Sâu răng – Bệnh răng miệng phổ biến ở mọi lứa tuổi

Sâu răng là gì?

Việt Nam hiện nay 90% người dân mắc bệnh về răng miệng, chủ yếu là sâu răng. Sâu răng là một bệnh lý răng miệng phá hoại cấu trúc của răng tạo thành những lỗ trên bề mặt răng. Thường gặp ở những người chăm sóc răng miệng không đúng cách

Sâu răng là một quá trình tổng hòa cả ba yếu tố: thực phẩm, men răng và vi khuẩn. Quá trình tiêu thụ những thực phẩm có chứa các chất đường bột đã tiết ra dung dịch axit, làm bào mòn và suy yếu men răng. Các vi khuẩn trong khoang miệng lợi dụng điều kiện này để ngày càng tích tụ và hình thành các mảng bám. Phá hủy men răng, tác động xấu đến tủy răng.

Có thể diễn ra ở bề mặt thân răng hoặc chân răng, tiến triển từ từ qua men răng, ngà răng và nặng nhất là xâm nhập và phá hoại tủy.

Ảnh hưởng của sâu răng

Sâu răng còn là nguyên nhân dẫn đến các triệu chứng răng đau nhức và hôi miệng, ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt của nhiều người. Đồng thời nó cũng là tiền đề cho các bệnh răng miệng nguy hiểm như: viêm tủy răng, viêm nha chu, viêm quanh chân răng…

Mức độ càng nghiêm trọng khi nó xâm nhập vào càng sâu bên trong cấu trúc răng. Ban đầu hình thành ở lớp ngoài cùng là men răng. Sau đó tiến dần vào lớp ngà răng và nếu không ngăn chặn kịp thời, có thể tiến sâu vào tận trung tâm tủy răng.

Nguyên nhân gây sâu răng?

Nguyên nhân của bệnh là do sự kết hợp của các yếu tố, bao gồm:

• Vi khuẩn trong miệng
• Ăn vặt thường xuyên, sử dụng đồ uống có đường 
• Vệ sinh răng miệng không tốt.

Trong quá trình ăn uống hằng ngày, mảng bám vi khuẩn hình thành liên tục trên bề mặt răng. Bất kể bạn chú ý vệ sinh kỹ đến đâu, cũng vẫn có những vị trí trên răng bị bỏ sót.

Quá trình sâu bắt đầu diễn ra khi những vi khuẩn này gặp thành phần đường có trong các loại thực phẩm. Sản sinh ra axit tấn công trực tiếp lên men răng. 

Độ kết dính của mảng bám vô tình tạo điều kiện thuận lợi giữa các axit tiếp xúc với răng và theo thời gian có thể gây nứt vỡ men răng.

Nguyên nhân có thể do một số chủng vi khuẩn có khả năng gây sâu răng cao nhất trong nghiên cứu thực nghiệm là Streptococcus mutans. Một số chủng vi khuẩn khác như Actinomyces, Lactobacillus… cũng được xác định có khả năng gây sâu.

Các yếu tố chủ quan như tuổi tác, bất thường của tuyến nước bọt, bất thường bẩm sinh của răng. Có thể khiến cho khả năng mắc bệnh tăng cao và tốc độ bệnh tiến triển nhanh.

Đối tượng có nguy cơ sâu răng?

Sâu răng là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất trên thế giới. Không phải là bệnh lý chỉ diễn ra ở trẻ em mà còn gây nhiều phiền toái đối với cả thanh thiếu niên hay người trưởng thành. Bất cứ ai có răng đều có thể bị, kể cả trẻ sơ sinh.

Dấu hiệu của bệnh sâu răng

Răng bị sâu khác với bộ phận khác bị tổn thương. Đây là một quá trình và là một bộ phận duy nhất trong cơ thể không có khả năng tự phục hồi, phải chữa trị. Bệnh phát triển liên tục từ lớp nông đến lớp sâu của răng.

Xuất hiện các đốm trắng

Răng bị sâu khác với bộ phận khác bị tổn thương, vì đây là bộ phận duy nhất trong cơ thể không có khả năng tự phục hồi, phải chữa trị. Thông thường sâu răng phát triển liên tục từ lớp nông đến lớp sâu của răng nếu không có sự can thiệp điều trị của bác biện pháp nha khoa.

Sâu men răng

Ở giai đoạn này vi khuẩn đã tạo thành một vùng tổn thương rõ rệt trên bề mặt răng, có màu nâu hoặc đen. Khi ăn các thức ăn nóng, lạnh bệnh nhân sẽ có cảm giác ê buốt và hơi đau nhức.

Sâu ngà răng

Sâu răng tiếp tục phát triển, ăn sâu vào bên trong phá hủy nhanh chóng thành phần ngà răng. Dần dần đến tủy và gây cảm giác đau nhức dữ dội, liên tục. Lúc này, những lổ hổng đã xuất hiện rõ ràng.

Viêm tủy

Bệnh phát triển đến giai đoạn viêm tủy sẽ rất nguy hiểm. Tủy bị viêm nếu không chữa trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiễm trùng gây ra áp xe răng, viêm xương hàm. Tệ nhất là không giữ được răng.

Sâu răng có nguy hiểm không?

Ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng

Sâu răng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng. Cấu trúc răng bị phá hoại gây đau nhức, tình trạng càng nghiêm trọng thì sẽ dẫn tới việc mất răng. Khi sâu răng phát triển đến tủy răng sẽ gây ra tình trạng viêm tủy. Các lỗ chóp răng bị vi khuẩn chèn ép gây chết các dây thần kinh, máu không thể cung cấp cho răng, gây nên hiện tượng hoại tử tủy, chết tủy. Cuối cùng, vi khuẩn sẽ lây nhiễm mô quanh chóp răng gây viêm quanh chóp răng, xuất hiện trình trạng áp xe răng. Răng sâu thì sẽ gây ra những hạn chế về vấn đề ăn uống, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

Ảnh hưởng đến thẩm mỹ

Tình trạng nhẹ sẽ xuất hiện những chấm đen trên bề mặt răng. Đến tình trạng nặng hơn thì sẽ là những lỗ hổng màu nâu hoặc đen với nhiều kích thước, hình dáng khác nhau. Điều này khiến người bệnh không tự nhiên khi cười, nói chuyện để hở răng. Ngoài ra, sâu răng còn dẫn đến hôi miệng khiến bệnh nhân mất hẳn tự tin trong giao tiếp.

Ảnh hưởng đến tinh thần

Những cơn đau nhức răng kèm theo đau đầu sẽ thường xuyên xuất hiện. Điều này là ảnh hưởng trực tiếp đến ăn uống, giấc ngủ, khiến bạn đuối sức. Tinh thần do đó mà sụt giảm nghiêm trọng.

Ảnh hưởng đến tâm lý

Sâu răng ảnh hưởng trực tiếp đến tâm sinh lý của bệnh nhân. Người bệnh dễ bị cáu gắt, khó chịu. Ở trẻ nhỏ, tình trạng này còn nghiêm trọng hơn. Trẻ sẽ có cảm giác chán ăn, bỏ bữa, quấy khóc, khiến cơ thể trẻ bị suy nhược, giảm sức đề kháng do thiếu dinh dưỡng.

Nguy hiểm đến tính mạng

Khi răng sâu không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách sẽ đến viêm tủy, rồi hoại tử. Vết hoại tử nặng dần làm cho vùng hàm mặt bị nhiễm trùng. Khi mức độ nhiễm trùng tăng dần sẽ dẫn đến nhiễm trùng máu hoặc lan xuống trung thất, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Cách điều trị sâu răng

Khi bạn được chẩn đoán răng bị sâu, Bác sĩ răng hàm mặt sẽ tư vấn phương án điều trị. Điều này phụ thuộc vào mức độ phá hủy răng, tủy răng đã chết chưa. Và yếu tố thẩm mỹ quan trọng lúc này là răng phía trước hay phía sau. 

Đối với lỗ sâu nhỏ

Thông thường chỉ cần lấy phần bị sâu trám lại là đủ. Những răng ở phía trước, khi bạn cười răng sẽ lộ ra, do vậy cần quan tâm yếu tố thẩm mỹ. Những răng này sẽ được trám bằng composite- vật liệu trám có màu tương đồng với màu răng. Các răng phía sau, do không nhìn thấy, có thể lựa chọn những vật liệu khác.

Đối vối lỗ sâu tới tủy

Lúc này cần một điều trị tốn kém về chi phí và thời gian hơn, đó là nội nha hay còn gọi là lấy tủy. Sau khi nội nha, răng sẽ không giữ được độ cứng chắc như răng còn sống. Do vậy Bác sĩ thông thường sẽ tư vấn cho bạn bọc răng sứ trên răng đã được nội nha.

Đối với lỗ sâu quá lớn, lúc này răng cần được nhổ đi. Tuy vậy, đối với giai đoạn sớm, khi chưa hình thành lỗ, chỉ cần bạn giữ vệ sinh răng miệng tốt mà không cần thêm bất cứ hình thức điều trị nào. Do đó, phòng ngừa và phát hiện sớm là rất quan trọng.

Các phương pháp phòng ngừa sâu răng 

Bạn có thể tự làm theo những điều này để phòng ngừa bệnh răng miệng: 

• Giữ vệ sinh răng miệng tốt: Chải răng ít nhất hai lần mỗi ngày, đặt biệt là sau khi ăn và trước khi đi ngủ. Bạn có thể lựa chọn thêm một vài biện pháp hỗ trợ như: dùng bàn chải kẽ, chỉ nha khoa, tăm nước, nước súc miệng…
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế những đồ ăn, thức uống chứa nhiều đường. Vì đây là những thực phẩm tạo môi trường tốt cho vi khuẩn phát triển. Những đồ uống có ga như Coca, Pepsi không những chứa nhiều đường mà còn có độ axit cao (độ pH nhỏ hơn 3), làm cho răng thêm suy yếu. Cần tăng cường chất lượng tổ chức cứng của răng bằng cách: người mẹ mang thai ăn uống tốt, nhất là cung cấp đủ canxi và vitamin. Trẻ em cần chống còi xương, suy dinh dưỡng vì điều này ảnh hưởng tới sự phát triển của răng. Vitamin D, tinh bột là chất vi lượng rất quan trọng để nâng cao chất lượng tổ chức cứng của răng.
• Chỉnh hình răng (niềng răng): Nếu bạn có bộ răng với nhiều răng lệch lạc, việc vệ sinh răng rất khó và ít hiệu quả. Do vậy chỉnh hình răng để có một bộ răng đều đặn là một biện pháp dự phòng tốt. 

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ

Sâu răng là bệnh khá phổ biến. Nhiều người vẫn thường lầm tưởng là chỉ có trẻ nhỏ mới là đối tượng của bệnh. Nhưng không phải như vậy. Chỉ cần bạn vệ sinh răng miệng không đúng cách thì dù bạn ở lứa tuổi nào bạn vẫn có thể mắc phải bệnh răng miệng. 

Khi bị sâu răng, bệnh nhân cần đến các phòng khám nha khoa hoặc bệnh viện răng hàm mặt uy tín để điều trị. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh không có sự chỉ định của bác sĩ. Để không gây ra bất cứ tình trạng đáng tiết nào có thể xảy ra.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Không thể bằng lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa. Nếu bạn cảm thấy có những vấn đề không ổn về răng miệng hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời nhé.

Các bài viết liên quan:

• Sâu răng nên ăn gì và không nên ăn gì ?
• TOP 5+ thuốc trị sâu răng hiệu quả nhất đang được tin dùng
• Bệnh sâu răng và một số phương pháp điều trị hiệu quả nhất

Nguồn tham khảo:  Nha khoa I-dent, Youmed, Nha khoa No.1