Chế độ ăn cho người bị hen phế quản cải thiện sức khỏe

Nếu bạn bị hen phế quản, bạn có thể tò mò về việc liệu một số loại thực phẩm và lựa chọn chế độ ăn uống có thể giúp bạn kiểm soát tình trạng của mình hay không? Không có bằng chứng thuyết phục rằng một chế độ ăn uống cụ thể có ảnh hưởng đến tần suất hoặc mức độ nghiêm trọng của các cơn hen suyễn.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận thực phẩm cũng có tác dụng vì nó liên quan đến dị ứng. Dị ứng thực phẩm và không dung nạp thực phẩm xảy ra khi hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức với các protein cụ thể trong thực phẩm. Trong một số trường hợp, điều này có thể dẫn đến các triệu chứng hen suyễn. Cùng Medplus tìm hiểu chế độ ăn uống dành cho người bị hen phế quản như thế nào nhé.

1. Bệnh hen phế quản là gì? Nguyên nhân và triệu chứng

Hen phế quản là một bệnh lý đường hô hấp được đặc trưng bởi tình trạng viêm đường dẫn khí mạn tính. Khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích, phế quản của người bệnh vốn rất nhạy cảm sẽ phản ứng một cách dữ dội, biểu hiện bởi các triệu chứng như khó thở, khò khè, nặng ngực và ho. Tùy vào mức độ kích thích các tiểu phế quản và tùy vào cơ địa của từng bệnh nhân mà cơn hen phế quản biểu hiện ở mức độ nặng nhẹ khác nhau.

1.1. Nguyên nhân của bệnh hen phế quản?

Các tác nhân gây hen phế quản có thể bao gồm:

Tác nhân dị ứng: Đây là nguyên nhân hen phế quản phổ biến nhất
Các chất ô nhiễm trong không khí như: phấn hoa, bụi bẩn, nấm mốc, lông vật nuôi, khói thuốc lá,… và các chất kích thích.
Chất bảo quản trong thức ăn, đồ uống như: trái cây khô, khoai tây chiên, bia và rượu vang
Thực phẩm dị ứng: Tôm, cá, cua, đậu phộng, thịt gà, trứng, sữa…
Một số loại thuốc người bệnh đang sử dụng có thể là nguyên nhân gây hen phế quản như thuốc beta, aspirin, ibuprofen và naproxen.

Do bị nhiễm khuẩn: Những bệnh như viêm xoang, viêm mũi, viêm amidan, viêm họng…. có thể gây khởi phát cơn hen ở những người bệnh cơ địa dị ứng.

Tâm lý: Những căng thẳng, áp lực, lo lắng hoặc bị sang chấn tâm lý có thể cũng là nguyên nhân gây bệnh hen phế quản

Di truyền: Gia đình có người bị bệnh như bố hoặc mẹ hoặc cả bố và mẹ thì nguy cơ con sinh ra bị hen cao hơn nhiều so với gia đình bình thường khác.

1.2. Biểu hiện

Cơn hen có thể khởi phát một cách rầm rộ, đột ngột hoặc cũng có thể diễn tiến từ từ và sau sẽ nặng dần. Những triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân hen phế quản cấp tính là:

Khó thở: người bệnh thường bị ngộp, không thở được, không đủ hơi để thở. Khi khó thở nhiều, người bệnh còn có triệu chứng hốt hoảng, nói câu ngắn hoặc từng từ, toát vã mồ hôi,…
Khò khè: là tiếng rít đi kèm với nhịp thở, thường nghe thấy khi bệnh nhân hen suyễn thở ra. Đây là biểu hiện thường gặp nhất của cơn hen suyễn cấp tính.
Ho: thường đi kèm với triệu chứng khó thở, chủ yếu xảy ra vào thời điểm nửa đêm về sáng hoặc khi người bệnh làm việc gắng sức. Cũng có trường hợp người bệnh hen phế quản chỉ có triệu chứng ho nên việc chẩn đoán bệnh vì thế mà gặp nhiều khó khăn.
Nặng ngực: người bệnh có cảm giác như có vật nặng đè lên ngực. Đây cũng là một biểu hiện khác của tình trạng khó thở.
Viêm tiểu phế quản cấp: kèm theo sốt, ho khạc đờm.

