Cùng Medplus tìm hiểu về 5 bệnh về mũi thường gặp trong đời sống qua bài viết dưới đây bạn nhé!
1. Tổng quan bệnh về mũi
Mũi là một bộ phận quan trọng đảm nhiệm các chức năng: hô hấp, khứu giác, phát âm của cơ thể. Có nhiều bệnh về mũi xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, do đó cần biết để phòng ngừa và thăm khám kịp thời tránh biến chứng.
Bệnh về mũi là những căn bệnh liên quan đến các chức năng và cấu tạo của mũi, ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống hằng ngày của chúng ta, thậm chí có thể gây tử vong.
2. Chức năng của mũi
Chức năng hô hấp
Thông thường, mũi là nơi tiếp nhận không khí đầu tiên khi hít vào hoặc thở ra. Có nghĩa là luồng không khí khi hít vào, đi dọc theo cuốn dưới và ngách giữa đến vòm họng hình thành một đường cong lõm về phía dưới. Chỉ có một phần không khí rất ít là vào khu khứu giác để tác động vào tế bào khứu giác.
Sau khi vào mũi, không khí sẽ được làm ấm, tăng độ ẩm và khử trùng. Vì niêm mạc mũi có nhiều mạch máu và các tế bào của niêm mạc mũi luôn tiết ra dịch nhầy nên được đảm nhiệm ba việc trên.
Chất nhầy của niêm mạc mũi sẽ cản bụi bặm và vi trùng lại, sau đó các lông chuyển ở mũi sẽ đẩy những dị vật này về phía tiền đình thành những cục gỉ mũi, do đó phần trước của hố mũi sẽ có nhiều vi trùng còn phần sau hầu như không có.
Bên cạnh những dây thần kinh giao cảm và tam thoa, mũi còn có khả năng điều chỉnh biên độ cơ hô hấp ở lồng ngực để có thể hít sâu hoặc hít nông tùy theo mũi thông hay tắc.
Chức năng khứu giác
Nhiệm vụ thu nhận những kích thích mùi và chuyển những kích thích đó về hành khứu sẽ do các tế bào khứu giác đảm nhiệm. Tại hành khứu có những tế bào trung gian chuyển xung động qua củ khứu rồi về các trung tâm khứu giác ở vỏ não.
Các trung tâm khứu giác có nhiệm vụ phân tích mùi, khứu giác là giác quan đầy tính chất bản năng, có tính chất gợi nhớ lâu dài (quen hơi). Chức năng của mũi còn giúp loại bỏ các mầm bệnh xâm nhập cơ thể qua hệ hô hấp.
Khi bj ngạt mũi phải thở bằng miệng, không khí đi vào phổi sẽ không được làm sạch.
Chức năng phát âm
Mũi đóng vai trò quan trọng trong phát âm. Phần hố mũi có thể phát ra những giọng mũi và tiếp thu những rung động của không khí trong khi phát âm, sau đó biến thành những kích thích chủ trì sự phối hợp các cơ họng và thanh quản.
3. Các bệnh về mũi thường gặp
1. Viêm mũi
Viêm mũi cấp tính
Nguyên nhân gây viêm mũi cấp tính thường do virus với triệu chứng đặc trưng là chảy mũi và tắc mũi.
Khi thấy dịch mũi có màu vàng hoặc xanh cho thấy mũi bị nhiễm khuẩn.
Triệu chứng viêm mũi cấp tính sẽ hết trong vài ngày, được điều trị bằng thuốc để cải thiện hơi thở qua mũi và giảm tiết dịch mũi.
2. Viêm xoang cấp tính
Rất phổ biến. Triệu chứng thường là đau vùng xoang bị ảnh hưởng, thường kèm theo chảy máu và nghẽn mũi ở cùng một bên. Viêm xoang cấp tính thường là do nhiễm trùng.
Vào buổi thăm khám, bác sĩ Tai mũi họng sẽ tiến hành nội sọi mũi. Đây là thủ thuật đơn giản, có thể giúp bác sĩ nhìn thấy mủ ở hốc xoang. Nội soi thường đủ để chấn đoán, một số ít các trường hợp có thể cần chụp CT scan. Điều quan trọng là loại trừ nguyên nhân do nhiễm trùng rang gây ra.
Nếu được điều trị bằng thuốc kháng sinh, thuốc co mạch (otrivine) và rửa mũi, bệnh nhân có thể đỡ trong vài ngày. Một số ít trường hợp viêm xoang cấp tính có thể có biến chứng liên quan đến mắt và/ hoặc não. Những trường hợp này có thể cần chụp CT scan hoặc cộng hưởng từ và nội soi điều trị ngoại khoa và lưu viện.
3. Viêm xoang mãn tính
Là tình trạng viêm xoang lặp đi lặp lại hoặc lâu dài với các triệu chứng như nghẽn mũi và không ngửi được mùi vị. Viêm xoang mãn tính hầu hết là do viêm phần niêm mạc mũi mà không có nhiễm trùng. Nhìn chung tình trạng này không gây đau trừ khi đã có biến chứng
20% trường hợp viêm xoang mãn tính làm ảnh hưởng tới niêm mạc đường hô hấp, như hen. Do đó cần phải xác định và điều trị hen. Nguyên nhân khác gây ra viêm xoang mãn tính có thể là pô líp mũi hoăc xoang.
Điều trị viêm xoang mãn tính thường là nội khoa bao gồm việc rửa mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý 0.9% và thuốc xịt mũi chứa cortisone. 10% các trường hợp có thể cần nội soi dưới gây mê toàn thây để nới rộng đường từ xoang đến mũi.
Tên của phẫu thuật được gọi từ cách điều trị xoang (hình dưới) và cần lưu viện 1 ngày:
- Phẫu thuật mở xoang hàm
- Phẫu thuật cắt xoang sàng
- Phẫu thuật mở thông xoang bướm đơn thuần
4. Viêm mũi dị ứng
Khi cơ thể phản ứng thái quá với một số chất gây kích ứng trong không khí sẽ dẫn đến viêm mũi dị ứng. Viêm mũi dị ứng cũng là một bệnh về mũi liên quan đến đường hô hấp trên rất phổ biến.
Các tác nhân chính dẫn đến viêm mũi dị ứng là bụi bẩn, nấm mốc và phấn hoa trong môi trường.
Triệu chứng đặc trưng của bệnh là ngứa ngáy trong niêm mạc mũi, sổ mũi, chảy nước mũi, hắt hơi… hoặc có thể kèm theo triệu chứng ho, ngứa cổ, chảy nước mắt, ngứa mặt, cơ thể mệt mỏi…
5. Polyp mũi xoang
Polyp mũi xoang cũng thuộc một trong số nhiều bệnh về mũi thường gặp đang gây ảnh hưởng tới cuộc sống của nhiều người.
Polyp mũi xoang là một dạng u lành xuất hiện ở hốc mũi hoặc trong các xoang, cấu trúc ngoài là lớp biểu mô, phía trong là tổ chức liên kết với các tế bào xơ.
Polyp có kích thước nhỏ sẽ ít gây ra triệu chứng nhưng polyp có kích thước lớn lại gây cản trở đường hô hấp như khó thở, giảm khứu giác dẫn đến nhức đầu âm ỉ, thay đổi hình dạng khuôn mặt.
Tìm hiểu từ nguồn:Verywell Health
Như vậy, Medplus đã cung cấp cho bạn đọc đầy đủ thông tin hữu ích về các bệnh về mũi, hy vọng bài đọc sẽ cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích, giúp bạn nâng cao tầm hiểu biết mà hạnh phúc hơn.
Bên cạnh đó, Medplus cũng cung cấp một số thông tin liên quan :