Nhiều bạn đang sử dụng các sản phẩm chăm sóc da gặp tình trạng nổi mụn. Vậy đây chính là cơ chế “đẩy nhân mụn” (hay còn gọi là purging) hay do làn da bạn đang bị kích ứng mỹ phẩm (breakout)?
Hãy cùng MedPlus tìm hiểu về cách phân biệt giữa làn da bị purging và breakout, để từ đó tìm hiểu về cách chăm sóc làn da mụn để mau lành nhé!
Khi dùng các sản phẩm chăm sóc da, bạn nhận thấy làn da nổi các nốt mụn nhưng không rõ nguyên nhân là gì? Hiểu được tình trạng làn da mà bạn đang gặp phải sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn để chăm sóc cho làn da được hiệu quả.
Purging là gì?
Purging (hay còn gọi là “giai đoạn đẩy mụn”) đề cập đến giai đoạn tăng tốc độ luân chuyển tế bào da, giúp loại bỏ tế bào da chết nhanh hơn mức bình thường. Từ đó, để lộ các tế bào da non bên dưới và đem lại cho bạn làn da trẻ trung hơn.
Tuy nhiên trước khi các tế bào da mới khỏe mạnh được hình thành thì các bã nhờn dư thừa, vảy da và các chất tích tụ bên dưới phải trồi lên khỏi bề mặt da. Khi các lớp bề mặt da bong ra nhanh hơn, làn da chúng ta sẽ đẩy nhanh quá trình phục hồi để loại bỏ tất cả cặn bã ra khỏi bề mặt.
Cụ thể, các thành phần trong sản phẩm có cơ chế đẩy mụn giúp tẩy da chết, từ đó kích thích sản sinh các tế bào da mới. Điều này thường xảy ra là do mụn trứng cá đã hình thành dưới bề mặt da từ lâu, đôi khi phải mất đến vài tuần để bạn nhận thấy sự hiện diện của chúng. Tuy nhiên nhờ quá trình tăng tốc đẩy mụn này mà các loại mụn khác nhau dần nhanh “chín” hơn và được loại bỏ 1 cách dễ dàng.
Do cơ địa da của mỗi người người khác nhau, nên bạn có thể bị đẩy mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn sẩn, mụn mủ, mụn nang,.. hoặc thậm chí là các nốt mụn nhỏ mà mắt thường không nhìn thấy được (microcomedones) “trồi” lên khỏi da bạn. Đôi khi còn đi kèm theo đó là tình trạng da khô và bong tróc da.
Nguyên nhân da bị purging
Làn da của bạn có thể phản ứng với các sản phẩm chứa retinoids và các loại axit dưỡng da khác (AHA/BHA). Quá trình đẩy mụn da có thể xảy ra khi gặp 1 số hoạt chất chăm sóc da nhất định. Đầu tiên thường thấy là các sản phẩm chăm sóc da “họ” nhà retinoids, bắt đầu từ retinol (đơn thuốc phổ biến cho làn da bị mụn trứng cá và lão hóa) cho đến tretinoin ở dạng bôi và thuốc uống isotretinoin.
Lấy ví dụ minh họa về 1 trường hợp da bị purging do sử dụng tretinoin. Mặc dù bạn sẽ không thể tìm thấy thuật ngữ “purging” được sử dụng trong các tạp chí khoa học. Thay vào đó, họ sẽ thường dùng các mô tả như “đợt cấp của tổn thương viêm khi bắt đầu điều trị” hoặc “bùng phát ban đầu của các tổn thương do mụn trứng cá”.
Tiếp theo, bạn cũng có thể gặp hiện tượng làn da bị purging do sử dụng các sản phẩm tẩy da chết như AHA, BHA. Một số các liệu pháp chăm sóc da mặt cũng có chứa thành phần hóa học gây ra phản ứng này. Đây chỉ là phản ứng của làn da đối với việc tẩy da chết cấp tốc.
Thời gian purging da kéo dài bao lâu?
Trung bình, 1 quá trình đẩy mụn cho da thường mất khoảng 28 ngày cho đến khi da lành hẳn và sạch mụn. Tuy tình trạng đẩy mụn không hề mấy dễ chịu cho những ai đang phải trải qua, nhưng bạn hãy kiên trì đợi 28 ngày để cảm nhận sự thay đổi hoàn toàn khác biệt trên làn da bạn.
Vì quá trình purging xảy ra khi 1 hoạt chất tham gia đẩy nhanh tốc độ thay da, nên bạn chỉ cần vượt qua giai đoạn “tồi tệ” này trước khi nhận thấy sự thay đổi trên làn da.
Làn da của mỗi người là duy nhất, do đó thời gian đẩy mụn ở mỗi người là khác nhau. Nhìn chung, các bác sĩ da liễu cho rằng quá trình purging sẽ kết thúc trong vòng từ 4-6 tuần kể từ khi thực hiện chế độ chăm sóc da này. Nếu quá trình kéo dài hơn 6 tuần thì hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh lại liều lượng và tần suất sử dụng.
Hướng dẫn cách phân biệt da bị breakout và purging
Có những sự khác biệt nhất định về việc làn da đẩy mụn do cơ chế của sản phẩm hoặc bạn đang gặp vấn đề dị ứng mỹ phẩm. Hãy cùng nhìn vào bảng dưới đây để phân biệt giữa làn da bị purging vs breakout:
| Purging | Breakout |
| Tình trạng này xảy ra ở nơi mà thường xuyên da bạn bị nổi mụn | Thường xảy ra ở các khu vực da mà trước đây bạn không bị nổi mụn |
| Các loại mụn “trồi lên” sẽ mau chóng biến mất từ 4-6 tuần, đem lại cho bạn làn da khỏe đẹp | Da bị breakout cần từ 8-10 ngày để mụn bắt đầu xuất hiện và thu nhỏ kích thước |
| Da có biểu hiện ngứa nhẹ ở các nốt mụn đang lên cồi | Vùng da kích ứng sẽ đi kèm theo triệu chứng nóng rát, ngứa da và rất nhạy cảm |
Breakout (hay còn gọi là “đẩy mụn không kiểm soát”) là hiện tượng kích ứng da do sử dụng các sản phẩm không tương thích cho da. Khi bị breakout, da sẽ có biểu hiện mụn viêm, mụn mủ xuất hiện nhiều hơn, da đỏ, bong vảy, sờ nóng, nhạy cảm khi tiếp xúc với ánh sáng. Từ đó khiến làn da trở nên dễ mẫn cảm.
Trước hết, điểm đầu tiên để nhận biết là nếu bạn bị nổi mụn kèo theo tình trạng da khô ở 1 vùng da mà bạn thường không có mụn trước đây, thì có thể là phản ứng dị ứng của làn da đối với sản phẩm mà bạn đang sử dụng.
Khác với breakout, purging thường xảy ra ở các khu vực da mà bạn thường xuyên bị mụn. Nói cách khác, nếu bạn hay bị mụn nang ở đường viền hàm, hoặc bị bong vảy da dưới 2 bên cánh mũi thì quá trình purging sẽ đẩy nhanh tiến độ thay da chết đến mức tối đa.
Tuy nhiên, vẫn có lợi ích từ quá trình purging đó chính là các loại mụn này sẽ mau “trồi” nhân mụn và chữa lành nhanh hơn so với mụn thông thường.
Cách giải quyết khi làn da bị purging
Điều bạn cần làm là nên tuân thủ thói quen chăm sóc da dịu nhẹ để tránh làm tình trạng da thêm viêm nhiễm. Để thực hiện được điều này không khó, bạn nên:
- Ưu tiên sử dụng sữa rửa mặt không chứa sulfate hoặc pH 5.5, kem dưỡng ẩm lành tính chứa B5 hoặc Hyaluronic Acid và luôn bôi kem chống nắng vào ban ngày.
- Không sử dụng các sản phẩm chứa cồn trong mỹ phẩm, hương liệu, chất tạo mùi…
- Dùng các sản phẩm trị mụn thâm chứa vitamin C để hạn chế sẹo mụn
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh sẽ giúp đẩy nhanh quá trình purging cho da.
Nhiều bạn thường tỏ ra lo lắng khi làn da liên tục bị đẩy mụn không ngừng, tuy nhiên bạn hãy yên tâm vì đây chỉ là cơ chế purging hoàn toàn bình thường. Do đó, bạn hãy nên để các sản phẩm phát huy hết công dụng của nó trước khi quyết định ngưng sử dụng hẳn. Hãy luôn kiên trì “vượt qua” giai đoạn tồi tệ trước khi sở hữu làn da sạch mụn và mịn màng.
Cách giải quyết khi làn da bị breakout
Khi da bị breakout do sử dụng mỹ phẩm không phù hợp, làn da bạn sẽ trở nên mỏng yếu và nhạy cảm hơn rất nhiều. Do đó, điều quan trọng là bạn cần bảo vệ da thật kỹ như sau:
- Lập tức ngừng sử dụng sản phẩm gây kích ứng da càng sớm càng tốt
- Lựa chọn các sản phẩm làm sạch da, dưỡng ẩm và chống nắng chứa các thành phần lành tính (Tốt nhất là trong giai đoạn này bạn nên “tối giản” các bước chăm sóc da để tránh cho da bị “quá tải”)
Tần suất dùng các sản phẩm chăm sóc da để đẩy mụn an toàn
Nếu bạn đang cân nhắc sử dụng retinol, các loại axit chăm sóc da nhưng không muốn bị đẩy mụn một cách bùng phát, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu tình trạng này.
Ví dụ trong tuần đầu tiên, bạn hãy thoa retinoid 2 lần/tuần, sau đó tiếp tục tăng tần suất thành 3 lần/tuần cho đến khi bạn sử dụng sản phẩm hằng ngày hoặc cách ngày (tùy thuộc vào mức độ nhạy cảm của làn da).
Tương tự, bạn có thể thực hiện quy trình này với các loại axit tẩy tế bào chết khoảng 1 lần/tuần và tối đa không được vượt quá 2-3 lần/tuần (vì có thể tẩy da chết quá mức)
Lời khuyên chăm sóc cho làn da mụn trong quá trình phục hồi
- Đừng nặn mụn khi thấy nhân mụn trên da vì điều này chỉ kéo dài thời gian “đẩy mụn” cho da, thậm chí có thể để lại sẹo mụn vĩnh viễn. Thay vào đó, tốt nhất bạn hãy để cồi mụn “rụng” một cách tự nhiên.
- Không đưa tay sờ lên mặt thường xuyên vì có thể khiến da bị viêm nhiễm, lan rộng vùng da bị mụn.
- Không sử dụng các sản phẩm có tính khô da quá mức (chẳng hạn như các sản phẩm tẩy da chết axit salicylic và benzoyl peroxide…). Vì đây cũng là đang trong giai đoạn luân chuyển tế bào, nên bất kỳ sự kích thích nào lên làn da cũng sẽ khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.
- Ngừng hẳn makeup để hạn chế sự bí bách cho làn da, giúp da thông thoáng và mau được phục hồi.
Bài viết trên đây đã giúp bạn phân biệt tình trạng da bị break out và purging có điểm gì khác nhau. Tuy quá trình đẩy mụn có thể đem lại cho bạn nhiều sự phiền toái, khó chịu, nhưng sẽ rất đáng để chờ đợi sau 1 khoảng thời gian để làn da được hoàn toàn đổi mới và sạch mụn trở lại.
Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết này của chúng tôi. Đừng quên ghé thăm songkhoe.medplus.vn hàng ngày để cập nhật thêm những thông tin mới nhất bạn nhé.
Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn: The role of inflammation in the pathology of acne
Skincare Bootcamp: The Evolving Role of Skincare
Mời bạn đọc tham khảo thêm các bài viết mới nhất: