Mẹ đang cho con bú nên ăn gì? là câu hỏi khiến nhiều mẹ bỉm sữa băn khoăn. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ nên được bú sớm trong vòng 1 giờ sau khi sinh và nuôi trẻ hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời. Chỉ nên cho trẻ ăn bổ sung từ tròn 6 tháng tuổi kết hợp với bú sữa mẹ đến khi trẻ 24 tháng tuổi. Chính vì thế, với các mẹ cho con bú, làm thế nào để đảm bảo chất lượng sữa cho con là điều mà mẹ nào cũng quan tâm. Vậy mẹ đang cho con bú nên ăn gì để đảm bảo nguồn sữa? Bố mẹ cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Mẹ đang cho con bú nên ăn gì?
Mặc dù nguồn dinh dưỡng dự trữ trong thời kỳ mang thai vẫn chưa tiêu thụ hết nhưng trước khi sinh và trong lúc sinh nở nhưng các mẹ thường mất khá nhiều năng lượng do mất máu khi sinh cũng như cơ thể phải huy động toàn bộ chất dinh dưỡng trong cơ thể để sản sinh ra sữa non nuôi em bé. Vì vậy, nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng của mẹ trong giai đoạn cho con bú khá cao, thậm chí còn cao hơn cả giai đoạn mang thai.
Trong giai đoạn nuôi con bú, các mẹ cần phải có một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, vận động hợp lý, kết hợp với tinh thần thật thoải mái mới có thể có đủ sữa cho con. Ngoài ra, các mẹ cần phải quan tâm đến số lượng của một số nhóm chất dưới đây:
1. Nhu cầu về năng lượng:
So sánh ở cùng một nhóm tuổi và cùng một mức độ thể lực, nhu cầu năng lượng của các mẹ cho con bú sẽ cao hơn so với những người phụ nữ khác (những người chưa mang thai và không phải cho con bú) khoảng 500 Kcal. Năng lượng này sẽ tương đương với khoảng 3 lưng bát cơm cùng một lượng thức ăn hợp lý chia vào các bữa trong ngày. Tuy nhiên, nhu cầu năng lượng của mẹ trong giai đoạn cho con bú còn phụ thuộc vào tình trạng hoạt động thể lực và mức độ tăng cân trong thai kỳ của mẹ, cụ thể là:
- Nếu trước và trong thai kỳ có chế độ dinh dưỡng tốt, mẹ tăng khoảng 10-12kg sẽ cần ăn nhiều hơn để đảm bảo nhu cầu năng lượng đạt mức 2260 Kcal/ngày đối với người lao động nhẹ và 2550 Kcal/ngày đối với người lao động trung bình.
- Nếu trước và trong thai kỳ có chế độ dinh dưỡng chưa phù hợp, mẹ tăng ít hơn 10kg, mẹ sẽ cần ăn nhiều hơn mức trên, đa dạng các loại thực phẩm thì mới đảm bảo đủ nhu cầu năng lượng khi đang cho con bú.
2. Nhu cầu về đạm ( Protein)
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, các bà mẹ Việt Nam cần ăn thêm lượng đạm khoảng 19gram/ngày so với nhu cầu bình thường, nâng tổng lên 79g/ngày trong 6 tháng đầu tiên, 6 tháng tiếp theo sau đó, mẹ bổ sung thêm 13g/ngày, nên tổng lượng chất đạm cần cung cấp trong 1 ngày là 73g. Trong đó, lượng đạm động vật nên đạt lớn hơn hoặc bằng 30% đạm tổng số. Các mẹ nên lựa chọn các thực phẩm có protein chất lượng cao như thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ…
Mẹ có thể ước tính số lượng đạm trong thực phẩm bằng cách sau: 100g thịt/các cung cấp khoảng 20g đạm, 100g đậu phụ cung cấp khoảng 10g đạm. Các mẹ nên sử dụng 6,5 đơn vị sữa/ngày ( uống sữa hoặc ăn các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai ) và ăn cá ít nhất 3 lần/tuần.
3. Nhu cầu chất béo (Lipid)
Lượng chất béo các mẹ ăn vào cần cung chiếm khoảng 20 – 30% năng lượng mà một khẩu phần ăn cung cấp. Các mẹ sử dụng các chất béo có nhiều axit béo không no chuỗi dài nhiều nối đôi như n3, n6, EPA< DHA ( có nhiều trong một số loại dầu thực vật, dầu cá, một số loại cá mỡ). Lượng chất béo này rất quan trọng và có tác dụng cho sự phát triển tối ưu trí não và thị lực của trẻ. Thông thường, cứ 1g chất béo sẽ cung cấp năng lượng vào khoảng 9 Kcal.
4. Vitamin và khoáng chất
Vitamin và khoáng chất rất cần thiết cho các mẹ nuôi con bú. Chính vì thế, ngoài việc ăn các loại thực phẩm bổ dưỡng, các mẹ cũng cần bổ sung khoảng hơn 400g rau xanh, trái cây trong một ngày. Đây là nguồn cung cấp chất xơ hiệu quả, giúp mẹ không còn bị táo bón.
5. Nhu cầu về nước
70% sữa mẹ là nước chính vì thế để sản xuất đủ sữa cho con, các mẹ đang nuôi con bú cần uống đủ nước, trung bình từ 2-2,5 lít nước/ngày (tương đương 12-15 cốc nước).
Mẹ đang cho con bú nên ăn gì?
Rất nhiều mẹ cảm thấy hoang mang không biết mẹ cho con bú nên ăn gì cũng như mẹ cho con bú nên ăn gì để mát sữa. Trên thực tế, không hề có khái niệm nào là sữa nóng sữa mát, việc trẻ tăng cân nhanh hay chậm hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của trẻ. Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chế độ dinh dưỡng trong ngày của bà mẹ đang nuôi con bú nên tuân thủ Tháp dinh dưỡng hợp lý dành cho bà mẹ đang nuôi con bú như sau:
Những quy tắc dinh dưỡng mẹ đang cho con bú nên tuân thủ
Để đảm bảo chất lượng sữa cho con cũng như sức khỏe của bản thân, các mẹ cần tuần thủ một số quy tắc sau:
1. Ăn tăng bữa:
- Trong giai đoạn cho con bú, vì nhu cầu năng lượng tăng cao cũng như yêu cầu được cung cấp đầy đủ nhóm chất dinh dưỡng, khẩu phần ăn cả ngày của mẹ đang cho con bú nên chia làm nhiều bữa trong ngày. Trung bình, mẹ có thể ăn 3-6 bữa/ngày.
2. Ăn đa dạng:
- Bữa ăn của các mẹ cho con bú cũng cần đa dạng các loại thực phẩm, ít nhất có khoảng 10-15 loại với đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng như: chất bột đường, chất đạm, chất béo và các vitamin, khoáng chất. Bên cạnh đó, khẩu phần ăn này cũng cần cung cấp đủ nhu cầu canxi (1300mg/ngày), lượng canxi này vừa đủ để cung cho cả em bé thông qua sữa mẹ cũng như phòng tránh mất canxi trong xương của chính người mẹ. Bên cạnh các thực phẩm giàu canxi như thịt, cá, trứng, hải sản,.., các mẹ có thể uống thêm khoảng 6.5 đơn vị sữa mỗi ngày (1 đơn vị sữa tương đương với 100ml sữa dạng lỏng pha chuẩn hoặc 15g phô mai hoặc 1 cốc sữa chua 100g), mỗi đơn vị sữa sẽ cung cấp khoảng 100mg canxi. Trong trường hợp cần thiết, người mẹ cần tuân thủ chỉ định của thầy thuốc về bổ sung các vitamin và khoáng chất, đặc biệt là sắt, kẽm, vitamin D và Canxi. Đặc biệt đừng quên uống đủ nước nhé các mẹ.
3. Bổ sung thêm các vi chất dinh dưỡng cần thiết:
- Ngay sau khi vừa sinh xong hoặc chậm nhất trong vòng 1 tháng đầu tiên sau khi sinh con, các mẹ được khuyên nên dùng 1 viên vitamin A liều cao ( 200.000UI) và tiếp tục sử dụng viên sắt hoặc viên đa vi chất ( ít nhất là nên duy trì 1 tháng đầu sau sinh).
4. Lao động nghỉ ngơi hợp lý, vui vẻ lạc quan
- Cùng với chế độ dinh dưỡng hợp lý, mẹ cho con bú cũng cần luôn giữ tinh thần vui vẻ, thoải mái. Các mẹ nên có chế độ lao động và nghỉ ngơi hợp lý. Ngoài ra, mẹ cũng cần ngủ đủ giấc, đảm bảo ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày. Trong giai đoạn này, mẹ rất cần có sự quan tâm hỗ trợ của các thành viên trong gia đình trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng con trẻ.
5. Không được kiêng khem quá mức, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm
- Ở một số nơi, do có phong tục, tập quán khác nhau mà bắt mẹ vừa sinh xong phải kiêng khem nhiều thứ đang trong thời kỳ đang cho con bú. Một số mẹ vì thế mà sau sinh chỉ được ăn cơm với muối trắng, kiêng thịt, cá vì sợ tanh làm trẻ bị đau bụng. Đây là những quan niệm không có cơ sở khoa học và việc kiêng khem như vậy có thể khiến mẹ có một chế độ ăn thiếu dinh dưỡng.
- Một số mẹ vì muốn giảm cân sau sinh mà không dám ăn uống nhiều. Tuy nhiên, theo các bác sĩ sản khoa, các bà mẹ cho con bú sẽ giảm cân tốt hơn so với các mẹ không nuôi con bằng sữa mẹ do mỡ tích lũy trong thời gian mang thai sẽ được chuyển hóa thành sữa cho em bé. Vì vậy các bà mẹ không chủ động ăn kiêng trong giai đoạn này vì người mẹ sẽ cần có bữa ăn đa dạng, nhiều năng lượng hơn bình thường để đáp ứng nhu cầu năng lượng của mình và tạo đủ sữa cho con. Nếu muốn giảm cân ở thời điểm này, các mẹ chỉ cần có chế độ dinh dưỡng cân bằng và tập thể dục đều đặn mỗi ngày, đồng thời nên giảm bớt lượng đường trong khẩu phần ăn.
6. Không sử dụng đồ uống kích thích:
- Các mẹ đang cho con bú tuyệt đối không nên sử dụng các loại đồ ăn, thức uống có nhiều chất kích thích như: rượu, bia, cà phê. Các mẹ cũng cần hạn chế các thức ăn có nhiều gia vị như hành, tỏi, ớt…. và tuyệt đối không ăn các thức ăn dễ ôi thiu hoặc nghi ngờ ôi thiu vì dễ gây ngộ độc.
7. Việc sử dụng thuốc:
- Trong thời điểm đang cho con bú, các mẹ cũng cần phải thận trọng khi sử dụng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh, thuốc nội tiết tố, thuốc tác động lên hệ thần kinh…. Vì vậy, khi sử dụng bất kỳ thuốc gì, các mẹ phải có chỉ định của bác sĩ và nhất thiết phải tuân thủ theo những gì bác sĩ đề ra.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất của trẻ nhỏ. Chính vì thế để có thể nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ và duy trì nguồn sữa được lâu, bản thân các mẹ cần phải đảm bảo chế độ ăn uống của chính mình. Mong rằng với bài viết này, các bố mẹ đã có câu trả lời cho câu hỏi: “Mẹ đang cho con bú nên ăn gì?” để từ đó có chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Xem thêm bài viết:
- Nên cho trẻ uống sữa ít béo hay sữa nguyên kem?
- Giữ cơm trưa an toàn thực phẩm cho trẻ
- Thể dục cho trẻ em có nhu cầu đặc biệt
Nguồn: verywellfamily