Tại sao nghẹt mũi lại xảy ra và cách điều trị

Nghẹt mũi nó có thể gây cảm giác khó chịu và khó thở bằng mũi.

Tình trạng tắc nghẽn xảy ra khi các mô lót bên trong mũi sưng lên do viêm hoặc các mạch máu bị tắc nghẽn. Tình trạng viêm này là cách cơ thể phản ứng với một thứ gì đó như vi rút, nhiễm trùng do vi khuẩn, chất gây dị ứng hoặc thuốc.

Mặc dù hầu hết các trường hợp nghẹt mũi sẽ tự biến mất trong một khoảng thời gian tương đối ngắn, nhưng bạn nên biết rằng có nhiều lựa chọn điều trị khác nhau có thể giúp bạn loại bỏ chứng nghẹt mũi khó chịu càng nhanh càng tốt.

Mời bạn tham khảo: Hướng dẫn cách bấm huyệt trị nghẹt mũi hiệu quả

Nguyên nhân

Tại sao nghẹt mũi lại xảy ra và cách điều trị

Nghẹt mũi thường liên quan đến các bệnh thông thường như cảm lạnh, nhưng nghẹt mũi không tự động có nghĩa là bạn bị bệnh. Có nhiều nguyên nhân gây nghẹt mũi, một triệu chứng khiến hàng triệu lượt khám bệnh ngoại trú mỗi năm ở Mỹ.

Trời lạnh

Nghẹt mũi là một trong những dấu hiệu đặc trưng của cảm lạnh thông thường.

Khi bạn tiếp xúc với vi-rút cảm lạnh, đường mũi có thể bị kích ứng và viêm—dẫn đến tắc nghẽn thường kéo dài đến hai tuần. Bạn có thể nhận ra rằng mình bị nghẹt mũi là kết quả của cảm lạnh khi bạn cũng gặp phải các triệu chứng cảm lạnh thông thường khác như hắt hơi, đau họng và ho.

Cúm

Tương tự như cách chúng có thể gây cảm lạnh, vi-rút cũng có thể gây cúm hoặc cảm cúm và dẫn đến nghẹt mũi.

Nhưng trong khi cả hai bệnh đều có triệu chứng chung là nghẹt mũi, thì các triệu chứng cúm nhìn chung có xu hướng nghiêm trọng hơn cảm lạnh. Khi bị cúm, bạn cũng có thể bị sốt cao, mệt mỏi và đau nhức cơ thể ngoài cảm giác ngột ngạt.

Viêm xoang

Nhiễm trùng xoang—về mặt y học được gọi là viêm xoang —xảy ra khi có vi khuẩn và chất lỏng tích tụ trong xoang, là những túi khí ngay sau mặt. Kết quả là tình trạng viêm kích thích đường mũi, đó là lý do tại sao bạn bị nghẹt mũi.

Các triệu chứng khác mà bạn có thể nhận thấy khi bị nhiễm trùng xoang có thể bao gồm đau hoặc áp lực ở mặt, nhức đầu, sổ mũi, đau họng, ho và chảy nước mũi sau (khi chất nhầy dư thừa từ xoang chảy xuống phía sau cổ họng của bạn).

Dị ứng

Đối với khoảng 50 triệu người ở Hoa Kỳ sống chung với bệnh dị ứng, nghẹt mũi là một hiện tượng quen thuộc.

Dị ứng là một phản ứng của hệ thống miễn dịch đối với các chất bên ngoài như mạt bụi, nấm mốc, vẩy da thú cưng, cỏ và phấn hoa. Khi các chất gây dị ứng này xâm nhập vào đường mũi, nó sẽ gây ra tình trạng viêm dẫn đến tắc nghẽn.

Các dấu hiệu dị ứng khác có thể bao gồm hắt hơi, chảy nước mắt, chảy nước mũi, phát ban trên da và sưng tấy.

