Đau dây thần kinh sinh ba có thể dẫn tới những biến chứng nếu không được điều trị. Bệnh nhân có thể rơi vào chán nản, lo lắng và liên tục bị những cơn đau tìm đến. Người bệnh thậm chí không ăn được, không đánh răng hay hoạt động cơ mặt được. Phát hiện và điều trị đau dây thần kinh sinh ba là rất cần thiết. Để chữa đau dây thần kinh sinh ba, bạn có thể tìm đến các liệu pháp y tế hoặc một số cách cải thiện bệnh tại nhà. Cụ thể về cách điều trị đau dây thần kinh tam thoa như thế nào? Đọc ngay bài viết bên dưới đây của Medplus nhé.
1. Tổng quan về chứng đau dây thần kinh sinh ba
1.1. Đau dây thần kinh sinh bà là gì?
Dây thần kinh sinh ba là gì?
Dây thần kinh sinh ba (còn gọi là dây thần kinh tam thoa hay dây thần kinh sọ não V), là một trong những dây thần kinh chính của vùng mặt. Các nhánh của dây thần kinh sinh ba dẫn truyền cảm giác sờ và cảm giác đau ở các vùng mặt, răng, quanh miệng đến não. Ngoài ra dây thần kinh sinh ba còn điều khiển các cơ để nhai và chi phối việc tạo nước mắt và nước bọt.
Dây thần kinh sinh ba gồm ba nhánh:
- Nhánh V1 (dây mắt): cho các nhánh đến vùng da đầu;
- Nhánh V2 (dây hàm trên): cho các nhánh đến chi phối cho vùng má.
- Nhánh V3 (dây hàm dưới): cho các nhánh đến khu vực xung quanh hàm.
Đau dây thần kinh sinh bà là gì?
Đau dây thần kinh sinh ba là tình trạng đau đột ngột ở một hoặc nhiều nhánh, biểu hiện ở những vùng mà chúng dẫn truyền cảm giác. Cơn đau thường nặng ở các nhánh thứ hai (V2) và thứ ba (V3), thường xuất hiện xung quanh má hay vùng hàm hoặc cả hai vùng này. Cơn đau trên trán và xung quanh mắt ít gặp hơn. Đau dây thần kinh sinh ba ít gặp trong trường hợp đau ở cả hai bên mặt, thường chỉ ảnh hưởng đến một bên của khuôn mặt.
1.2. Nguyên nhân
Đau dây thần kinh sinh ba thường ra ở người lớn, người già và thường trong độ tuổi từ 60 – 70. Nữ giới thường gặp tình trạng này nhiều hơn nam giới. Những nguyên nhân dẫn đến đau dây thần kinh sinh ba khác có thể kể đến như:
- U não,
- Bệnh xơ cứng rải rác,
- Bất thường ở nền sọ,
- Nhiễm herpes,
- Hội chứng Sluder,
- Hội chứng Reader,
- Đau khớp thái dương hàm,
- Đau đầu dạng chùm,
- Đau thần kinh mặt sau chấn thương,
- Đau thần kinh thể gối,
- Đau do bệnh về răng, hốc mắt hoặc xoang…
1.3. Triệu chứng
Đau dây thần kinh sinh ba thường xuất hiện ở từng bên khuôn mặt (97%) hoặc xuất hiện cả hai bên mặt. Phần lớn bệnh nhân đau nhánh V2, V3, bệnh nhân đau nhánh V1 chiếm không quá 5%. Trường hợp đau một bên thì đau ở bên phải chiếm 57% tổng số ca. Cơn đau có tính chất đột ngột (được miêu tả như bị shock điện) kéo dài từ vài giây tới dưới 2 phút.
2. Phương pháp điều trị đau dây thần kinh sinh ba
2.1. Liệu pháp Laser ánh sáng sinh học
Liệu pháp laser ánh sáng sinh học là sử dụng tia laser mềm (sorf lasers) để tác động lên những vùng khác nhau của cơ thể nhằm mục đích điều trị bệnh.
Liệu pháp Laser điều trị đau dây thần kinh sinh ba được đánh giá cao. Các nghiên cứu lâm sàng về tác động của Laser lên các dây thần kinh bị thương đã cho thấy sự gia tăng chức năng thần kinh và cải thiện khả năng sản xuất myelin. Liệu pháp Laser đã được chứng minh là có hiệu quả để thúc đẩy sự phát triển của sợi trục trong các dây thần kinh bị thương ở mô hình động vật.
Lợi ích chính của liệu pháp Laser là nó tương đối không xâm lấn và có thể có khả năng điều trị các chấn thương thần kinh mà không cần can thiệp phẫu thuật. Do đó nó trở thành một lựa chọn điều trị đau dây thần kinh sinh ba nói riêng và các vấn đề thần kinh khác nói chung.
2.2. Sử dụng thuốc
Để điều trị đau dây thần kinh sinh ba, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc để giảm bớt các triệu chứng đau như:
2.2.1. Thuốc chống co giật
Các bác sĩ thường kê toa carbamazepine (Tegretol, Carbatrol, những loại khác) cho chứng đau dây thần kinh sinh ba và nó đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc điều trị tình trạng này.
Các loại thuốc chống co giật khác có thể được sử dụng để điều trị đau dây thần kinh sinh ba bao gồm:
- Oxcarbazepine (Trileptal),
- Lamotrigine (Lamictal),
- Phenytoin (Dilantin, Phenytek),
- Clonazepam (Klonopin),
- Gabapentin (Neurontin, Gralise…)
Nếu thuốc chống co giật bạn đang sử dụng bắt đầu mất tác dụng, bác sĩ có thể tăng liều hoặc chuyển sang loại khác. Tác dụng phụ của thuốc chống co giật có thể bao gồm chóng mặt, lú lẫn, buồn ngủ và buồn nôn. Ngoài ra, carbamazepine có thể gây ra phản ứng thuốc nghiêm trọng ở một số người, chủ yếu là những người gốc Châu Á, vì vậy bạn nên thử nghiệm di truyền trước khi bắt đầu dùng carbamazepine.
2.2.2. Thuốc chống co thắt
Thuốc giãn cơ như baclofen (Gablofen, Lioresal) có thể được sử dụng một mình hoặc kết hợp với carbamazepine. Các tác dụng phụ có thể bao gồm lú lẫn, buồn nôn và buồn ngủ.
2.2.3. Tiêm botox
Tiêm onabotulinumtoxinA (Botox) có thể giảm đau do đau dây thần kinh sinh ba ở những người không còn dùng thuốc. Tuy nhiên, cần phải nghiên cứu thêm trước khi phương pháp điều trị này được sử dụng rộng rãi cho tình trạng này.
2.3. Phẫu thuật
Các lựa chọn phẫu thuật cho chứng đau dây thần kinh sinh ba bao gồm:
2.3.1. Giải nén vi mạch
Thủ thuật này bao gồm việc di dời hoặc loại bỏ các mạch máu tiếp xúc với rễ sinh ba để ngăn dây thần kinh bị trục trặc. Trong quá trình giải nén vi mạch, bác sĩ sẽ rạch một đường sau tai chỗ cơn đau. Sau đó, thông qua một lỗ nhỏ trên hộp sọ của bạn, bác sĩ phẫu thuật di chuyển bất kỳ động mạch nào tiếp xúc với dây thần kinh sinh ba ra khỏi dây thần kinh và đặt một tấm đệm mềm giữa dây thần kinh và động mạch.
Nếu một tĩnh mạch đang chèn ép dây thần kinh, bác sĩ phẫu thuật có thể loại bỏ nó. Các bác sĩ cũng có thể cắt một phần dây thần kinh sinh ba (cắt dây thần kinh) trong quá trình này nếu động mạch không đè lên dây thần kinh.
Giải nén vi mạch có thể loại bỏ hoặc giảm đau thành công, nhưng cơn đau có thể tái phát ở một số người. Giải nén vi mạch có một số rủi ro, bao gồm giảm thính lực, yếu mặt, tê mặt, đột quỵ hoặc các biến chứng khác. Hầu hết những người thực hiện thủ thuật này đều không bị tê mặt sau đó.
2.3.2. Xạ phẫu lập thể não (Gamma knife)
Trong quy trình này, bác sĩ phẫu thuật sẽ hướng một liều bức xạ tập trung vào gốc của dây thần kinh sinh ba. Thủ thuật này sử dụng bức xạ giảm hoặc loại bỏ cơn đau. Tình trạng thuyên giảm xảy ra dần dần và có thể mất trong khoản một tháng.
Phương pháp xạ phẫu lập thể não thành công trong việc loại bỏ cơn đau cho đa số mọi người. Nếu cơn đau tái phát, quy trình có thể được lặp lại. Tác dụng phụ có thể là tê mặt.
3. Lời khuyên cho bệnh nhân bị đau dây thần kinh sinh ba
Những cơn đau do đau dây thần kinh sinh ba đôi khi có thể trở nên tồi tệ hơn bởi một số tác nhân gây ra. Do đó bạn có giảm những cơn đau bằng cách:
- Nếu cơn đau của bạn do gió gây ra, bạn có thể quàng khăn quấn quanh mặt khi trời có gió.
- Nếu cơn đau của bạn xuất hiện do gió lùa trong phòng, hãy tránh ngồi gần cửa sổ đang mở hoặc nguồn điều hòa nhiệt độ.
- Tránh thức ăn hoặc đồ uống nóng, cay hoặc lạnh nếu những thứ này dường như làm bạn bị đau.
- Dùng ống hút để uống đồ uống ấm hoặc lạnh cũng có thể giúp ngăn chất lỏng tiếp xúc với các vùng đau trong miệng.
- Điều quan trọng là phải ăn những bữa ăn bổ dưỡng. Hãy cân nhắc ăn những thức ăn nhão hoặc ăn lỏng nếu bạn gặp khó khăn khi nhai.
- Một số loại thực phẩm dường như có thể kích thích các cơn đau. Vì vậy bạn có thể cân nhắc tránh những thứ như caffeine, trái cây họ cam quýt và chuối.
4. Kết luận
Chữa trị đau dây thần kinh sinh ba là rất cần thiết. Những cơn đau này kéo dài dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe người bệnh. Bệnh nhân bị đau dây thần kinh tam thoa cũng gặp một số khó khăn trong sinh hoạt, nói năng hay ăn uống. Đơn giản nhất, nếu không ăn uống được cơ thể sẽ suy nhược, ốm yếu, dễ mắc bệnh…
Những cách điều trị chứng đau dây thần kinh tam thoa mà Medplus gợi ý trên có thể hữu ích với bạn. Ngoài ra, nếu những triệu chứng bệnh liên tục diễn ra khiến bạn mệt mỏi, hãy nhờ đến sự can thiệp y tế ngay. Một trong số các phương pháp Y khoa điều trị đau dây thần kinh sinh ba hiện đại nhất là sử dụng liệu pháp Laser ánh sáng. Bạn có thể liên hệ FSCB – Đơn vị cung cấp dịch vụ điều trị bệnh bằng liệu pháp Laser ánh sáng sinh học uy tín hàng đầu Việt Nam để được hỗ trợ.
Nguồn tài liệu: