Bệnh lây truyền từ động vật sang người là gì?
Đôi khi động vật có thể mang mầm bệnh gây hại, ví dụ như vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng… và dễ dàng lây chúng qua con người. Một số vi sinh vật không gây bệnh ở động vật nhưng sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
Theo đánh giá của các chuyên gia đến từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh lây truyền từ động vật sang người cực kỳ phổ biến ở mọi quốc gia, bao gồm cả những nước phát triển như Hoa Kỳ hay đang phát triển như Việt Nam.
Cụ thể, hơn 61% bệnh hiện tại có nguồn gốc từ động vật. Thêm vào đó, 75% các vấn đề sức khỏe mới được phát hiện trong thập kỷ qua thuộc nhóm bệnh lây truyền từ động vật sang người.
Nguyên nhân của bệnh lây truyền từ động vật sang người
Các vi sinh vật gây bệnh cư trú trên động vật là nguyên nhân chính gây nên những bệnh lây truyền từ động vật sang người. Con đường lây nhiễm của chúng có thể kể đến như:
Tiếp xúc trực tiếp
Một trong những con đường lây nhiễm phổ biến nhất là tiếp xúc trực tiếp, bao gồm:
- Tiếp xúc với chất dịch cơ thể của động vật nhiễm vi sinh vật (nước bọt, máu, nước tiểu, chất nhầy, phân…)
- Vuốt ve, âu yếm động vật mang mầm bệnh
- Bị động vật nhiễm bệnh cắn hoặc cào, gây chảy máu Sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm bởi chất thải của động vật
Tiếp xúc gián tiếp
Con đường lây nhiễm này liên quan đến việc tiếp xúc với vật thể hoặc môi trường nơi động vật mang mầm bệnh sinh sống, ví dụ như:
- Bể cá cảnh;
- Chuồng gà;
- Cũi dành cho thú cưng;
- Khay đựng thức ăn và nước.
Thực vật hoặc đất xung quanh nơi động vật nhiễm bệnh sống Vector trung gian
Trong đó, con đường lây nhiễm chủ yếu là máu. Vector trung gian thường là động vật chân khớp, bao gồm:
- Muỗi
- Ve
- Bọ chét
- Chấy
Con đường ăn uống
Một người còn có thể mắc bệnh lây truyền từ động vật thông qua vấn đề ăn uống, cụ thể hơn là:
- Sử dụng thực phẩm ô nhiễm;
- Xử lý thực phẩm chưa kỹ;
- Chế biến thực phẩm không đúng cách.
Một số nguyên nhân khác
- Biến đổi khí hậu toàn cầu;
- Lạm dụng thuốc kháng sinh;
- Hệ miễn dịch yếu;
- Mang thai;
- Đang tiếp nhận điều trị ung thư;
- Cấy ghép nội tạng.
Dấu hiệu và triệu chứng thường gặp
Một số dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của bệnh lây từ động vật sang người là
- Sốt,
- đau đầu,
- dễ kiệt sức,
- chán ăn,
- buồn nôn… (dấu hiệu ban đầu)
- Dễ bị kích động và có xu hướng lú lẫn
- Lo lắng thái quá
- Mất ngủ
- Gặp ảo giác
- Sợ nước
- Co giật cơ
- Tê liệt
- Căng cứng cổ
- Đau nhức cơ xương khớp
- Sưng hạch bạch huyết
- Tê liệt một bên mặt (tạm thời)
- Thân nhiệt tăng cao, mệt mỏi,
- Ớn lạnh, đau bụng bên trái (sốt rét)
- Đau ở sau mắt, chảy máu cam hoặc chân răng, phát ban (sốt xuất huyết)
Nếu cảm thấy cơ thể xuất hiện bất cứ triệu chứng trên hoặc khác, bạn hãy đến các cơ sở y tế để được tư vấn và chữa trị một cách tốt nhất nhé.
7 loại bệnh lây từ động vật sang người
Cúm gia cầm
Cúm gia cầm ở người là bệnh truyền nhiễm do virus có thể lây nhiễm không chỉ cho chim, mà cả con người và các động vật khác. H5N1 là dạng cúm gia cầm phổ biến nhất, nó có thể gây chết cho chim và dễ dàng ảnh hưởng đến con người. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, H5N1 được phát hiện lần đầu tiên ở người vào năm 1997 và đã giết chết gần 60% người mắc bệnh.
Burcella
Brucella là bệnh nhiễm khuẩn lây lan từ động vật sang người. Vi khuẩn này có thể lây nhiễm cho cả người và động vật. Hầu hết bệnh nhân bị nhiễm do dùng sản phẩm chưa tiệt trùng từ động vật bị nhiễm bệnh. Hiếm hơn nữa, các vi khuẩn gây bệnh brucella có thể lây lan qua không khí hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với động vật bị nhiễm bệnh. Lây truyền từ người sang người rất hiếm.
Nhiễm trùng do mèo cào (bệnh mèo cào)
Đây là bệnh nhiễm khuẩn do Bartonella henselae gây ra, gặp chủ yếu ở trẻ em và người trẻ tuổi. Người nhiễm bệnh từ mèo qua vết cào hoặc vết cắn. Vài ngày sau khi bị mèo cào hoặc cắn, tại chỗ đó sẽ nổi ban sẩn hoặc vết loét. Một đến ba tuần sau sẽ xuất hiện sốt, đau đầu, mệt mỏi nặng.
Ebola
Bệnh sốt xuất huyết Ebola, là một căn bệnh chết người gây ra bởi một loại virus (lây truyên từ muỗi). Có năm chủng virus Ebola, trong đó có bốn chủng có thể gây bệnh ở người. Khi virus Ebola đi vào cơ thể, nó có thể làm tổn thương hệ miễn dịch và các cơ quan khác. Các yếu tố giúp đông máu sẽ giảm, hậu quả là cơ thể sẽ bị chảy máu nghiêm trọng và không thể kiểm soát được.
Nhiễm siêu vi trùng West Nile
Siêu vi trùng West Nile là một bệnh lây nhiễm do muỗi mang bệnh gây ra. Virus thuộc họ flavivirus, được tìm thấy ở nhiều nơi trong tự nhiên, truyền bệnh cho nhiều loài chim và một số loài động vật có vú. Siêu vi trùng West Nile có thể gây ra các bệnh nghiêm trọng về não (viêm não) và màng bao bọc não (viêm màng não).
Bệnh giun xoắn
Bệnh giun xoắn là bệnh nhiễm một loại giun tròn sống ký sinh ở ruột của lợn và các động vật khác. Ngày nay, lợn không còn là nguồn lây nhiễm bệnh phổ biến như trước. Hiện nay thịt gấu mới là nguồn nhiễm bệnh phổ biến nhất.
Khi bạn ăn thịt bị nhiễm giun và chưa nấu chín, ấu trùng sẽ đi vào ruột, phát triển thành giun trưởng thành trong vài tuần. Sau đó, giun lại sản sinh ra ấu trùng và các ấu trùng này sẽ len lỏi vào các mô trong cơ thể bạn, thậm chí cả cơ bắp. Đây là bệnh phổ biến thường xuất hiện ở các khu vực nông thôn.Tuy nhiên căn bệnh có thể phòng ngừa một cách dễ dàng.
Sốt zika
Virus Zika là loại virus được lây truyền từ muỗi Aedes sang người qua vết đốt. Đây cũng là loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết, bệnh chikungunya và bệnh sốt vàng.
Những biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền từ động vậy sang người
Hạn chế tiếp xúc với động vật là cách đơn giản nhất để phòng ngừa các vấn đề sức khỏe trên. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn hiệu quả trong mọi trường hợp. Do đó, bạn nên áp dụng thêm một số biện pháp ngăn ngừa nhiễm trùng như sau:
- Vệ sinh tay thường xuyên;
- Cân nhắc kỹ khi lựa chọn thú cưng;
- Phòng ngừa muỗi hay côn trùng đốt;
- Lưu ý vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm;
- Cẩn thận khi chọn địa điểm du lịch.
Lưu ý bài viết trên chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chuẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Bên cạnh đó, các bạn có thể truy cập finizz.com để được tư vấn, tìm và đặt lịch hẹn sức khỏe một cách nhanh và đơn giản nhất. Cũng như đọc thêm các bài viết khác tại songkhoe.medplus.vn nhé.
Một số bài viết có thể bạn quan tâm:
- ‘Phái mạnh’ nên biết. 5 phương pháp điều trị rối loạn cương dương.
- 5 điều bạn cần biết về hội chứng cai nghiện rượu
- Bệnh phong là gì? Nguyên nhân, triệu chứng bạn nên lưu ý
Nguồn: Tổng hợp