Phình động mạch chủ nguy hiểm như thế nào? Nguyên nhân gây ra bệnh?

Biến chứng nguy hiểm nhất của phình động mạch chủ là vỡ mạch tại vị trí phình. Biến chứng này xảy ra có thể gây tử vong cho bệnh nhân do tình trạng mất máu cấp với các biểu hiện đau tức ngực, khó thở nhiều, da xanh nhợt, tụt huyết áp. Nguyên nhân được tìm ra có thể liên quan đến chấn thương, huyết áp cao không kiểm soát.

• Tắc động mạch ngoại vi cấp tính: Do tác động của dòng chảy hay ngoại lực, huyết khối trong lòng mạch có thể bong ra, lưu lạc đến mạch ngoại vi gây ra thiếu máu tại các chi, các tạng. Biến chứng này hiếm gặp nhưng nếu gặp sẽ để lại hậu quả nặng nề.
• Phình động mạch chủ dọa vỡ: Đau tại vùng có túi phồng là dấu hiệu cảnh báo động mạch chủ sắp vỡ. Đây là một cấp cứu ngoại khoa hoặc can thiệp. Các thăm dò chức năng cận lâm sàng như CT và siêu âm có thể giúp chẩn đoán và điều trị bệnh.
• Tách thành động mạch chủ: là một biến chứng nặng nề, điều trị phức tạp, chẩn đoán xác định bằng chụp CT động mạch chủ.
• Viêm quanh khối phồng: Gây đau âm ỉ, có thể rò rỉ vào các tạng xung quanh (ống tiêu hóa, phổi).

2. Nguyên nhân gây ra phình động mạch chủ

Phình động mạch chủ có thể phát triển khi các thành của động mạch chủ trở nên yếu. Điều này có thể xảy ra theo thời gian do các bệnh và tình trạng có xu hướng ảnh hưởng đến tất cả các mạch máu của cơ thể, không chỉ động mạch chủ.

Sự suy yếu của động mạch chủ gây phồng lên dẫn đến dễ bị vỡ hoặc đông máu. Áp lực vật lý của túi phình lên các cơ quan lân cận có thể tạo ra một số triệu chứng có thể phát hiện được, trong khi mất máu do vỡ túi phình gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn và đe dọa tính mạng.

Các yếu tố rủi ro hàng đầu

• Cho đến nay, hút thuốc là yếu tố nguy cơ chính gây ra chứng phình động mạch chủ . Những người hút thuốc lá có tỷ lệ mắc bệnh phình động mạch chủ tăng gấp lần so với những người không hút thuốc.
• Lão hóa (Chứng phình động mạch chủ hiếm gặp ở những người dưới 60 tuổi.)
• Giới tính nam (Phình động mạch chủ xảy ra ở nam giới nhiều hơn nữ giới.)
• Huyết áp cao (hoặc tăng huyết áp ) trong thời gian dài, đặc biệt nếu không được điều trị, có thể làm tăng nguy cơ hình thành chứng phình động mạch.
• Làm cứng động mạch, hoặc xơ vữa động mạch , xảy ra do cholesterol cao và tăng huyết áp, có thể dẫn đến chứng phình động mạch chủ bằng cách làm cho các thành động mạch không đều và dễ bị suy yếu.
• Tiền sử gia đình bị phình động mạch chủ là một yếu tố nguy cơ quan trọng.
• Một số bệnh di truyền có thể làm tăng nguy cơ bị phình động mạch chủ, do sự suy yếu của các mạch máu gây ra bởi những tình trạng này. Hội chứng Marfan, hội chứng Ehlers-Danlos, viêm động mạch Takayasu, van động mạch chủ hai lá, hội chứng Loeys-Dietz, chứng phình động mạch chủ ngực gia đình và bệnh thận đa nang đều làm tăng nguy cơ mắc chứng phình động mạch chủ.
• Chấn thương ở bụng hoặc ngực có thể gây ra chứng phình động mạch chủ phát triển hoặc vỡ.

3. Chẩn đoán phình động mạch chủ

Các triệu chứng ban đầu của chứng phình động mạch chủ thường do vỡ – và vỡ có thể gây tử vong. Nếu bạn bị phình động mạch chủ, kết quả của bạn sẽ tốt hơn nhiều nếu chứng phình động mạch được chẩn đoán trước khi nó tạo ra bất kỳ triệu chứng nào. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán:

• Sàng lọc: Hầu hết các chứng phình động mạch chủ trước vỡ được chẩn đoán khi những người được cho là có nguy cơ cao được sàng lọc đặc biệt, ngay cả khi không có triệu chứng hoặc dấu hiệu khi khám sức khỏe. Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Phòng ngừa Hoa Kỳ đã thiết lập các khuyến nghị về tầm soát chứng phình động mạch chủ dựa trên tuổi tác, giới tính và tiền sử hút thuốc. 6
• Khám sức khỏe: Khoảng 33% những người có AAA là một vùng xung động lớn nằm sâu trong bụng, có thể được phát hiện bằng cách khám sức khỏe. Bởi vì mạch máu thậm chí còn khó cảm nhận hơn nếu bạn bị phình động mạch ngực, việc xác định khi khám sức khỏe sẽ thấp hơn nhiều đối với chứng phình động mạch lồng ngực.
• Chụp X-quang ngực: Chụp X-quang phổi thường không phải là xét nghiệm mà bác sĩ chỉ định nếu bạn có nguy cơ bị phình động mạch chủ. Tuy nhiên, nhiều chứng phình động mạch được phát hiện lần đầu tiên khi chụp X-quang ngực định kỳ có thể được chỉ định vì một lý do khác ngoài việc tầm soát chứng phình động mạch chủ.
• Nghiên cứu siêu âm : Siêu âm là một loại nghiên cứu có thể phát hiện những bất thường trong chuyển động của chất lỏng và cấu trúc giải phẫu của cơ thể. Các nghiên cứu siêu âm được coi là đặc biệt nhạy cảm trong chẩn đoán chứng phình động mạch chủ. Đây là một xét nghiệm chẩn đoán an toàn và tương đối nhanh, nó cũng hữu ích trong các tình huống khẩn cấp.
• Chụp CT: Một nghiên cứu hình ảnh khác, chụp CT, có thể phát hiện những thay đổi trong cấu trúc của động mạch chủ và có thể hữu ích trong việc lập kế hoạch phẫu thuật.
• Chụp MRI: MRI, giống như CT, là một nghiên cứu hình ảnh có thể xác định các bất thường giải phẫu. Tùy thuộc vào các chi tiết cụ thể của chứng phình động mạch của bạn, MRI hoặc CT có thể được lựa chọn để đánh giá động mạch chủ của bạn.

Nguồn tham khảo:

• https://www.verywellhealth.com/aortic-aneurysm-overview-1745744