Polyp mũi

Polyp mũi là sự phát triển mô không phải ung thư bên trong niêm mạc mũi và là kết quả của tình trạng viêm mãn tính. Khi chúng phát triển đủ lớn, polyp mũi có thể chặn đường mũi và gây nghẹt mũi.

Các triệu chứng phổ biến khác của polyp mũi có thể bao gồm nhức đầu, mất khứu giác và vị giác, chảy nước mũi, áp lực xoang, chảy nước mũi sau và đau mặt.

Một số loại thuốc

Cũng có khả năng tình trạng nghẹt mũi của bạn là tác dụng phụ của thuốc. Nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng lâu dài các loại thuốc ảnh hưởng đến hệ thần kinh—như thuốc điều chỉnh huyết áp, ibuprofen và các loại thuốc giảm đau tương tự, và một số loại thuốc xịt thông mũi—có thể gây nghẹt mũi.

Nếu bạn nghĩ rằng đây có thể là thủ phạm, hãy nhớ kiểm tra với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trước khi ngừng bất kỳ loại thuốc nào được kê đơn.

Mời bạn tham khảo: TOP 7+ Sản phẩm điều trị nghẹt mũi hiệu quả

Sự điều trị

Trước khi điều trị nghẹt mũi, bạn nên tìm hiểu nguyên nhân gây nghẹt mũi. Các lựa chọn điều trị cụ thể—chẳng hạn như biện pháp khắc phục tại nhà, thuốc mua tự do (OTC) hoặc thuốc theo toa—có thể hơi khác nhau tùy theo nguyên nhân.

Biện pháp khắc phục tại nhà cho tắc nghẽn

Bạn có thể bắt đầu bằng cách thử một hoặc hai biện pháp đơn giản tại nhà có thể giúp kiểm soát nghẹt mũi. Các phương pháp điều trị nghẹt mũi tại nhà bao gồm:

Uống nhiều nước và các chất lỏng khác để giữ nước, làm chất nhầy loãng và dễ thoát ra ngoài hơn
Hít hơi nước nóng khi tắm giúp thông mũi và thông mũi
Sử dụng máy tạo độ ẩm để giữ ẩm cho đường mũi
Giữ tư thế nâng cao bằng cách đứng hoặc ngồi thay vì nằm bất cứ khi nào có thể để giúp tiêu chất nhầy
Đắp một chiếc khăn ấm và ẩm dọc theo mặt để nhẹ nhàng làm giảm viêm
Thử chiết xuất gừng trong trà nóng để chữa tắc nghẽn do dị ứng
Tránh các tác nhân (như phấn hoa hoặc vẩy da thú cưng) nếu chứng nghẹt mũi của bạn bắt nguồn từ dị ứng
Ưu tiên nghỉ ngơi và ngủ cho các trường hợp bị xung huyết virus để đẩy nhanh quá trình chữa bệnh

Các biện pháp khắc phục không kê đơn

Một số biện pháp khắc phục OTC tự hào về đặc tính làm sạch nghẹt. Xem xét các tùy chọn sau nếu chúng phù hợp với nguyên nhân tắc nghẽn của bạn:

Thuốc xịt thông mũi bằng nước muối hoặc thuốc xịt mũi steroid: Những thứ này có thể giúp giảm viêm ở đường mũi. Chỉ cần đảm bảo làm theo hướng dẫn sử dụng thuốc xịt mũi thông mũi và hạn chế sử dụng trong ba ngày để tránh gây ra tình trạng nghẹt mũi tái phát, thậm chí còn tồi tệ hơn tình trạng nghẹt mũi ban đầu—còn được gọi là viêm mũi do thuốc.
Nước rửa Neti pot: Đổ nước tinh khiết, đã lọc hoặc đun sôi vào bình chứa để giúp làm sạch đường mũi.
Thuốc thông mũi OTC: Những loại thuốc này có thể thu nhỏ các mạch máu bị viêm và dẫn lưu xoang. Nếu bạn bị tăng huyết áp, trước tiên hãy nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe vì những loại thuốc này có thể làm tăng huyết áp.
Thuốc kháng histamine OTC: Những loại thuốc này có thể làm giảm phản ứng của hệ thống miễn dịch. Đối với các trường hợp viêm xoang, hãy tránh xa tùy chọn này vì có thể làm khô xoang quá nhiều.
Miếng dán mũi: Đeo miếng dán, đặc biệt là khi ngủ hoặc nằm, có thể giúp thông mũi và giảm nghẹt mũi.

