hoViêm phụ khoa là bệnh phụ nữ thông thường. Có khoảng 75% phụ nữ sẽ có ít nhất một lần trong đời trải qua bệnh viêm nhiễm vùng kín.
Vì đây không phải là bệnh hiếm gặp cũng như không khó để chữa trị, nên có rất nhiều bài thuốc dân gian được áp dụng và có hiệu quả. Bài viết này Medplus đã tổng hợp được một số cách trị viêm phụ khoa dân gian kết hợp với chế độ ăn uống và thay đổi thói quen sinh hoạt mà bạn có thể tham khảo.
1. Nguyên nhân và triệu chứng
1.1. Nguyên nhân
- Viêm do vi khuẩn. Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh viêm âm đạo là do sự thay đổi của vi khuẩn bình thường có trong âm đạo của bạn, thành sự phát triển quá mức của một trong số các sinh vật khác. Thông thường, vi khuẩn thường được tìm thấy trong âm đạo (lactobacilli) nhiều hơn các vi khuẩn khác (vi khuẩn kỵ khí) trong âm đạo. Nếu vi khuẩn kỵ khí trở nên quá nhiều, chúng sẽ phá vỡ sự cân bằng, gây ra viêm âm đạo do vi khuẩn.Loại viêm âm đạo này dường như có liên quan đến quan hệ tình dục – đặc biệt nếu bạn có nhiều bạn tình hoặc bạn tình mới – nhưng nó cũng xảy ra ở những phụ nữ không hoạt động tình dục.
- Nhiễm trùng nấm men. Điều này xảy ra khi có sự phát triển quá mức của một loại vi sinh vật nấm – thường là Candida albicans – trong âm đạo. Nấm candida cũng gây nhiễm trùng ở các vùng ẩm ướt khác của cơ thể, chẳng hạn như trong miệng (tưa miệng), nếp gấp da và giường móng tay. Nấm cũng có thể gây ra hăm tã.
- Nhiễm trùng roi trichomonas. Bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục phổ biến này là do một loại ký sinh trùng một tế bào cực nhỏ có tên là Trichomonas vaginalis gây ra. Sinh vật này lây lan khi quan hệ tình dục với người bị nhiễm trùng.Ở nam giới, sinh vật này thường lây nhiễm qua đường tiết niệu, nhưng thường không gây ra triệu chứng. Ở phụ nữ, bệnh trichomonas thường lây nhiễm vào âm đạo và có thể gây ra các triệu chứng. Nó cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác của phụ nữ.
- Viêm âm đạo không do nhiễm trùng. Thuốc xịt, thụt rửa âm đạo, xà phòng thơm, chất tẩy rửa có mùi thơm và các sản phẩm diệt tinh trùng có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc kích ứng các mô âm hộ và âm đạo. Các vật thể lạ, chẳng hạn như khăn giấy hoặc băng vệ sinh bị bỏ quên, trong âm đạo cũng có thể gây kích ứng các mô âm đạo.
- Hội chứng sinh dục của thời kỳ mãn kinh (teo âm đạo). Nồng độ estrogen giảm sau khi mãn kinh hoặc phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng có thể khiến niêm mạc âm đạo mỏng đi, đôi khi dẫn đến kích ứng, nóng rát và khô âm đạo.
1.2. Các triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng viêm phụ khoa có thể bao gồm:
- Thay đổi màu sắc, mùi hoặc lượng dịch tiết ra từ âm đạo của bạn
- Ngứa hoặc kích ứng âm đạo
- Đau khi giao hợp
- Đi tiểu đau
- Chảy máu âm đạo nhẹ hoặc lấm tấm
Nếu bạn bị tiết dịch âm đạo mà nhiều phụ nữ không có, thì đặc điểm của dịch tiết có thể chỉ ra loại viêm âm đạo mà bạn mắc phải. Những ví dụ bao gồm:
- Viêm âm đạo do vi khuẩn. Bạn có thể tiết dịch màu trắng xám, có mùi hôi. Mùi hôi, thường được mô tả là mùi tanh, có thể rõ ràng hơn sau khi quan hệ tình dục.
- Nhiễm trùng nấm men. Triệu chứng chính là ngứa, nhưng bạn có thể tiết dịch màu trắng, đặc giống như pho mát.
- Nhiễm trùng roi trichomonas. Một bệnh nhiễm trùng gọi là trichomonas (trik-o-moe-NIE-uh-sis) có thể gây ra dịch màu vàng xanh, đôi khi có bọt.
2. Các cách trị viêm phụ khoa
2.1. Cách trị viêm phụ khoa bằng men vi sinh (probiotics)
Probiotics là vi khuẩn có lợi, hỗ trợ chống lại nhiễm trùng và cải thiện hệ vi sinh của cơ thể. Chúng có sẵn dưới dạng viên nang, thuốc viên và các sản phẩm thực phẩm khác nhau. Probiotics đã được sử dụng một mình và cùng với thuốc kháng sinh để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn và ngăn ngừa tái phát.
Tuy nhiên, các đánh giá có hệ thống về các thử nghiệm chế phẩm sinh học để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn đã không tìm thấy đủ bằng chứng để chứng minh hoặc bác bỏ hiệu quả của nó.
Do đó, cần có nghiên cứu quy mô lớn trước khi đưa probiotics vào điều trị lâm sàng đối với viêm âm đạo do vi khuẩn và nấm Candida âm đạo, thường là nguyên nhân gốc rễ của viêm âm đạo.
Bao gồm các nguồn thực phẩm giàu probiotics trong chế độ ăn uống thông thường của bạn, chẳng hạn như sữa chua (đặc biệt là sữa chua Hy Lạp), dưa cải bắp, kim chi và sữa bơ.
2.2. Cách trị viêm phụ khoa bằng lá lốt
Lá lốt có công dụng tán hàn, ôn trung, giảm đau, vì vậy thường được dùng trong các trường hợp như đau bụng, đau đầu, viêm nhiễm phụ khoa,… Thân và lá của cây rau lốt chứa ancaloit và tinh dầu có khả năng kháng khuẩn, ngăn ngừa sự phát triển của các bệnh viêm phụ khoa.
- Chuẩn bị lá lốt, nghệ, phèn chua
- Đem lá lốt đi rửa sạch tạp chất, bỏ thêm phèn chua và nghệ tươi vào nồi, đổ ngập nước 2 đốt tay
- Đun sôi khoảng 15 phút thì tắt bếp
- Chờ nước bớt nóng thì có thể dùng để xông vùng bị viêm
- Khi nước không còn bốc hơi, có thể sử dụng nước nguội để rửa lại vùng kín
Bạn có thể áp dụng cách trị viêm phụ khoa này 2 – 3 lần/tuần tùy vào thể trạng để có hiệu quả.
2.3. Cách trị viêm phụ khoa bằng lá trầu không
Trong lá trầu không có chứa các chất như havicol, carvacrol, methyl eugenol, cadinen; tanin cùng với nhiều vitamin, các axit amin… có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm hiệu quả.
Theo đông y, lá trầu có mùi thơm, vị cay nồng, tính ẩm nên thường được kết hợp với các loại thảo dược khác để trị các bệnh suy nhược thần kinh, đau họng,… Đặc biệt lá trầu không còn được dùng để vệ sinh vùng kín và điều trị một số loại bệnh phụ khoa.
- Chuẩn bị khoảng 10 lá trầu không, rửa sạch
- Đun sôi nước cùng lá trầu đã vò trong 15 phút
- Cho nước bớt nóng, sau đó xông hơi ở vùng bị viêm ngứa
- Nước trầu không đã nguội có thể được sử dụng để rửa lại vùng kín
2.4. Cách trị viêm phụ khoa bằng lá húng quế
Trong lá húng quế chứa nhiều chất chống oxy hóa và các tinh dầu giúp sản xuất ra các chất như eugenol, methy eugenol và caryphyllene. Ngoài ra, loại lá này còn có thành phần kháng khuẩn có khả năng sát trùng, diệt nấm mốc, kháng khuẩn hiệu quả. Do đó, những bệnh nhiễm khuẩn phụ khoa thông thường đến bệnh sốt rét đều có thể dùng lá húng quế để chữa trị. Không chỉ vậy, húng quế còn có thể khử mùi hôi tanh ở vùng kín.
- Chuẩn bị một nắm lá húng quế, rửa sạch
- Giã lá húng quế, sử dụng 1/2 lá bỏ vào nồi đun sôi 2 phút, sau đó bỏ phần còn lại vào đậy nắp trong 15 phút
- Chờ nước nguội một chút rồi dùng để xông vùng kín cho đến khi nước không còn bốc hơi
- Sử dụng phần nước đã nguội để rửa lại vùng kín để tăng thêm hiệu quả
2.5. Cách trị viêm phụ khoa bằng lá ngải cứu
Toàn bộ cây ngải cứu được biết đến như một loại thần dược có tác dụng trong việc điều trị các bệnh lí như cảm cúm, ho, đau cổ họng, đau đầu, đau dây thần kinh, đau nhức các đốt xương cột sống, hoa mắt, ghẻ lở do nghiện rượu… Bên cạnh đó, với đặc tính chống viêm, sát khuẩn cao nên loại lá này được xem như một bài thuốc quý có tác dụng sát khuẩn, làm khô và vệ sinh sạch vùng kín hay các vết thương do bệnh viêm nhiễm phụ khoa gây ra, đặc biệt là bệnh viêm âm đạo.
- Chuẩn bị lá ngải cứu tươi, muối hạt và gừng tươi
- Lá ngải cứu mang đi rửa sạch, sau đó bỏ tất cả các nguyên liệu này cho vào nồi cùng 5 bát nước lọc sạch rồi bắt lên bếp đun sôi
- Dùng nồi nước này đem xông vùng kín rồi dùng nước lá ngải cứu rửa nhẹ nhàng bên ngoài vùng kín và lau sạch sau đó.
Thực hiện cách trị viêm phụ khoa này mỗi tuần từ 3 – 4 lần bạn sẽ thấy bệnh cải thiện rõ rệt.
2.6. Thay đổi thói quen sinh hoạt
Trong số những yếu tố rủi ro tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển là do thói quen sinh hoạt và vệ sinh vùng kín không đúng cách.
Một số thói quen sinh hoạt và cách vệ sinh vùng kín mà bạn cần thay đổi:
- Chọn đồ lót thoải mái, không quá chật, vải mềm và dễ thấm hút
- Giữ vùng kín luôn khô thoáng, vì ẩm ướt là điều kiện tốt cho các loại vi khuẩn, nấm men phát triển để gây viêm
- Sau khi đi vệ sinh, nên lau từ trước ra sau để tránh các vi khuẩn từ hậu môn lây lan và gây nhiễm khuẩn ở vùng âm đạo
- Không thụt rửa bên trong vì có thể tổn thương niêm mạc tử cung và gây mất cân bằng pH tự nhiên của âm đạo
- Sử dụng các loại dung dịch vệ sinh có khả năng làm sạch dịu nhẹ, không gây kích ứng: nước rửa vệ sinh Abena Intimate Care (ngoài ra còn có độ pH trung bình từ 3 -4 – phù hợp với môi trường tự nhiên của âm đạo, có khả năng duy trì cân bằng âm đạo cho chị em), dung dịch vệ sinh Dạ Hương, Saforelle Gentle Cleansing Care, dung dịch vệ sinh I’m nature,…
Bài viết này là tổng hợp những cách trị viêm phụ khoa an toàn tại nhà, tùy theo thể trạng và cơ địa mỗi người mà hiệu quả sẽ khác nhau. Tuy nhiên, nếu bạn lo lắng về bệnh viêm của bạn có thể bị trầm trọng hơn hoặc có bất kỳ kích ứng nào, hãy đừng áp dụng cách trị viêm phụ khoa dân gian mà nên đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị chuyên khoa.
Nguồn tham khảo: Vaginitis