Điều trị chấn thương tủy sống bằng tế bào gốc có hiệu quả không?

Tủy sống nằm trong ống sống là một phần của hệ thần kinh trung ương. Chức năng chủ yếu của tủy sống là dẫn truyền tín hiệu thần kinh từ não xuống và dẫn truyền cảm giác từ cơ thể về não. Chấn thương tủy sống mang đến những khó khăn về sức khỏe và sinh hoạt cho người bệnh. Điều trị chấn thương tủy sống là vấn đề được quan tâm hàng đầu. Một trong số những cách điều trị trấn thương tủy sống hiện nay là sử dụng tế bào gốc. Vậy điều trị chấn thương tủy sống bằng tế bào gốc có hiệu quả không? Cùng tìm hiểu với Medplus qua bài viết bên dưới đây nhé.

1. Chấn thương tủy sống là gì?

1.1. Chấn thương tủy sống là gì?

Chấn thương tủy sống chỉ nhóm bệnh lý làm ảnh hưởng đến tủy sống. Khi tủy sống bị tổn thương sẽ gây ảnh hưởng đến việc gửi và nhận tín hiệu giữa não bộ và các hệ của cơ thể. Dẫn đến các rối loạn vận động, cảm giác, các phản xạ tự động dưới mức tổn thương và ảnh hưởng đến chức năng đại tiểu tiện cũng như tình dục.

1.2. Nguyên nhân

Các mảnh xương gãy gây tổn thương tủy sống trực tiếp hoặc chèn ép làm tăng áp lực trong ống tủy. Chấn thương thường gặp ở nam giới trong độ tuổi trẻ, khoảng từ 15 đến 25 tuổi. Người lớn tuổi cũng có thể gặp chấn thương trong các trường hợp gãy xương bệnh lý do loãng xương, một chấn thương nhẹ cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Một số nguyên nhân có thể khiến người bệnh bị tổn thương tủy sống bao gồm:

• Chấn thương cột sống: là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương tủy sống
• Bệnh lý tủy sống: Viêm tủy, xơ cứng rải rác
• Bệnh lý mạch tủy: xuất huyết tủy, nhồi máu mạch tủy
• Bệnh lý đĩa đệm: Thoát vị đĩa đệm nặng .
• Ung thư…

1.3. Biểu hiện

Triệu chứng chấn thương tủy sống phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và vị trí tổn thương. Một vài đặc điểm của tổn thương tủy sống mà người bệnh có thể gặp phải là:

• Yếu liệt một hoặc nhiều nhóm cơ ở tay hoặc chân;
• Mất cảm giác hoàn toàn hoặc một phần ở những vùng tương ứng, tê bì, dị cảm;
• Đau ở vùng cột sống lưng hoặc cổ;
• Tiểu tiện không tự chủ;
• Huyết áp thay đổi bất thường;
• Nhiệt độ thay đổi bất thường.

2. Điều trị chấn thương tủy sống bằng tế bào gốc có hiệu quả không?

2.1. Tế bào gốc có thể giúp điều trị tổn thương tủy sống không?

Phương pháp chăm sóc cho bệnh nhân chấn thương tủy sống hiện nay tập trung vào các liệu pháp vật lý trị liệu, vận động trị liệu và các liệu pháp phục hồi chức năng khác…

Một số nghiên cứu cho thấy sự khả thi của việc điều trị tổn thương tủy sống bằng tế bào gốc. Người ta lấy tế bào gốc từ mô dây rốn dị thân (lấy từ người khác) hoặc từ tủy xương tự thân (của chính mình) để tiến hành cấy ghép điều trị.

Tính khả thi của liệu pháp điều trị chấn thương tủy sống bằng tế bào gốc dị sinh

Người sáng lập Viện Tế bào gốc Neil H. Riordan PA, Tiến sĩ cho biết: “Các cải tiến khi điều trị chấn thương tủy sống bằng tế bào gốc bao gồm cải thiện điểm ASIA, cải thiện chức năng bàng quang/hoặc ruột, phục hồi chức năng tình dục và tăng khả năng kiểm soát cơ”. Thông qua việc sử dụng các tế bào gốc trung mô có nguồn gốc từ mô dây rốn, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy những cải thiện ở những bệnh nhân chấn thương tủy sống.

Nguồn: treat spinal cord injuries 

2.2. Những loại tế bào gốc được sử dụng điều trị chấn thương tủy sống

Những loại tế bào gốc được sử dụng để điều trị chấn thương tủy sống:

• Tế bào gốc trưởng thành lấy từ mô dây rốn của người (trung mô toàn thể).
• Dây rốn được các bà mẹ hiến tặng sau khi sinh (me sinh thường và có sức khỏe ổn định).

2.3. Ưu điểm điều trị chấn thương tủy sống bằng tế bào gốc dây rốn

• Các tế bào gốc có hoạt tính chống viêm, khả năng điều hòa miễn dịch và khả năng kích thích tái tạo tốt.
• Tế bào gốc dị sinh có thể được sử dụng nhiều lần trong nhiều ngày với liều lượng đồng nhất có chứa số lượng tế bào cao.
• Mô dây rốn cung cấp nguồn tế bào gốc trung mô dồi dào.
• Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tế bào gốc trung mô có nguồn gốc từ dây rốn mạnh hơn tế bào gốc trung mô từ các nguồn khác.
• Không cần sử dụng các loại thuốc hóa trị ( như G-CSF hoặc GCSF) để kích thích tủy xương sản xuất bạch cầu hạt và tế bào gốc và giải phóng chúng vào máu.

2.4. Rủi ro khi điều trị chấn thương tủy sống bằng tế bào gốc

Hệ thống miễn dịch của cơ thể không thể nhận biết tế bào gốc trung mô có nguồn gốc từ dây rốn ngoại lai, do đó chúng không bị từ chối. Trên thực tế, các tế bào gốc trung mô toàn thể (không phải của bệnh nhân) được chấp thuận để điều trị bệnh ghép so với vật chủ ở Canada và New Zealand.

Tế bào gốc trung mô có nguồn gốc từ dây rốn cũng tăng sinh / biệt hóa hiệu quả hơn các tế bào “già” hơn, chẳng hạn như tế bào được tìm thấy trong chất béo và do đó, chúng được coi là “mạnh” hơn.

3. Kết luận

Điều trị chấn thương tủy sống bằng tế bào gốc mang lại hiệu quả điều trị tích cực. Theo kết quả điều trị, người bệnh đã có cải thiện chức năng bàng quang/hoặc ruột, phục hồi chức năng tình dục và tăng khả năng kiểm soát cơ… Mặc dù vẫn chưa có cách điều trị tận gốc bệnh chấn thương tủy sống. Song với những kết quả tích cực trên vẫn là một điều đáng mừng cho bệnh nhân. Trong tương lai không xa, với những tiến bộ của Y học, hy vọng rằng phương pháp điều trị bằng tế bào gốc sẽ có những kết quả tốt nhất như chúng ta mong đợi.

Nguồn thông tin tham khảo:

• Advance of Stem Cell Treatment for Traumatic Brain Injury
• Stem Cell Therapy for Spinal Cord Injury