Thuốc theo toa

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây tắc nghẽn, bạn có thể cần dùng thuốc theo toa để giảm nghẹt mũi.

Ví dụ, nếu tắc nghẽn của bạn là do dị ứng, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể kê đơn thuốc dị ứng theo toa. Nếu bạn bị polyp mũi do vi khuẩn, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị.

Khi nói đến polyp mũi, chỉ dùng thuốc có thể không điều trị thành công polyp và làm hết tắc nghẽn. Nếu đúng như vậy—hoặc nếu polyp rất lớn—bạn có thể cần phẫu thuật để loại bỏ chúng.

Tôi có nên lo lắng về nghẹt mũi?

Bị nghẹt mũi không phải lúc nào cũng đáng lo ngại. Nghẹt mũi thường là kết quả của cảm lạnh nhẹ hoặc có thể là dấu hiệu của dị ứng theo mùa.

Nhưng nếu bạn vẫn không thể thoát khỏi tình trạng nghẹt mũi sau ba tuần áp dụng các chiến lược tại nhà và OTC, thì có lẽ đã đến lúc bạn nên hỏi ý kiến của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Nghẹt mũi kéo dài có thể ẩn chứa dị ứng chưa được chẩn đoán, nhiễm trùng do vi khuẩn, polyp mũi, khối u mũi hoặc một tình trạng tiềm ẩn khác.

Hãy đến gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nếu tình trạng nghẹt mũi của bạn ngày càng trầm trọng hơn hoặc xảy ra cùng với:

Sốt cao
Chấn thương đầu
Mờ mắt
Cổ họng sưng hoặc đau dữ dội
Nước mũi có màu vàng xanh, xám hoặc có mùi hôi
Triệu chứng cúm nặng
Đau ngực hoặc khó thở

Để tìm hiểu nguyên nhân tắc nghẽn, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ thực hiện khám sức khỏe trước khi quyết định xem các xét nghiệm khác, chẳng hạn như xét nghiệm dị ứng hoặc xét nghiệm máu, cấy dịch họng hoặc chụp X-quang xoang có cần thiết hay không. Từ đó, có thể thực hiện chẩn đoán và kế hoạch điều trị phù hợp.

Mời bạn tham khảo: TOP 7+ thuốc trị nghẹt mũi sử dụng phổ biến năm 2020

Tóm lại

Nghẹt mũi xảy ra khi lớp niêm mạc bên trong mũi bị sưng lên, thường là do virus, dị ứng, nhiễm trùng, polyp mũi hoặc do sử dụng một số loại thuốc.

Mặc dù nhiều trường hợp nghẹt mũi có thể dễ dàng điều trị bằng các biện pháp khắc phục tại nhà hoặc OTC, nhưng bất kỳ tình trạng nghẹt mũi nào kéo dài hơn ba tuần đều nên được thảo luận với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Đó là bởi vì triệu chứng phổ biến này đôi khi có thể che giấu một vấn đề tiềm ẩn nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như dị ứng hoặc nhiễm trùng chưa được chẩn đoán.

Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết này của Medplus. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, đừng quên chia sẻ và để lại bình luận bên dưới bài viết bạn nhé. Đội ngũ Medplus sẽ rất vui nếu nhận được những ý kiến đóng góp của các bạn.

Mời bạn đọc tham khảo thêm các bài viết mới nhất: