Thiếu men G6PD ở trẻ nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời dễ gây ra tình trạng dị ứng, sốt cao… Lâu dài dẫn đến vàng da và bại não. Chính vì cha mẹ cần nên thận trọng trong giai đoạn đầu đời của bé. Hãy cùng, Medplus tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các loại bệnh khác:
1. Thiếu Men G6PD Là Gì?
Men G6PD có tên đầy đủ là Glucose-6-phosphate Dehydrogenase. Đối với cơ thể người bình thường, men G6DP sẽ được sản sinh ra trong mọi tế bào, tham gia vào phản ứng chuyển hoá của tế bào, giúp cho màng tế bào hồng cầu được bền vững chống lại các tác nhân gây bệnh do stress oxy hóa.
Nhưng khi thiếu men G6PD sẽ khiến quá trình chuyển hoá bị ngưng trệ, hồng cầu trở nên nhạy cảm và dễ vỡ là tác nhân gây ra những tổn thương cho cơ thể, về lâu dài ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường ở trẻ.
2. Dấu Hiệu Khi Trẻ Thiếu Men G6PD
Thiếu men G6PD ở trẻ rất khó nhận biết vì không có triệu chứng rõ ràng. Trẻ chỉ biểu hiện bệnh cho đến khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh từ các nguồn cung cấp khác nhau như: Thức ăn, dùng thuốc hoặc thông qua nguồn sữa mẹ chứa chất oxy hóa cao.
Tuỳ theo mức độ thiếu hụt men G6PD của cơ thể sẽ có những phản ứng khác nhau, thông thường sẽ gây nên những biểu hiện như:
- Gây ra bệnh vàng da, có thể kiểm tra bằng cách quan sát màu da của trẻ ở nơi có ánh sáng khoảng 1-2 ngày sau sinh. Nhưng đối với trẻ bị thiếu men G6PD nặng thường có biểu hiện vàng da ngay khi chào đời.
- Bé có biểu hiện bất thường như: Bú yếu, quấy khóc, sốt cao, khó thở, mạch đập nhanh, nôn ói, nước tiểu có màu đậm…
Khi bé có dấu hiệu trên có thể bé đã mắc phải bệnh thiếu men G6PD, lúc này sẽ gây nên những biến chứng nguy hiểm cho cơ thể trẻ nếu cha mẹ nhầm lẫn với các bệnh thông thường. Chính vì thế, để hạn chế nguy cơ phát hiện muộn gây những hậu quả nghiêm trọng, cha mẹ nên phòng ngừa bằng cách làm sàng lọc sơ sinh thông qua lấy máu gót chân ở trẻ trong vòng 48h sau sinh để làm xét nghiệm kiểm soát bệnh.
3. Xét Nghiệm Kiểm Soát Thiếu Men G6PD Ở Trẻ
Hiện nay vẫn chưa có phương pháp nào trị dứt điểm hoàn toàn bệnh thiếu men G6PD ở trẻ. Chính vì thế biện pháp tốt nhất chính là thông qua sàng lọc để phát hiện kịp thời, xem xét sự thiếu hụt men G6PD ở trẻ đang ở mức độ nào và có cách phòng ngừa và ngăn chặn hậu quả do của tác nhân gây bệnh.
Vì đây là bệnh mang tính chất di truyền nên nếu cha mẹ mang gen bệnh trong người nhất định không nên chủ quan, cần làm xét nghiệm trước và sau sinh một cách kỹ lưỡng để tránh làm ảnh hưởng nặng nề đến trẻ.
Khi cha mẹ có cách phòng ngừa tốt, chăm sóc bé đúng cách trong giai đoạn đầu đời cực kỳ quan trọng sẽ giúp trẻ an toàn và phát triển khoẻ mạnh như những trẻ đồng trang lứa.
4. Cần Làm Gì Khi Trẻ Thiếu Men G6PD
Khi trẻ bị thiếu men G6PD việc cần thiết nhất chính là tránh xa các yếu tố khiến cho bệnh khởi phát. Nhiều bậc cha mẹ thường lo lắng quá mức và không biết cách chăm sóc như thế nào là phù hợp.
Thực tế tuỳ theo mức độ thiếu men G6PD ở trẻ cao hay thấp mà cha mẹ có cách chăm sóc và kiêng cữ đúng cách, hạn chế hay loại bỏ hoàn toàn tác nhân chứa oxy hoá từ thực phẩm và thuốc. Dựa vào kết quả xét nghiệm, cha mẹ có thể tham vấn ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa để có chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất với thể trạng từng bé.
Nhiễm trùng cũng là một tác nhân khiến bệnh khởi phát, vì thế cha mẹ cần cho bé tiêm phòng vacxin đầy đủ như virus viêm gan A, virus viêm gan B.
Khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn cấp tính, hồng cầu bị vỡ thì truyền máu cũng là một phương pháp cấp thiết để điều trị bệnh là giảm nhẹ triệu chứng do thiếu hụt men G6PD gây ra. Do tế bào hồng cầu của người hiến máu sẽ tồn tại lâu hơn giúp cơ thể được cung cấp đủ oxy cho mọi hoạt động sống diễn ra bình thường. Nếu tình hình bệnh chuyển biến nặng hơn các bác sĩ sẽ tiến hành phương pháp lọc máu cho bệnh nhân.
5. Một số lưu ý bậc phụ huynh có thể tham khảo như sau:
- Tránh xa các loại thuốc có thể gây ra tán huyết cho bé, thông thường thuộc các nhóm thuốc tẩy giun có chứa Niridazole, Stibophen,thuốc kháng sinh chứa Nitrofuran, Chloramphenicol, thuốc trị sốt rét chứa mepacrine, sử dụng thuốc có Vitamin K…
- Khi trẻ bị bệnh hoặc sốt cao nếu cha mẹ không rành về thuốc không nên tùy tiện sử dụng, cách tốt nhất là đưa bé đến bệnh viện và nói rõ tình trạng bệnh thiếu men G6PD để được bác sĩ chuyên khoa điều trị đúng cách.
- Tuyệt đối không được sử dụng long não (băng phiến) trong nhà, để những nơi trẻ dễ tiếp xúc như tủ quần áo, phòng ngủ, trên giường…
- Không nên sử dụng các loại thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ đặc biệt là các thuốc bổ trợ khác bên cạnh thuốc tây như thuốc đông y, thuốc nam, các loại dược liệu phơi khô…
- Đậu Fava hay còn gọi là đậu tằm là tác nhân gây oxy hoá mạnh không được sử dụng cho trẻ thiếu men G6PD.
- Bên cạnh đó cần hết sức lưu ý khi sử dụng các loại họ đậu và sản phẩm từ đậu như: Đậu nành, đậu đen, đậu đỏ, đậu hà lan, đậu đũa…
- Các thực phẩm chứa Sulfite là chất chứa oxi hoá cũng nên hạn chế như: Rau diếp cá, khoai tây chiên, sốt cà chua đóng hộp…
- Không chỉ tránh xa những loại thực phẩm chứa chất oxy hóa cao cho người mắc bệnh thiếu men G6PD mà cả đối với mẹ sau sinh nuôi con bằng sữa mẹ cũng nên lưu ý để không sử dụng các loại thực phẩm này. Vì thông qua nguồn sữa mẹ cũng sẽ gây nên những ảnh hưởng trực tiếp đối với cơ thể của trẻ.
Như vậy thiếu men G6PD ở trẻ là một bệnh nếu cha mẹ hiểu rõ và tránh các tác nhân khởi phát bệnh sẽ giúp trẻ có một cuộc sống bình thường và phát triển khoẻ mạnh. Để làm được điều này cha mẹ cần nên lưu tâm đến những biểu hiện của trẻ và cách tốt nhất là làm sàng lọc trẻ sơ sinh để chủ động trước bệnh thiếu men G6PD.
Nguồn tham khảo: