trên mặt đất, ra hoa quả nhiều hàng năm, tái sinh tự nhiên chủ yếu từ hạt.
- Sau khi bị cắt hoặc bị giẫm đạp, phần còn lại của cây đều có khả năng tái sinh.
3. Bộ phận dùng
- Tất cả các bộ phận của cây đều được người dân sử dụng với những công dụng khác nhau.
- Thu hái quanh năm, tốt nhất vào mùa thu, dùng tươi hay phơi khô.
4. Tác dụng dược lý
Tác dụng trên thần kinh giao cảm: Cây mua thấp làm tăng sự giải phóng noradrenalin ở các sinap thần kinh giao cảm.
5. Tính vị và công năng
- Nhìn chung, cây mua thấp có vị chát, hơi ngọt, tính bình, làm săn se.
- Nụ và quả non chát hơn, quả chín lại ngọt, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng, khử ứ, lợi thấp và cầm máu.
B. Công dụng và liều dùng
- Công dụng: Chữa viêm gan vàng da, viêm ruột, kiết lỵ, tiêu chảy, thấp khớp, đau lưng nhức xương, sai khớp, mụn nhọt, đinh râu, ứ nguyệt do đòn ngã, kinh nguyệt không đều, khí hư, rong kinh, động thai.
- Liều dùng: Dùng rễ hoặc toàn cây 30 – 60 g, quả 6 – 12 g sắc Uống. Dùng ngoài, lấy lá sắc nước để rửa trĩ, ghẻ, ngứa, loét ngoài da.
C. Bài thuốc từ cây mua thấp
1. Chữa viêm gan, vàng da, viêm ruột, kiết lỵ
- Lá cây mua thấp chặt nhỏ, phơi khô, sao vàng 8 – 16g, sắc đặc uống.
- Hoặc rễ mua thấp 12g, lá mỏ quạ 12g sắc uống.
- Dùng nhiều ngày.
2. Chữa thấp khớp, đau nhức xương
- Toàn cây mua thấp 20g, rễ cây lòng mang Pterospermum heterophyllum 15g, kê huyết đằng 15g sắc uống.
- Dùng 5-7 ngày.
3. Chữa sai khớp
- Cành lá mua thấp tươi 30g, lá náng hoa trắng tươi 30g, lá dạ cẩm 20g.
- Giã nát, hơ nóng đắp bó sau khi dã nắn khớp trở lại.
4. Chữa đinh râu, mụn nhọt, vết máu tụ bầm tím do đòn ngã
- Lá mua thấp và lá cà pháo, lượng bằng nhau.
- Rửa sạch, giã nát, trộn với nước vo gạo đặc.
- Bọc vào vải sạch, hơ nóng rồi đem đắp.
5. Chữa kinh nguyệt không đều, khí hư
- Rễ mua 50g, rễ cây gai làm bánh 50g, gương sen 2 cái, rễ hoa hồng 20g.
- Sắc uống trong ngày, dùng trong 7 ngày.
- Nếu có nhiễm trùng phụ khoa, kết hợp dùng toàn cây mua phơi khô 100g, nghệ 30g giã nát, sắc với 2 lít nước, cô còn một lít, để ấm rửa âm đạo, ngày hai lần.
6. Chữa rong kinh
- Rễ mua thấp 15g, rễ sim 15g.
- Sắc uống.
7. Chữa động thai, đau bụng
- Rễ mua 20g, rễ cây gai làm bánh 30g, củ gấu 5g, sắc uống.
- Dùng 5-7 ngày.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm một số bài viết về các loại cây mua khác dưới đây nhé!
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cây Mua thấp cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý:
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác.