Thận là cơ quan nhỏ ở bụng dưới, có vai trò quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của con người. Một số thực phẩm có thể ép thận hoạt động quá mức. Trong khi những loại khác có thể làm chúng “khó chịu” thậm chí dẫn đến suy thận. Vậy Thực phẩm nào tốt cho thận? Ta nên và không nên ăn gì? Medplus sẽ giải đáp câu hỏi đó ngay sau đây.
Thực phẩm nào tốt cho thận? Ta nên và không nên ăn gì?
1. Vai trò của thận
Thận lọc các chất thải trong máu và thải chúng ra ngoài qua đường nước tiểu. Chúng cũng chịu trách nhiệm cân bằng mức chất lỏng và chất điện giải trong cơ thể. Thận thực hiện các nhiệm vụ này mà không cần sự trợ giúp bên ngoài. Một số căn bệnh, chẳng hạn như bệnh tiểu đường và cao huyết áp, có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của chúng.
Thận bị tổn thương lâu ngày có thể dẫn đến bệnh thận mãn tính (CKD). Các tác giả của một bài báo cáo năm 2016 cho biết yếu tố hàng đầu gây tử vong và tàn tật liên quan đến CKD là chế độ ăn uống. Và họ cho rằng thay đổi chế độ ăn uống cũng là điều trị bệnh.
Chế độ ăn uống tốt cho thận có thể giúp chúng hoạt động tối ưu và ngăn ngừa thiệt hại cho chúng. Tuy có một số thực phẩm bổ thận nhưng không phải loại nào cũng phù hợp với những người mắc bệnh thận. Vậy thực phẩm nào tốt cho thận? Và cách ăn nào khoa học nhất?
2. Các loại thực phẩm nào tốt cho thận?
Nước
Nước là thức uống tốt nhất đối với cơ thể. Các tế bào sử dụng nước để trao đổi chất và vận chuyển độc tố vào máu. Thận sau đó sử dụng nước để thải các độc tố này ra ngoài cơ thể qua đường nước tiểu. Bạn có thể hỗ trợ thận thực hiện chức năng này bằng cách uống nước khi nào bạn cảm thấy khát. Nếu bạn phải trả lời câu hỏi Thực phẩm nào tốt cho thận? Bạn phải khẳng định đó là nước. Tuy nhiên lượng nước người khỏe mạnh uống khác với bệnh nhân CKD. Nhưng các chuyên gia vẫn không phủ định vai trò của nó đối với thận nói riêng và cơ thể nói chung.
Cá có dầu
Cá hồi, cá ngừ, cá mòi, cá trích,… có nhiều axit béo omega-3. Chúng là nguồn bổ sung dưỡng chất tốt cho bất kỳ chế độ ăn kiêng nào. Cơ thể không thể tạo ra axit béo omega-3. Điều đó có nghĩa bạn phải nạp vào từ chế độ ăn uống. National Kidney Foundation nhấn mạnh rằng chất béo omega-3 có thể làm giảm lượng mỡ trong máu và cũng làm giảm nhẹ huyết áp. Vì cao huyết áp là một yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh thận nên việc tìm biện pháp tự nhiên để can thiệp càng tốt cho thận.
Khoai lang
Khoai lang có thành phần dinh dưỡng tương tự như khoai tây nhưng chất xơ của nó có thể bị phân hủy chậm hơn, dẫn đến nồng độ insulin (chất kiểm soát lượng đường) tăng đột biến. Nó cũng chứa vitamin và khoáng chất, chẳng hạn như kali, có thể giúp cân bằng nồng độ natri trong cơ thể và làm giảm ảnh hưởng của natri đối với thận. Tuy nhiên vì khoai lang có hàm lượng kali cao, bất kỳ ai bị CKD hoặc đang chạy thận đều nên hạn chế ăn loại củ này.
Rau có lá màu xanh đậm
Rau bina, cải xoăn và củ cải là những loại thực phẩm có chứa nhiều loại vitamin, chất xơ và khoáng chất. Nhiều loại cũng chứa các hợp chất đào thải gốc tự do (một tác nhân gây bệnh ung thư), chẳng hạn như chất chống oxy hóa. Nhưng những thực phẩm này cũng chứa nhiều kali. Vì vậy chúng có thể không phù hợp với những người đang xiết cân hoặc những người đang chạy thận nhân tạo.
Quả mọng
Dâu tây, quả việt quất và quả mâm xôi là một nguồn cấp nhiều dưỡng chất và hợp chất chống oxy hóa có ích. Chúng có thể giúp bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi bị hư hại. Chúng còn có là một nguồn bổ sung đường tốt hơn các loại trái cây khác. Vì vậy chúng có thể bảo vệ thận của bạn tốt hơn.
Táo
Một quả táo là một bữa ăn nhẹ có lợi cho sức khỏe. Vì nó có chứa một chất xơ gọi là pectin. Chất này có thể làm giảm một số yếu tố gây tổn thương thận, chẳng hạn như lượng đường trong máu và cholesterol cao. Táo cũng giúp thỏa mãn cơn thèm ngọt mà không lo tiểu đường.
3. Các thực phẩm nào gây hại cho thận?
Bạn nên tránh một số loại thực phẩm sau nếu muốn thận khỏe hoặc không bị tổn hại.
Thực phẩm giàu phốt – pho
Một nghiên cứu cho rằng có một mối tương quan giữa lượng phốt – pho và nguy cơ tổn thương thận. Tuy nhiên, không có đủ bằng chứng để chứng minh rằng phốt – pho gây ra thiệt hại này. Vì vậy nghiên cứu này chưa đi đến kết luận.
