ĐAU THANH QUẢN: NGUYÊN NHÂN VÀ TRIỆU CHỨNG

1. Đau thanh quản là gì?

Đau thanh quản là tình trạng sưng viêm ở dây thanh quản do bạn sử dụng chúng quá mức hay có nhiễm trùng xảy ra.

Bên trong thanh quản có hai dây thanh âm có thể đóng, mở nhịp nhàng để tạo ra âm thanh (giọng nói). Khi tình trạng viêm xảy ra, dây thanh âm này bị kích ứng và sưng lên. Từ đó, âm thanh được tạo ra khi không khí đi qua chúng bị thay đổi. Kết quả là giọng nói của bạn trở nên khàn hơn bình thường. Một số trường hợp, người bệnh gần như không thể nói ra thành tiếng.

Tình trạng sức khỏe này có thể tồn tại trong một thời gian ngắn (cấp tính) hoặc kéo dài (mạn tính). Hầu hết trường hợp bị viêm là do nhiễm virus hay do nói quá nhiều và không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, triệu chứng khàn giọng dai dẳng đôi khi là dấu hiệu cảnh báo cho một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn khác.

Đa số trường hợp, bệnh lý này thường kéo dài không quá 1 tuần với nguyên nhân phổ biến là do nhiễm virus sau khi bị cảm lạnh, cúm. Các dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng này bao gồm:

• Khàn giọng
• Giọng nói yếu hơn hoặc mất tiếng
• Có cảm giác ngứa, rát trong cổ họng
• Đau họng
• Khô họng
• Ho khan
• Khó nuốt

Nếu bạn có nhiều triệu chứng khác nghiêm trọng hơn, khả năng cao là có liên quan đến một tình trạng sức khỏe tiềm ẩn khác. Hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Các trường hợp đau thanh quản hầu như đều có thể được kiểm soát và cải thiện hiệu quả nhờ những biện pháp tự chăm sóc tại nhà, chẳng hạn như hạn chế nói, uống nhiều nước. Việc nói quá nhiều, liên tục trong khi đang bị viêm ở thanh quản có thể khiến dây thanh âm bị tổn thương nặng hơn.

Nếu thấy các triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm.

Trường hợp bạn cần nhận được chăm sóc y tế ngay lập tức là:

• Cảm thấy khó thở
• Ho ra máu
• Sốt dai dẳng không bớt
• Cơn đau ngày càng nặng hơn
• Khó nuốt

Đau thanh quản ở trẻ em cũng có thể xảy ra và bạn cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất nếu thấy:

• Tạo ra âm thanh lạ khi thở, thở rít, thở khò khè
• Chảy nước mũi nhiều hơn bình thường
• Gặp khó khăn khi nuốt
• Khó thở
• Sốt cao (> 39ºC)

Đa số trường hợp đau thanh quản đều không kéo dài và được cải thiện sau khi giải quyết nguyên nhân cơ bản gây bệnh . Các nguyên nhân gây ra tình trạng này thường là:

• Nhiễm virus, thường là sau khi bị cảm lạnh, cúm
• Sử dụng thanh quản quá mức, do la hét hoặc nói quá nhiều
• Nhiễm trùng do vi khuẩn, chẳng hạn như bệnh bạch hầu (hiếm khi xảy ra)

Nếu tình trạng này kéo dài hơn 3 tuần thì được xem là nghiêm trọng. Nguyên nhân thường là do tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng theo thời gian. Nguyên nhân có thể là:

• Các chất gây kích ứng thanh quản ở dạng khí như khói hóa chất, tác nhân gây dị ứng hay khói thuốc
• Trào ngược axit dạ dày hay trào ngược dạ dày thực quản
• Viêm xoang mạn tính
• Uống rượu nhiều quá mức
• Bệnh nghề nghiệp do cần nói thường xuyên (như ca sĩ, giáo viên…)
• Hút thuốc

Các nguyên nhân khác  có thể gồm:

• Nhiễm vi khuẩn hay nấm
• Nhiễm một số loại ký sinh trùng
• Ung thư
• Liệt dây thanh âm do chấn thương, đột quỵ, có khối u phổi…
• Dây thanh âm bị ảnh hưởng do tuổi già

Trường hợp bị đau thanh quản nhẹ, bệnh thường tự khỏi trong vòng 1 tuần hoặc lâu hơn. Bạn có thể áp dụng các biện pháp tự chăm sóc tại nhà để cải thiện triệu chứng.

Mục tiêu của các phương pháp điều trị đau thanh quản là giải quyết nguyên nhân cơ bản gây ra đau, như ợ nóng, hút thuốc hoặc uống quá nhiều rượu.

Một số thuốc được chỉ định trong phác đồ điều trị căn bệnh này là:

• Thuốc kháng sinh. Đa số trường hợp bị viêm này là do virus gây ra nên sử dụng kháng sinh sẽ không có tác dụng. Tuy nhiên, nếu phát hiện bạn bị nhiễm khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh.
• Corticosteroid. Các thuốc này có thể giúp giảm bớt tình trạng đau ở dây thanh âm. Tuy nhiên, bác sĩ chỉ cho bạn dùng corticosteroid trong trường hợp thật cần thiết, chẳng hạn như khi phải thuyết trình hoặc biểu diễn ca nhạc hoặc trường hợp trẻ nhỏ bị đau thanh quản có thể liên quan đến bệnh viêm thanh khí quản.