Chanh trường có thể sử dụng làm gia vị hoặc chữa đau bụng trướng, phù thũng. Vậy có những bài thuốc trị bệnh hiệu quả từ dược liệu chanh trường nào hiện nay? Cách dùng dược liệu này như thế nào? Hãy cùng Medplus tìm hiểu rõ hơn về loại dược liệu này nhé!
1. Thông tin dược liệu
Tên thường gọi: Chanh trường; Cà xoắn, mác díp (Tày)
Tên khoa học: Solanum spirale Roxb
Họ: Solanaceae (Cà)
Đặc điểm dược liệu
Cây nhỏ, cao 0,5-1m. Thân hơi dẹt, đôi khi hóa gỗ ở gốc, nhẵn bóng.
Lá mọc so le, hình mác hoặc hình quả trám, gốc có phiến kéo dài đến tận cuống, đầu thuôn nhọn, mép nguyên, uốn lượn, hai mặt nhẵn; cuống lá dài 2-3cm.
Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành chùm; hoa nhỏ màu trắng; đài hình chuông hoặc hình đấu, có 5 răng xẻ đến phần giữa ống, tràng 5 cánh nhọn, nhẵn; nhị 5, mở bằng đường nứt ngang.
Quả mọng, hình cầu, nhẵn bóng, khi chín màu vàng nhạt, hạt nhiều, có góc.
Mùa ra hoa: tháng 7-9. Mùa quả: tháng 10-2.
Bộ phận dùng
Lá và rễ
Thu hái và chế biến
Thu hái: Có thể thu hái dược liệu chanh trường quanh năm.
Chế biến: Sau khi thu hái, mang dược liệu đi rửa sạch, sau đó có thể dùng tươi hay phơi hoặc sấy khô để dùng dần.
Phân bố
Chanh trường là cây thân thảo, thường mọc trên đất ẩm ở bờ rào vườn, trên các bãi hoang quanh làng, ven đường đi hoặc nương rẫy.
- Chanh trường có nguồn gốc ở châu Mỹ, phân bố rộng rãi ở 1 số vùng cận nhiệt đới hoặc nhiệt đới châu Á bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Lào và Việt Nam…
- Ở Việt Nam, chanh trường thường gặp ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Hà Giang,…
2. Công dụng và tác dụng chính
Thành phần hóa học
- Lá chanh trường chứa 1,29% alcaloid.
- Rễ chứa các glucoalcaloid, etiolin. Ngoài ra còn có solaspiralidin.
Tính vị
Chanh trường có vị đắng, tính hàn.
Quy kinh
Chưa có dữ liệu cập nhật.
Tác dụng dược lý
Theo kinh nghiệm dân gian, lá chanh trường được dùng để chữa đau bụng trướng, phù thũng.
Cách dùng và liều lượng
Nhân dân thường dùng lá chanh trường chữa đau bụng, chướng bụng, phù thũng. Ngày dùng 6-12g lá khô dưới dạng thuốc sắc. Rễ được dùng chữa kinh nguyệt không đều với liều 10-12g/ngày, sắc nước uống.
3. Bài thuốc chữa bệnh
Chanh trường là dược liệu có công dụng chữa đầy hơi, khó tiêu và phù thũng hiểu quả. Trướng bụng là tình trạng xảy ra khi hệ tiêu hoá hoạt động kém, khiến thức ăn không thể chuyển hoá dẫn đến đầy hơi, khó tiêu. Trong khi đó, phù thũng là tình trạng tích nước tại các mô do thận không bài tiết hết, gây ra tình trạng sưng viêm tại các vùng mô này.
Dưới đây là bài thuốc khá đơn giản, người bệnh có thể tự áp dụng tại nhà để giảm thiểu các chứng bệnh kể trên. Người bệnh áp dụng bài thuốc như sau: Dùng 6-12g lá khô sau đó mang đi sắc thuốc. Kiên trì sử dụng mỗi ngày trong vòng khoảng 2 tháng để giảm tình trạng trướng bụng, phù thũng.
4. Những điều cần lưu ý khi dùng dược liệu
Trong quá trình điều trị bệnh bằng chanh trường cần lưu ý:
- Các bài thuốc từ chanh trường chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh nên người bệnh vẫn cần phải thăm khám và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
- Do có nguồn gốc tự nhiên nên các bài thuốc từ dược liệu cần một khoảng thời gian dài mới phát huy được dược tính khi vào cơ thể nên người bệnh cần kiên trì sử dụng. Ngoài ra, hiệu quả của bài thuốc còn tuỳ thuộc vào cơ địa của mỗi người.
- Phụ nữ có thai hoặc đang trong giai đoạn cho con bú nên thận trọng khi sử dụng bài thuốc. Tốt nhất là nên tham khảo ý kiển của bác sĩ trước khi dùng.
- Bên cạnh sử dụng các bài thuốc, người bệnh cần kết hợp với chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi cũng như tăng cường luyện tập thể dục thể thao hợp lý để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, giảm nguy cơ bệnh tiến triển nặng hơn cũng như thúc đẩy quá trình chữa bệnh nhanh chóng và hiệu quả.
5. Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé!
Lưu ý:
- Thông tin về dược liệu mang tính chất tham khảo
- Quý độc giả không nên tự ý sử dụng phối bài thuốc mà sử dụng
- Quý độc giả nên tham vấn ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng, để hạn chế tác dụng phụ và tác dụng không mong muốn
Nguồn: tracuuduoclieu.vn
Xem thêm bài viết: