Bông trang đỏ và những công dụng chữa bệnh hiệu quả ít ai ngờ

Bông trang đỏ là loại cây mọc hoang thường thấy hoặc được trồng để làm cảnh bởi hương thơm và màu sắc sặc sỡ. Tuy nhiên cây còn có nhiều công dụng chữa bệnh ít ai biết tới như trị ngứa, mụn nhọt,... Cùng Medplus tìm hiểu thêm về loại cây thần kì này nhé!

A. Thông tin về Bông trang đỏ

Bông trang đỏ, hay hoa trang đỏ, còn có tên gọi khác là mẫu đơn, kam ron tea (theo tiếng Campuchia). Các bộ phận của cây như rễ, hoa hay lá đều có công dụng chữa bệnh.

Tên khoa học: Ixora cocconea L

Họ: Cà phê – Rubiaceae.

1. Đặc điểm của cây

Cây nhỏ, thân cành nhẵn, cao khoảng 0.6-1m
Hoa nhỏ, dài, thường có màu đỏ, mọc thành xim dày ở đầu cành
Quả màu đỏ tím, cao 5-6cm, rộng 6-7mm. Mỗi ô có 1 hạt, cao 4-5mm, rộng 3-4mm. Phần phía lưng phồng lên còn phía bụng thì lõm vào.

2. Phân bố, thu hái và chế biến

Bông trang đỏ là loại cây mọc hoang ở những vùng đồi trọc, nhiều nắng. Nhiều nơi còn trồng cây để làm cảnh như đình chùa, nhà vườn.

Rễ cây và hoa gần như thu hái quanh năm, rửa sạch, phơi hay sấy khô làm thuốc.

3. Thành phần hóa học

Đơn lá đỏ có flavonoid, saponin, coumarin, anthranoid…

B. Công dụng và Liều Dùng

1. Vị thuốc và công dụng

Vị thuốc đơn đỏ có tính vị đắng ngọt, tính mát.

Thuốc có công dụng thanh nhiệt giải độc, khu phong, trừ thấp, lợi niệu, giảm đau.

2. Liều dùng

Thuốc sắc hoặc ngâm rượu: dùng mỗi ngày 10-15g
Hoa cũng được dùng chữa lỵ dưới dạng thuốc sắc.

C. Các bài thuốc trị bệnh từ Bông trang đỏ

1. Trị mụn nhọt, mẩn ngứa, dị ứng

Đơn lá đỏ 8-12g (lá khô), uống dưới dạng nước sắc, mỗi ngày dùng một thang, uống 2 – 3 lần sau mỗi bữa ăn. Bài thuốc có thể uống nhiều ngày cho tới khi hết các triệu chứng mẩn ngứa, dị ứng.

2. Trị nhọt vú,vú sưng tấy, đỏ đau

Lá đơn lá đỏ 15-20g, sắc uống ngày một thang, chia ra thành 2-3 lần, tới khi các triệu chứng thuyên giảm.

Ngoài ra có thể dùng lá khô, đem vò vụn sau đó sao nóng, bọc vải mỏng và chườm nhẹ vào nơi bị sưng đau.

3. Trị zona và mẩn ngứa

Đơn lá đỏ (sao vàng) 40g, sắc uống ngày một thang, chia uống 2-3 lần. Uống nhiều ngày đến khi các triệu chứng thuyên giảm. Có thể uống nhắc lại vài đợt.

4. Trị tiêu chảy lâu ngày

Đơn lá đỏ (sao vàng) 15g, gừng nướng 4g, sắc uống ngày một thang, chia 3 lần, sau mỗi bữa ăn 1 giờ rưỡi.

5. Trị đại tiện ra máu, kiết lỵ ở trẻ em

Lá đơn đỏ 12g, sắc uống, ngày một thang.

6. Kinh nguyệt không đều

Lấy 10g hoa của cây bông trang đỏ rửa sạch rồi sắc uống mỗi ngày.

Ngoài ra, có thể lấy rễ và thân cây rửa sạch, thái thành các lát mỏng rồi phơi khô, sau đó tẩm rượu rồi sao lên. Mỗi lần dùng, lấy khoảng 10 – 12g dược liệu, sắc lấy nước uống.

7. Điều trị phong thấp, đau nhức

Lấy 6 – 12g rễ cây bông trang đỏ, sắc lấy nước uống (nếu dùng lá thì sắc 20g lá).

D. Lưu ý khi sử dụng bài thuốc từ Bông trang đỏ

Có tài liệu khác cho rằng, ngoài cây trang đỏ này thì các cây trang có hoa màu khác như vàng, hồng,… đều có thể dùng để chữa bệnh. Tuy nhiên, cũng có tài liệu cho rằng chỉ có bông trang đỏ được đề cập trong bài viết này và cây trang trắng (Ixora nigricans) là được dùng làm thuốc (mặc dù dược tính của trang trắng không bằng trang đỏ). Vì vậy người bệnh trước khi dùng bài thuốc Bông trang đỏ thì phải tìm hiểu kỹ và hỏi ý kiến của thầy thuốc.