Bệnh gan là các bệnh lý ở gan do di truyền hoặc nhiễm virus, uống rượu… gây ra với biểu hiện đặc trưng là sự tổn thương ở các tế bào gan. Theo thời gian, tổn thương tạo thành các dải xơ (sẹo), dẫn đến suy gan, đe dọa tính mạng người bệnh. Hãy cùng Medplus xem qua bài viết dưới đây để biết các nguy cơ của bệnh gan nhé!
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các loại bệnh khác:
1. Các nguyên nhân khác của bệnh gan
- Lạm dụng rượu có thể dẫn đến xơ gan. Vậy bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và các trường hợp viêm gan B, C lâu năm có được không.
- Thuốc quá liều. Dùng quá nhiều acetaminophen hoặc các loại thuốc khác có thể gây hại cho gan của bạn. Đảm bảo bạn làm theo hướng dẫn dùng thuốc trên nhãn và lưu ý rằng acetaminophen có thể có trong nhiều loại thuốc bạn dùng.
- Nonalcoholic bệnh gan nhiễm mỡ (NAFLD) là khi có quá nhiều chất béo đã xây dựng bên trong gan của bạn. Chất béo dư thừa có thể làm viêm gan của bạn. Một loại NAFLD là viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH). Nó có nghĩa là bạn bị viêm và tổn thương tế bào trong gan, cũng như chất béo. Nó có thể gây sẹo cho gan của bạn và dẫn đến các rối loạn khác, như xơ gan.
Các biến chứng của bệnh gan bao gồm:
- Suy gan cấp tính . Điều này xảy ra khi bạn không bị bệnh gan dài hạn nhưng gan của bạn ngừng hoạt động trong một thời gian rất ngắn – vài ngày hoặc vài tuần. Điều đó có thể xảy ra do dùng quá liều acetaminophen, nhiễm trùng hoặc do thuốc kê đơn.
- Xơ gan là một sự tích tụ của các vết sẹo trong gan của bạn. Càng nhiều sẹo thay thế các bộ phận khỏe mạnh của gan, gan của bạn càng khó thực hiện công việc của mình. Theo thời gian, nó có thể không hoạt động như bình thường.
2. Các nguy cơ dẫn đến bệnh gan
2.1. Mệt mỏi
Mệt mỏi và kiệt sức thường được cho là dấu hiệu liên quan đến các vấn đề về gan. Khi gan không khỏe mạnh, việc loại bỏ các độc tố trong máu sẽ không được hiệu quả. Một trong các phương pháp hay được các bác sĩ ở Anh thực hiện để xác định xem sự mệt mỏi này có phải do gan bị bệnh gây ra hay không, đó là phương pháp “Fatigue Impact Scale”. Nó đánh giá tác động gây mệt mỏi của những hoạt động thể chất và tinh thần. Thường được sử dụng để đánh giá mức độ hồi phục của gan khi điều trị.
2.2. Buồn nôn và chán ăn
Bạn có thể cảm thấy buồn nôn và chán ăn hoặc mất cảm giác ngon miệng khi ăn. Đây cũng có thể là dấu hiệu của bệnh khác, nhưng nó có liên quan đến việc sản xuất và bài tiết mật của gan. Mật giúp nhũ hóa và cắt nhỏ lipid (chất béo) giúp cho chúng có thể được tiêu hóa. Khi gan gặp sự cố, cảm giác buồn nôn và chán ăn là một trong những dấu hiệu cảnh báo.
2.3. Bối rối và mất phương hướng
Như đã nói ở trên, một trong những chức năng quan trọng nhất của bệnh gan là thanh lọc các chất độc ra khỏi máu. Ví dụ khi chúng ta uống thuốc, bệnh gan có thể chuyển hóa chúng thành chất vô hại và loại bỏ chúng. Ngoài ra khi chúng ta ăn các chất đạm (protid), quá trình tiêu hóa sẽ tạo ra chất amoniac gây độc, gan sẽ chuyển hóa và làm cho chúng trở nên vô hại. Tuy nhiên, khi gan hoạt động không tốt, các chất độc sẽ tích tụ và thậm chí gây ra các vấn đề cho não. Tình trạng này còn được gọi là bệnh não gan (Hepatic Encephalopathy). Người bệnh gan sẽ hay nhầm lẫn và mất phương hướng.