Đối với những người muốn giảm lượng phốt – pho, cần tránh ăn các thực phẩm chứa nhiều phốt – pho như:
- thịt,
- sản phẩm của sữa,
- hầu hết các loại ngũ cốc,
- cây họ đậu,
- quả hạch,
- cá.
Lưu ý
Một số loại protein có thể khiến thận mệt mỏi trong quá trình xử lý. Chúng là các loại thịt đỏ. Một nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng về việc những người ăn nhiều thịt đỏ bị suy thận nặng hơn những người ăn ít thịt đỏ. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác thực vấn đề này. Nhưng bạn cũng không nên ăn nhiều thịt đỏ.
4. Thực phẩm có ích cho bệnh nhân CKD
Ý kiến của chuyên gia
Viện nghiên cứu các vấn đề tiêu hóa, tiểu đường và thận của Mỹ, khuyên người bị suy thận ăn ít hơn 2.300 mg natri mỗi ngày. Khi bệnh CKD tiến triển, họ cần phải hạn chế lượng phốt – pho, kali. Vì các chất này có thể tích tụ nhiều trong máu, gây độc cho cơ thể và khiến bệnh tình nặng hơn. Họ nên gắng ăn những thực phẩm tốt cho sức khỏe, ít kali nhưng vẫn cung cấp cho cơ thể các dưỡng chất cần thiết. Họ cũng nên giảm lượng protein trong khẩu phần ăn của mình. Vì nếu cơ thể sử dụng protein, nó sẽ biến thành chất thải và thận phải lọc ra. Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng một chế độ ăn nhiều trái cây, rau tươi và ít protein có thể làm giảm những rủi ro này.
Bệnh nhân CKD cần gặp chuyên gia dinh dưỡng để có một thực đơn cụ thể, phù hợp với tình trạng bệnh và công việc của họ. Họ phải được tiếp cận với những nguồn thông tin xác thực để biết thực phẩm nào tốt cho thận?
Lời đáp cụ thể của chuyên gia cho câu hỏi thực phẩm nào tốt cho thận của bệnh nhân CKD?
Cải bắp
Bắp cải là một loại rau có thể có lợi cho bệnh nhân CKD. Nó chứa tương đối ít kali và chứa nhiều dưỡng chất hữu ích.
Ớt chuông đỏ
Ngoài việc rất có rất ít natri và kali, nó còn chứa các chất chống oxy hóa hữu ích, có thể bảo vệ các tế bào khỏi bị hư hại.
Tỏi
Tỏi là một gia vị tuyệt vời cho bệnh nhân CKD. Nó có thể giúp món ăn có hương thơm hấp dẫn mà không cần phải dùng muối. Nó cũng có lợi cho sức khỏe toàn diện của cơ thể.
Bông cải xanh
Loại rau này rất tốt đối với bệnh nhân CKD. Nếu được chế biến ngon lành, nó có thể thay thế gạo, khoai tây nghiền và thậm chí cả vỏ bánh pizza. Nó cũng chứa một loạt dưỡng chất mà trong đó không có nhiều natri, kali hoặc phốt – pho.
Các loại trái cây bổ sung vị ngọt cho bệnh nhân CKD
- lê,
- dâu tây,
- quả việt quất,
- quả mâm xôi,
- nho đỏ.
- quả anh đào.
Dầu ô – liu
Nó có thể là loại dầu ăn tốt nhất vì nó chứa chất béo lành mạnh. Nó có nhiều axit oleic, một loại axit béo không bão hòa có thể giúp cơ thể giảm viêm.
Lòng trắng trứng
Trứng là một loại protein dễ ăn, nhưng lòng đỏ rất giàu phốt pho. Vì vậy bệnh nhân CKD có thể ăn trứng ốp la hoặc trứng cuộn làm bằng lòng trắng trứng.
5. Thực phẩm gây hại cho bệnh nhân CKD
Đối với bệnh nhân CKD, một số loại thực phẩm có thể làm cơ thể mệt mỏi vì thận không thể chuyển hóa chúng. Nói chung các thực phẩm nào quá giàu khoáng chất như natri và kali thì bệnh nhân CKD nên tránh. Chúng bao gồm:
- khoai tây,
- thịt đỏ,
- sản phẩm của sữa,
- đồ uống có đường,
- bơ,
- chuối,
- thực phẩm đóng hộp,
- đồ lên mên,
- rượu,
- lòng đỏ trứng.
Nếu bạn muốn bảo vệ thận của mình khỏi bị tổn thương, bạn có thể hạn chế ăn những thực phẩm này.
6. Lời kết cho câu hỏi thực phẩm nào tốt cho thận?
Thận đóng vai trò quan trọng trong việc thanh lọc và bài trừ độc tố. Nhiều loại thực phẩm có thể giúp hỗ trợ chức năng thận và nâng cao sức khỏe cho chúng. Đặc biệt, bệnh nhân CKD cần tuân thủ nhiều chế độ ăn uống nghiêm ngặt khác nhau để thận của họ không bị tổn thương thêm. Việc nói chuyện với chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ chuyên khoa thận không bao giờ thừa thải hay vô nghĩa. Vì sau đó bạn sẽ biến cách chăm sóc thận của mình và khi chúng khỏe bạn cũng khỏe theo.
Xem thêm bài viết:
- 10 thực phẩm tăng cường trí nhớ CẬP NHẬT MỚI NHẤT
- 7 loại rau quả giúp ngăn ngừa ung thư TỐT NHẤT
- 6 loại thực phẩm trị mất ngủ HIỆU QUẢ NHẤT, TỰ NHIÊN NHẤT
Nguồn: Tổng hợp