2. Chế độ ăn cho người bị hen phế quản

Không có chế độ ăn uống cụ thể nào được khuyến nghị cho bệnh hen suyễn, nhưng có một số loại thực phẩm và chất dinh dưỡng có thể giúp hỗ trợ chức năng phổi:

2.1. Vitamin D

Theo Healthline, bổ sung đủ vitamin D có thể giúp giảm số lượng các cơn hen suyễn ở trẻ em từ 6 đến 15 tuổi. Các nguồn thực phẩm cung cấp vitamin D bao gồm:

Cá hồi
Sữa
Nước cam
Trứng
Dầu gan cá tuyết
Cá ngừ đóng hộp
Hàu
Tôm
Nấm…

Lưu ý: Nếu bạn bị dị ứng với sữa hoặc trứng, bạn nên ngưng không ăn chúng. Các triệu chứng dị ứng từ nguồn thực phẩm có thể biểu hiện thành bệnh hen suyễn.

Xem thêm: TOP 20+ thực phẩm giàu vitamin D cho bà bầu

2.2. Vitamin A

Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy trẻ em bị hen suyễn thường có lượng vitamin A trong máu thấp hơn so với trẻ em không bị hen suyễn. Ở trẻ em bị hen suyễn, lượng vitamin A cao hơn cũng tương ứng với chức năng phổi tốt hơn. Các nguồn cung cấp vitamin A tốt là:

Cà rốt
Dưa lưới
Khoai lang
Rau xanh, chẳng hạn như xà lách romaine , cải xoăn và rau bina
Bông cải xanh
Cà chua
ỚT chuông
Bí ngô…

Xem thêm:

2.3. Táo

Một quả táo mỗi ngày có thể ngăn ngừa bệnh hen suyễn. Theo một bài báo nghiên cứu trên Tạp chí Dinh dưỡng, táo có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh hen suyễn và tăng chức năng phổi.

2.4. Chuối

Một cuộc khảo sát được công bố trên European Respiratory Journal cho thấy chuối có thể làm giảm chứng thở khò khè ở trẻ em bị hen suyễn. Điều này có thể là do hàm lượng chất chống oxy hóa và kali trong trái cây, có thể cải thiện chức năng phổi.

2.5. Magiê

Một nghiên cứu trên American Journal of Epidemiology cho thấy trẻ em từ 11 đến 19 tuổi có lượng magiê thấp cũng có lưu lượng và thể tích phổi thấp. Trẻ em có thể cải thiện mức magiê của mình bằng cách ăn các thực phẩm giàu magiê như:

Rau bina
Hạt bí
Chard Thụy Sĩ
Sô cô la đen
Cá hồi…

Xem thêm: TOP 15+ thực phẩm giàu Magie cho bà bầu

3. Thực phẩm không tốt cho người bị hen phế quản

Một số loại thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng hen suyễn và nên tránh. Tuy nhiên, tốt nhất bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu loại bỏ một số loại thực phẩm khỏi chế độ ăn uống của mình.

3.1. Sulfites

Sulfites là một loại chất bảo quản có thể làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn. Chúng được tìm thấy trong:

Rượu
Trái cây sấy
Đồ chua
Anh đào maraschino
Tôm
Nước chanh

3.2. Thực phẩm gây đầy hơi

Ăn nhiều bữa hoặc thức ăn gây đầy hơi sẽ gây áp lực lên cơ hoành, đặc biệt nếu bạn đang bị chứng trào ngược axit. Điều này có thể gây tức ngực và làm bùng phát cơn hen. Những thực phẩm này bao gồm:

Đậu
Cải bắp
Đồ uống có ga
Hành
Tỏi
Đồ chiên rán nhiều dầu mỡ…

3.3. Salicylat

Mặc dù hiếm gặp nhưng một số người bị hen suyễn có thể nhạy cảm với salicylat có trong cà phê, trà và một số loại thảo mộc và gia vị. Salicylat là các hợp chất hóa học tự nhiên và đôi khi chúng được tìm thấy trong thực phẩm.

3.4. Thành phần nhân tạo

Chất bảo quản hóa học, hương liệu và chất tạo màu thường được tìm thấy trong thức ăn nhanh và chế biến sẵn. Một số người bị hen suyễn có thể nhạy cảm hoặc dị ứng với các thành phần nhân tạo này.

3.5. Các chất gây dị ứng thông thường

Những người bị dị ứng thực phẩm cũng có thể bị hen suyễn. Các chất gây dị ứng phổ biến nhất bao gồm:

Các sản phẩm từ sữa
Động vật có vỏ
Lúa mì
Hạt
Hải sản
Thịt bò
Rau muống…

4. Kết luận

Các bác sĩ khuyến nghị một lối sống lành mạnh tổng thể để giúp bạn kiểm soát tình trạng hen phế quản. Điều này có thể bao gồm ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên. Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống nhằm hỗ trợ cho việc điều trị bệnh hen suyễn của bạn. Bên cạnh đó, bạn cũng không nên ngừng sử dụng thuốc hen suyễn được kê đơn mà không hỏi ý kiến bác sĩ, ngay cả khi bạn bắt đầu cảm thấy tốt hơn.

Nguồn tài liệu