2.4. Nước tiểu đậm màu hơn
Nước tiểu sẫm màu hơn có thể là do bạn uống thuốc gì đó gây nên, hoặc đơn giản có thể chỉ do bạn uống không đủ lượng nước hàng ngày. Nhưng khi tự dưng thấy màu nước tiểu đậm hơn nhiều so với bình thường và nhất là bạn thấy phân có màu trắng, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang bị bệnh gan. Trong trường hợp này, bạn cần phải khẩn trương đến bệnh viện để được chữa trị khẩn cấp, vì có thể chức năng gan của bạn đă bị suy giảm nghiêm trọng.
2.5. Vàng da
Một dấu hiệu cảnh báo cổ điển cho bệnh gan là vàng da và lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng. Vàng da, vàng mắt là dấu hiệu đặc hiệu của bệnh gan, do gan không chuyển hóa và thanh thải được sắc tố mật có tên là bilirubin.
Khi chức năng gan bình thường thì lượng bilirubin tự do trong máu sẽ được gan chuyển hóa thành dạng kết hợp và thải trừ ra ngoài, khi chức năng gan suy giảm, lượng bilirubin tự do dư thừa nhiều trong máu, gây nên tình trạng vàng da, vàng mắt này.
2.6. U nang ở gan
Thật may mắn vì thông thường, điều này không phải là tình trạng nghiêm trọng. Vấn đề này phát sinh khi gan bị bệnh mà có một số tế bào tăng sản xuất và tiết chất lỏng tạo thành túi nước như u nang. Sẽ không có dấu hiệu cảnh báo nào cho đến khi các u nang phát triển to và có thể gây đau đớn và khó chịu.
Phải thường xuyên đi kiểm tra chụp chiếu, siêu âm và làm các xét nghiệm khác để xác định tình trạng bệnh.
2.7. Phù do xơ gan
Điều này có thể xảy ra khi bạn bị viêm gan C hoặc biến chứng của bệnh viêm gan do rượu (ARLD) ở các nước phát triển. Vấn đề nghiêm trọng là bị suy giảm mạnh chức năng gan, các tổ chức gan bị xơ hóa, chai lại và sẹo. Chân và bàn chân bị phù do ứ nước, bàn tay bàn chân bị ngứa, dễ bị bầm tím, gan trở nên rất nhạy cảm khi va chạm.
2.8. Chế độ ăn khiến gan nhiễm mỡ
Bệnh này không phải do uống quá nhiều rượu, thuật ngữ y học gọi là NAFLD (bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu). Nó có thể bị gây nên bởi chế độ ăn không lành mạnh, có quá nhiều chất béo dư thừa trong gan. Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến xơ gan, suy gan, đau tim và đột quỵ.
Dấu hiệu ban đầu có thể là cảm giác khó chịu và đau tức hạ sườn phải, nhưng đôi khi triệu chứng không rõ ràng.
Điều trị bệnh này thường là ngủ đủ giấc, vì nhiều nghiên cứu cho thấy bất thường hoặc thiếu ngủ gây ảnh hưởng lớn đến chức năng gan. Thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn hợp lý và tập thể dục thường xuyên là rất cần thiết.
3. Cách phòng ngừa bệnh gan
- Thực hiện ăn chín uống sôi.
- Không sử dụng chung kim tiêm, dao cạo, đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng…
- Sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ.
- Tiêm ngừa vaccine (viêm gan siêu vi A và B) đầy đủ theo lịch tiêm chủng hoặc theo chỉ định của Bác sĩ.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị theo phác đồ nếu có bệnh.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng, lối sống lành mạnh, nghỉ ngơi hợp lý.
- Tham vấn ý kiến Bác sĩ trước khi sử dụng các loại thuốc giảm đau, kháng sinh. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống, kết hợp các loại thuốc Đông Tây Y.
- Duy trì cân nặng luôn ổn định, tránh béo phì.
- Hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích.
- Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để nâng cao sức đề kháng, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Nguồn tham khảo:
- Liver Diseases: What You Should Know
- Tổng hợp