Não úng thủy là sự tích tụ chất lỏng trong các khoang sâu (não thất) của não. Chất lỏng dư thừa làm tăng kích thước của tâm thất và gây áp lực lên não. Hãy cùng, Medplus tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các loại bệnh khác:
1. Não úng thủy là bệnh gì?
Não úng thủy là sự tích tụ chất lỏng trong các khoang sâu (não thất) của não. Chất lỏng dư thừa làm tăng kích thước của tâm thất và gây áp lực lên não.
Dịch não tủy nói chung chảy qua não thất và bao phủ não và cột sống. Tuy nhiên, áp lực của quá nhiều dịch não tủy xảy ra do não úng thủy có thể làm tổn thương các mô não và dẫn đến một loạt các suy giảm chức năng não.
Não úng thủy có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng nó thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và người lớn từ 60 tuổi trở lên. Phẫu thuật điều trị não úng thủy có thể khôi phục lượng dịch não tủy trong não và giữ cho chúng bình thường. Nói chung, cần có nhiều liệu pháp khác nhau để kiểm soát các triệu chứng hoặc suy giảm chức năng do não úng thủy gây ra.
2. Triệu chứng của bệnh não úng thủy
Các dấu hiệu và triệu chứng của não úng thủy thay đổi ở một mức độ nào đó tùy thuộc vào độ tuổi khởi phát.
2.1. Trẻ em
Một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến nhất của não úng thủy ở trẻ sơ sinh là:
Thay đổi đầu
- Đầu to bất thường
- Tăng kích thước đầu nhanh chóng
- Một điểm mềm sưng hoặc căng (thóp) trên đỉnh đầu
Các dấu hiệu và triệu chứng thực thể
- Nôn mửa
- Buồn ngủ
- Cáu gắt
- Ăn kiêng
- Co giật
- Mắt nhìn xuống (trong hoàng hôn)
- Thiếu trương lực cơ và sức mạnh
- Phản ứng kém khi chạm vào
- Tăng trưởng kém
2.2. Trẻ nhỏ và trẻ lớn hơn
Ở trẻ nhỏ và trẻ lớn hơn, một số dấu hiệu và triệu chứng như sau:
Các dấu hiệu và triệu chứng thực thể
- Đau đầu
- Nhìn mờ hoặc nhìn đôi
- Mắt nhìn xuống (trong hoàng hôn)
- Đầu trẻ nhỏ to ra bất thường
- Buồn ngủ hoặc hôn mê
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Thiếu sự cân bằng
- Thiếu sự phối hợp
- Chán ăn
- Co giật
- Tiểu không tự chủ
Thay đổi hành vi và nhận thức
- Cáu gắt
- Thay đổi tính cách
- Suy giảm thành tích ở trường
- Chậm trễ hoặc gặp vấn đề với các kỹ năng đã học trước đây, chẳng hạn như đi bộ hoặc nói
2.3. Người lớn trẻ và trung niên
Một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến ở nhóm tuổi này là:
- Đau đầu
- Hôn mê
- Mất phối hợp hoặc thăng bằng
- Mất kiểm soát bàng quang hoặc thường xuyên phải đi tiểu
- Thay đổi tầm nhìn
- Suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung và các khả năng tư duy khác có thể ảnh hưởng đến hiệu quả công việc
2.4. Người cao tuổi
Một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến nhất của não úng thủy là:
- Mất kiểm soát bàng quang hoặc thường xuyên phải đi tiểu
- Mất trí nhớ
- Mất dần khả năng suy nghĩ hoặc lý luận khác
- Đi lại khó khăn, thường được mô tả là đi lại hoặc cảm giác bàn chân bị kẹt
- Khả năng phối hợp hoặc cân bằng kém
3. Nguyên nhân gây ra bệnh não úng thủy
Não úng thủy là do sự mất cân bằng giữa lượng dịch não tủy được tạo ra và lượng được hấp thụ vào máu.
Dịch não tủy được sản xuất bởi các mô lót các tâm thất của não. Nó chảy qua tâm thất thông qua các kênh liên kết với nhau. Chất lỏng cuối cùng chảy qua các không gian bao quanh não và tủy sống. Nó được hấp thụ chủ yếu bởi các mạch máu trong các mô gần đáy não.
Dịch não tủy đóng một vai trò quan trọng trong chức năng não:
- Bằng cách giữ nó ở trạng thái lơ lửng, nó cho phép bộ não tương đối nặng trôi nổi trong hộp sọ
- Đệm não để ngăn ngừa chấn thương
- Loại bỏ chất thải từ quá trình trao đổi chất của não
- Dòng chảy qua lại giữa khoang não và cột sống để duy trì áp suất không đổi trong não để bù đắp cho những thay đổi trong huyết áp của não
Quá nhiều dịch não tủy trong não thất xảy ra vì một trong những lý do sau:
- Sự tắc nghẽn. Vấn đề phổ biến nhất là tắc nghẽn một phần dòng chảy bình thường của dịch não tủy, từ tâm thất này sang tâm thất khác hoặc từ tâm thất đến các không gian khác xung quanh não.
- Hấp thụ kém. Vấn đề với các cơ chế cho phép các mạch máu hấp thụ dịch não tủy ít phổ biến hơn. Thông thường điều này liên quan đến tình trạng viêm các mô não do bệnh tật hoặc chấn thương.
- Sản xuất quá mức. Hiếm khi, dịch não tủy được sản xuất với tốc độ lớn hơn tốc độ hấp thu.
4. Các yếu tố rủi ro của não úng thủy
Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác của não úng thủy vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên, các vấn đề sức khỏe hoặc phát triển khác nhau có thể góp phần gây ra hoặc kích hoạt não úng thủy.
4.1. Mới sinh ra
Não úng thủy xuất hiện khi sinh (bẩm sinh) hoặc ngay sau khi sinh có thể xảy ra do bất kỳ yếu tố nào sau đây:
- Sự phát triển bất thường của hệ thần kinh trung ương có thể cản trở dòng chảy của dịch não tủy
- Chảy máu trong tâm thất, một biến chứng có thể xảy ra của chuyển dạ sinh non
- Nhiễm trùng trong tử cung khi mang thai, chẳng hạn như rubella hoặc giang mai, có thể gây viêm trong các mô não của thai nhi
4.2. Các yếu tố khác gây ra bệnh
Các yếu tố khác có thể gây ra não úng thủy ở mọi nhóm tuổi bao gồm:
- Chấn thương hoặc khối u trong não hoặc tủy sống
- Nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương, chẳng hạn như viêm màng não do vi khuẩn hoặc quai bị
- Chảy máu não do đột quỵ hoặc chấn thương đầu
- Các chấn thương sọ não khác
Nguồn tham khảo: