Đã bao giờ bạn gặp phải tình trạng ợ chua chưa? Bạn biết mình bị ợ chua nhưng không biết nguyên nhân do đâu và giải quyết như thế nào? Đừng lo lắng, những giải đáp sau đây Songkhoe.medplus.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ và có cách điều trị hiệu quả.
Ợ chua là gì?
Ợ chua là triệu chứng thường xảy ra sau bữa ăn, vào buổi tối hay khi bạn nằm hoặc cúi người. Đây là hiện tượng axit hay enzyme trong dạ dày trào ngược lên cơ vòng dưới thực quản (lower esophageal sphincter – LES). Một cơ có chức năng ngăn cách thực quản với dạ dày. Hiện tượng này thường đi kèm cảm giác nóng rát ở ngực và vị chua đắng ở miệng. Tuy nhiên, bạn không cần quá lo lắng nếu hiện tượng này không xảy ra quá 2 lần/tuần. Thế nhưng nếu bạn bị ợ chua thường xuyên hoặc chứng này ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày thì đây có thể là triệu chứng của một bệnh lý cần chữa trị.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ợ chua
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chứng ợ chua như:
- Ăn thực phẩm kích thích tăng acid dạ dày. Đồ chua (Dưa chua, xoài xanh, cóc xanh…) , thức uống có ga, thức uống nhiều đường, đồ uống có cồn, cà phê… Là những thực phẩm khi vào cơ thể thường kích thích tiết acid dịch vị nhiều hơn dẫn đến ợ chua.
- Thói quen xấu trong và sau ăn. Ăn quá nhanh, vừa ăn vừa nói chuyện, ăn quá muộn hoặc nằm ngay sau khi ăn…. Đều là những hành động xấu ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa bình thường, dẫn đến chứng khó tiêu và ợ chua.
- Căng thẳng kéo dài. Stress quá mức cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa. Khiến người bệnh ăn không ngon miệng, tiêu hóa không tốt.
- Thai kỳ. Phụ nữ mang thai thường bị ợ chua nhiều hơn do áp lực thai nhi lên khoang bụng khi kích thước thai nhi lớn dần.
- Thừa cân. Người thừa cân cũng dễ bị chứng ợ chua hơn bởi áp lực về cân nặng không hợp lý.
- Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD). Đây là bệnh lý hàng đầu gây ra chứng ợ chua. Bởi khi cơ thắt dưới thực quản bị suy giảm chức năng làm cho không khí và dịch trào ngược dẫn đến tình trạng ợ xảy ra.
- Thoát vị hoành. Là bệnh điển hình bởi việc nhô lên quá mức của một phần dạ dày lên tới ngực. Điều này khiến cho quá trình hoạt động của cơ vòng thực quản bị ảnh hưởng. Và cũng gián tiếp gây ra chứng trào ngược – nguyên nhân trực tiếp gây ợ chua.
- Rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn. Khi hệ sinh thái vi khuẩn trong đường ruột bị mất cân bằng thì sẽ kéo theo hệ lụy thức ăn không được tiêu hóa tốt, gây đầy bụng, khó tiêu và dẫn đến ợ chua.
Biểu hiện đi kèm ợ chua là gì?
Những người bị ợ chua còn thường xuyên gặp phải những biểu hiện đi kèm sau :
- Đầy bụng, chướng bụng, ợ hơi
- Đau tức ngực, đau bụng, nhói đau mỗi lần ăn no
- Chua và đắng miệng, miệng nhiều nước bọt.
- Vướng nghẹn vùng cổ, khó nuốt.
- Buồn nôn hoặc nôn ra dịch vị và thức ăn
- Mệt mỏi, suy nhược cơ thể.
Chẩn đoán bệnh ợ chua
Bằng các phương pháp xét nghiệm, kiểm tra sau mà chứng ợ chua được xác định rõ ràng hơn:
- Nội soi: Dùng ống mềm luồn xuống thực quản và dạ dày để quan sát tình trạng niêm mạc và lấy tế bào để làm sinh thiết.
- Chụp X-quang có dung dịch cản quang.
- Dùng máy đo khả năng co giãn của cơ vòng thực quản.
- Kiểm tra nồng độ acid dịch vị dội ngược lên thực quản trong 24 giờ.
Phương pháp điều trị ợ chua hiệu quả
Bị ợ chua nên ăn gì?
Khi bị ợ chua, bạn sẽ cần bổ sung những thực phẩm không có nhiều axit mà lại đầy đủ dinh dưỡng như:
- Chuối. Chuối là một món ăn vặt tiện lợi mà lại không có lượng axit cao. Đây là loại trái cây giúp bạn thỏa mãn cơn đói mà không bị khó tiêu và ợ chua.
- Yến mạch. Cháo yến mạch là một bữa sáng đầy đủ dưỡng chất có thể giúp bạn no lâu mà không bị ợ chua.
- Lòng trắng trứng. Lòng trắng trứng là một nguồn protein dồi dào mà lại ít axit. Tuy nhiên, bạn cần tránh lòng đỏ vì đây là thực phẩm có thể gây ợ chua.
- Gừng. Gừng là nguyên liệu từ tự nhiên giúp ích cho bạn rất nhiều khi dạ dày bị khó chịu. Loại thảo mộc này sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, từ đó giảm ợ chua.
Bị ợ chua kiêng ăn gì?
Bên cạnh những món nên ăn, bạn cũng cần biết người bị ợ chua nên kiêng ăn gì để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe hệ tiêu hóa. Sau đây là các loại thực phẩm bạn nên tránh:
- Đồ chiên xào.Thực phẩm chiên xào hay nhiều chất béo có thể khiến cơ vòng dưới thực quản giãn ra nên axit trong dạ dày sẽ dễ dàng trào ngược lên thực quản hơn. Hơn nữa, những thực phẩm này cũng có thể gây khó tiêu và làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.
- Thức ăn cay. Thực phẩm cay hoặc có nhiều tỏi có thể kích ứng dạ dày và gây ra triệu chứng ợ chua.
- Trái cây có tính axi. Nếu bị ợ chua thường xuyên, bạn hãy cắt giảm những loại quả họ cam quýt như cam, bưởi, chanh…
- Chocolate. Chocolate có chứa methylxanthine, một thành phần được chứng minh là làm giãn các cơ vòng dưới thực quản. Và làm bệnh trào ngược dạ dày nặng thêm.
- Thực phẩm có caffeine: Một số bệnh nhân bị trào ngược axit thường thấy các triệu chứng xuất hiện sau khi uống cà phê. Điều này có thể vì caffeine chính là nguyên nhân gây trào ngược dạ dày.
Sử dụng thuốc tây
Nếu việc thay đổi thói quen ăn uống và lối sống không giúp chứng ợ chua thuyên giảm thì bạn cần đến thăm khám tại cơ sở y tế để biết chính xác nguyên nhân gây bệnh. Việc điều trị sẽ dựa trên thực tế tình trạng bệnh lý. Thông thường, các bác sĩ có thể sẽ chỉ định bạn sử dụng một số loại thuốc sau:
- Thuốc kháng histamin H2: Cimetidine (Tagamet), Famotidine (Pepcid) hoặc Ranitidine (Zantac)… Đây là nhóm thuốc giúp điều hòa quá trình tiết acid trong dạ dày từ đó giảm ợ chua hiệu quả.
- Thuốc ức chế bơm proton: Rabeprazole (Aciphex), Omeprazole (Prilosec), Pantoprazole (Protonix), Esomeprazole (Nexium) hoặc Lansoprazole (Prevacid). Giúp giảm tiết acid dạ dày bằng cách hạn chế quá trình sản xuất.
Với trường hợp ợ chua khi mang thai thì bạn càng phải cẩn trọng hơn trong việc chữa trị để hạn chế các tác động không tốt đến thai nhi.
Một số cách phòng ngừa chứng ợ chua mà bạn nên biết
- Luôn giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc đúng giờ, nghỉ ngơi hợp lý, không làm việc quá sức.
- Tích cực tập luyện vận động thể dục thể thao nhẹ nhàng để cải thiện hệ tiêu hóa như tập yoga, thiền, đi bộ, đạp xe…
- Không mặc quần áo quá chật, ép bụng để giảm bớt áp lực cho dạ dày giúp cơ thể thoải mái.
- Cai thuốc lá để chữa trị chứng ợ chua hiệu quả.
- Hạn chế sử dụng các loại thuốc an thần, thuốc trị bệnh tim, thuốc kháng sinh trong thời gian dài.
- Thay đổi tư thế ngủ bằng cách sử dụng gối chống trào ngược dạ dày thực quản. Gối giúp nâng đều cơ thể từ 15-30 cm. Góp phần giảm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Đây được coi là một trong những phương pháp giảm ợ chua an toàn và hiệu quả.
Một số bài viết liên quan:
- Bà bầu bị ợ chua phải làm sao? Có ảnh hưởng đến thai nhi không?
- Bà bầu bị ợ chua nên uống gì? Thức uống giảm ợ chua cho bà bầu
Nguồn: Hellobacsi.com, Medium.com